Thứ, 28/04/2025, 14:24 PM

Hoàng hậu Ma Da – Hình ảnh mẫu từ trong Phật giáo

Đức Trí Ñāṇaguṇa

Trong cõi lòng người con Phật, hình ảnh Ma-da vẫn còn đó, không cần tô vẽ bằng huyền thoại, vì sự hiện diện vĩnh cửu của bà nằm trong tất cả những người mẹ lặng lẽ hy sinh cho ánh sáng tâm linh.

1. Từ một người mẹ đến hình tượng siêu việt

Trong dòng chảy lịch sử Phật giáo, giữa những huyền thoại huy hoàng về chư Phật và Bồ-tát, vẫn có một hình ảnh lặng lẽ nhưng bất tử: Hoàng hậu Ma-da, người mẹ đã cưu mang Đức Phật Thích-ca Mâu-ni, và cũng là biểu tượng mẫu từ đầu tiên trong văn học và nghệ thuật Phật giáo.

Người không phải là bậc chứng đắc siêu phàm, cũng không mang danh hiệu Bồ-tát trong hệ thống thần thánh hóa. Nhưng chính ở nơi sự im lặng, đức hy sinh và tình yêu không điều kiện, bà trở thành một mẫu hình tâm linh, không chỉ là người mẹ thể lý của Đức Phật, mà là biểu tượng của từ mẫu vĩnh hằng trong đạo Phật.

Tịnh Phạn Vương - Một ông vua nhiều nỗi niềm

Hoàng hậu Ma Da – Hình ảnh mẫu từ trong Phật giáo 1 — Ảnh minh họa.

2. Cái chết sớm – một biểu tượng chuyển hóa

Sau bảy ngày sinh Thái tử Tất-đạt-đa, Ma-da băng hà, sanh về cõi chư Thiên. Trong con mắt thế gian, đó là cái chết quá sớm của một người mẹ, chưa kịp bồng ẵm con trong vòng tay dịu dàng.

Nhưng dưới ánh nhìn của giáo lý Phật giáo, đó không phải là đoạn kết, mà là một sự chuyển thân linh thiêng: Bà thị hiện vai trò làm mẹ của một bậc Đại Giác, rồi rút lui như cánh hoa rơi xuống để nhường chỗ cho mặt trời mọc.

Sự vắng mặt của bà không phải là mất mát, mà là một bài học vô ngôn về vô thường: ngay cả mẹ của Phật cũng phải rời đi, để nhắc nhở rằng đạo lộ giác ngộ không níu giữ, không sở hữu, mà chỉ dẫn dắt bằng yêu thương trong lặng thầm.

3. Biểu tượng mẫu từ – sự hiện thân của Bi và Hỷ

Hình ảnh Hoàng hậu Ma-da trong Phật giáo không sôi nổi như các vị Thánh Mẫu trong tôn giáo khác. Nhưng chính vì thế, bà gần gũi hơn, ẩn mật hơn, và đi vào lòng người bằng nét đẹp của sự tịnh mặc.

Bà là:

– Người phụ nữ đã mang thai bằng giấc mộng linh hiển, không bởi dục vọng mà do nguyện lực Bồ-tát,

– Người đã vượt qua khổ đau sinh nở không phải để chiếm hữu đứa con, mà như một cánh cổng đưa chân lý vào đời,

– Người đã ra đi, để từ cõi trời của chư Thiên, chứng kiến từ xa sự thành tựu của con mình, như một nụ cười tĩnh lặng giữa tầng mây.

Ở phương diện hình tượng học, Ma-da là đại diện cho Bi mẫu (mẹ từ bi): yêu thương không ràng buộc, hiện diện không chiếm hữu. Bà là sự sinh không phải để nuôi dưỡng thân xác, mà là sự sinh để mở đường cho tâm linh khai hiện.

Lý giải về hoàng hậu Ma Da - người mẹ đặc biệt nhất thế gian

Hoàng hậu Ma Da – Hình ảnh mẫu từ trong Phật giáo 2 — Ảnh minh họa.

4. Ma-da trong niềm nhớ của người con giác ngộ

Một ngày nọ, Đức Phật sau khi thành đạo đã lên cung trời Đao-lợi thuyết pháp cho mẹ. Đó không chỉ là báo hiếu, mà là sự hồi đáp của tuệ giác đối với tình mẫu tử vô ngôn.

Giây phút ấy, con – nay là Phật, ngước nhìn mẹ – nay là chư Thiên, không còn lệ tuôn mà là ánh sáng rạng chiếu. Pháp thoại giữa trời không chỉ là thuyết giảng, mà là tiếng vọng của một mối ân tình đã vượt khỏi ngôn ngữ và huyết nhục.

5. Một mẫu từ vượt thời gian

Thánh Ma-da là người mẹ không nói nhiều, không hiện diện lâu dài, nhưng vẫn là người sinh ra một bậc giác ngộ cho cả thế giới. Nơi bà, ta thấy được:

– Mẹ của chư Phật không phải là người tìm vinh quang,

– Mà là người lặng lẽ gieo mầm Bồ-đề trong thẳm sâu của một giấc mộng.

Và từ đó, mỗi người phụ nữ biết hy sinh vì chân lý, biết nuôi dưỡng sự tỉnh thức, đều có thể trở thành Ma-da – mẫu từ của một vị Phật tương lai.

CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT

Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.