450
Gieo vào tâm hạt giống của niềm tin, nguyện lực tu tập
“Iti’pi so bhagavā, arahaṃ, sammāsambuddho, vijjācaraṇasampanno, sugato, lokavidū, anuttaro purisadammasārathi, satthā devamanussānaṃ, buddho, bhagavā ti”.
Câu kệ bằng tiếng Pāli này vốn quen thuộc với người con Phật, thường được tụng đọc trong các buổi lễ hay thời khóa hành trì. Đây là bài tán thán về thập hiệu của Đức Thế Tôn, như một lời nhắc nhở và xác tín rằng Ngài là bậc giác ngộ hoàn toàn, là thầy của cả trời và người, là bậc thánh vô thượng giữa đời.
Mỗi danh hiệu trong câu kệ không chỉ là sự ca ngợi, mà còn mở ra một cánh cửa để người học Phật chiêm nghiệm và soi rọi lại chính mình.
“Araham” - Đức Phật là bậc A-la-hán, đã đoạn tận mọi lậu hoặc, không còn phiền não trói buộc. Chúng ta, trong cuộc sống đầy bon chen, thường dễ bị lôi cuốn bởi tham - sân - si, để rồi tự tạo khổ đau. Quán chiếu về phẩm chất A-la-hán của Ngài, ta nhắc mình rằng giải thoát không phải điều xa vời, mà chính là con đường thanh lọc tâm, biết buông bỏ và sống trong sáng.
“Sammāsambuddho” - Ngài là bậc Chánh đẳng giác, tự mình giác ngộ và cũng chỉ bày con đường giác ngộ cho chúng sinh. Điều này cho thấy Phật pháp không chỉ dựa vào niềm tin, mà là một con đường thực chứng, ai đi thì sẽ đến. Từ đó, ta hiểu rằng học Phật không dừng lại ở việc thờ phụng hay cầu xin, mà phải thực hành, bước đi từng bước vững chãi trong chánh niệm và trí tuệ.
“Vijjācaraṇasampanno” - Đức Phật là bậc đầy đủ trí tuệ và giới hạnh. Trí tuệ giúp ta thấy rõ sự thật vô thường, vô ngã; còn giới hạnh giữ cho đời sống thanh tịnh, không gây hại cho ai. Giữa một xã hội biến động, đôi khi trí tuệ bị thay thế bằng sự khôn khéo vụ lợi, còn đạo đức bị đánh đổi lấy lợi ích cá nhân, thì hình ảnh một bậc Thầy đầy đủ cả trí lẫn hạnh là lời nhắc mạnh mẽ để ta biết cân bằng giữa cái biết và cái sống.
“Sugato” - bậc đã đi đến chỗ an lành, và dẫn dắt người khác đi đến chỗ an lành. Chúng ta thường nghĩ an lành là một đích đến xa xôi, nhưng Đức Phật đã dạy: an lành nằm ngay trong từng hơi thở, trong cách ta tiếp xúc với hiện tại.
“Lokavidū” - bậc thấu triệt thế gian. Thế gian là cõi vô thường, luôn biến đổi. Con người đau khổ vì bám víu vào cái mong manh ấy. Hiểu được sự thật này, ta học cách sống tùy duyên, buông xả, không bị cuốn trôi bởi tham cầu vô tận.
“Anuttaro purisadammasārathi” - bậc điều ngự chúng sinh không ai sánh bằng. Một người thầy không chỉ giỏi về lý thuyết mà còn biết điều phục, hướng dẫn, khơi mở tâm thức cho người khác. Nhìn về Đức Phật, ta học cách sống từ bi nhưng kiên định, vừa hiền hòa vừa có khả năng chuyển hóa tâm người.
“Satthā devamanussānaṃ” - Ngài là thầy của cả chư thiên và loài người. Điều này khẳng định sự phổ quát của con đường Phật dạy: không bị giới hạn bởi giai cấp, địa vị, hay hình tướng. Mọi chúng sinh đều có Phật tính và đều có thể đi trên con đường giác ngộ.
“Buddho” - bậc Giác ngộ. Chỉ một từ này thôi đã là ánh sáng soi rọi cả thế gian. Trong mỗi chúng ta, vẫn còn tiềm năng để tỉnh thức, để thoát khỏi vô minh. Mỗi lần niệm “Buddho”, ta đang đánh thức nơi mình hạt giống tỉnh giác.
“Bhagavā” - bậc Thế Tôn, đáng được tôn kính, cúng dường. Không phải vì Ngài đòi hỏi sự tôn thờ, mà bởi vì đời sống và sự chứng ngộ của Ngài là mẫu mực vĩ đại, xứng đáng để ta kính ngưỡng và noi theo.
Như vậy, câu kệ tán thán này không chỉ là những ngôn từ ca ngợi, mà còn là một bản đồ tinh thần, chỉ ra những phẩm chất mà người con Phật có thể học hỏi và thực tập. Tụng đọc câu kệ ấy, ta không chỉ xưng tán Đức Phật ở ngoài ta, mà còn đánh thức khả năng giác ngộ sẵn có nơi chính mình.
Khi đặt tay chắp lại, lắng lòng đọc: “Iti’pi so bhagavā…”, ta như đang gieo vào tâm hạt giống của niềm tin, của chí nguyện tu tập và của lòng biết ơn. Và trên hết, đó là một lời nhắc: con đường giác ngộ mà Đức Phật đã đi, ta cũng có thể đi, nếu biết trở về với chính mình trong từng hơi thở, từng bước chân, từng niệm thiện lành.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Nhìn thấy tánh Phật Dược Sư trong mỗi người
Lời Phật dạy
19:00 19/11/2025
Mỗi lần 30 tháng 9 âm lịch về, khi tiếng chuông chùa ngân vang trong không khí se lạnh cuối thu, tôi lại nhớ đến hình ảnh Đức Phật Dược Sư Lưu Ly Quang Như Lai - bậc Tối Thắng Y Vương với nguyện lực chữa lành không chỉ bệnh tật của thân, mà còn những đớn đau âm thầm của tâm.
Tâm đáng sợ hơn rắn độc
Lời Phật dạy
14:25 18/11/2025
Hình ảnh “kẻ bưng bát mật, chân chạy nhảy, mắt chỉ chăm chăm nhìn mật” là ẩn dụ sâu sắc về sự mê đắm.
Pháp như giếng nước giữa đời
Lời Phật dạy
10:56 18/11/2025
Giáo pháp Đức Phật là con đường trung đạo, không thuộc về riêng ai, không có đặc quyền cho bất kỳ thầy hay cá nhân nào.
Tri ân người thầy trong tinh thần Tứ trọng ân
Lời Phật dạy
17:15 17/11/2025
Trong giáo lý nhà Phật, Tứ trọng ân là bốn ân lớn mà mỗi người cần ghi nhớ và đáp đền: ân cha mẹ, ân Tam bảo, ân quốc gia xã hội và ân chúng sinh.
Xem thêm
