450
Khất sĩ - con đường học biết
Đức Tổ Sư Minh Đăng Quang đã khai mở một cách nhìn rất độc đáo khi định nghĩa khất sĩ: “là học trò khó đi xin ăn để tu học”.
Ở đây, “xin ăn” không chỉ là cử chỉ hạ mình để nuôi thân, mà còn là biểu tượng của sự khiêm cung, của tinh thần học hỏi liên tục. Khất sĩ chính là người sống bằng chân lý của vũ trụ, vì tất cả chúng sanh đều là học trò trên con đường học biết - từ chưa biết, đang biết, cho đến khi đạt tới sự an nghỉ tuyệt đối của trí tuệ.
Trong vòng quay vô tận của cuộc đời, con người được nuôi dưỡng bởi cái biết. Từ khi còn thơ dại, ta học cách lắng nghe, quan sát; lớn lên, ta học từ kinh nghiệm, từ thầy cô, từ sách vở. Cái biết tích lũy dần, làm giàu trí tuệ, mở lối cho ta bước xa hơn trên hành trình thoát khỏi mê lầm, đau khổ. Cái biết, như Tổ Sư dạy, chính là tinh ba của vũ trụ, là mục đích sống của chúng sanh.
Khất sĩ vì thế không chỉ giới hạn trong hình ảnh nhà tu ôm bát khất thực. Mỗi chúng ta, trong chừng mực nào đó, đều là khất sĩ của đời. Ta đi xin từng hạt giống tri thức từ cuộc sống quanh mình: xin ở thầy cô bài học, xin ở bạn bè kinh nghiệm, xin ở thất bại sự tỉnh ngộ, xin ở thành công sự khiêm nhường. Mỗi lần xin là mỗi lần học, và càng học, cái biết càng lớn.
Điều làm cho con người khác với muôn loài là khả năng biết và tiến hóa. Con ong biết làm mật, con chim biết làm tổ, nhưng chúng dừng lại ở bản năng. Con người thì khác: chúng ta học từ bản năng để đi đến ý thức, từ ý thức để đi tới trí tuệ. Con đường ấy không bao giờ kết thúc. Khất sĩ chính là biểu tượng cho hành trình học không ngừng - học để biết, biết để thoát, thoát để an.
Trong lời dạy, Tổ Sư nhấn mạnh: biết quý báu hơn không biết. Cái không biết dẫn ta đến sai lầm, chấp trật, khổ sở và tai ương. Bao nhiêu bất công, bạo lực, xung đột trên đời đều có gốc từ vô minh - từ cái không biết. Ngược lại, khi biết, ta mở mắt nhìn đời sáng rõ, biết phân biệt đúng sai, biết chọn con đường thiện lành. Biết không chỉ là kiến thức, mà còn là trí tuệ, là khả năng sống tỉnh thức giữa vô thường.
Khất sĩ là người chọn cái biết làm thức ăn cho tâm hồn. Họ nuôi sống mình bằng chân lý, thay vì bằng dục vọng. Nhưng ngay cả người đời, khi học hỏi chân thành, khi xem mỗi ngày là một bài học, ta cũng đang bước trên con đường khất sĩ - con đường nuôi dưỡng trí tuệ để vượt qua khổ đau.
Trong xã hội hiện đại, khái niệm “khất sĩ” càng có ý nghĩa. Giữa cơn lốc vật chất và tiện nghi, con người dễ quên đi bản chất học trò của mình, tưởng rằng đã biết đủ. Nhưng thật ra, càng đi xa, ta càng thấy cái chưa biết còn mênh mông. Khiêm nhường xin học chính là cách giữ mình trên đường đúng đắn. Người có chức vụ cao, tri thức rộng mà dừng lại, không chịu học nữa, cũng chẳng khác nào đánh mất tinh hoa khất sĩ.
Người học trò khó, ngày ngày kiên nhẫn xin từng bát cơm, cũng giống như chúng ta xin từng bài học từ cuộc đời. Đó là sự kiên trì, khiêm cung và bền bỉ. Chính thái độ ấy mới làm cho cái biết trở thành chỗ dựa lâu dài, đưa ta đến sự an vui.
Tổ Sư dạy rằng chân lý chính là môn học thật tế, lợi ích, đưa thẳng đến Niết-bàn. Ở đây, khất sĩ không phải chỉ là người đi xin ăn, mà là người xin học, xin biết, xin sống đúng với đạo lý. Chính cái biết mới là sự sống thật của ta, là ngọn đèn soi sáng hành trình nhân sinh.
Khi ta nhận ra mình là học trò của cuộc đời, là khất sĩ giữa vũ trụ, ta sẽ học được sự khiêm nhường, biết ơn và không ngừng cầu tiến. Đó không chỉ là con đường tu hành, mà còn là lối sống nhân bản cho tất cả mọi người.
Khất sĩ - con đường học biết không phải là điều xa vời, mà là lời nhắc rằng: sống là học, học là để biết, và biết là để giải thoát. Mỗi hơi thở, mỗi ngày đi qua, nếu ta biết sống như một học trò khiêm cung, thì đời sống này chính là đạo, và trí tuệ là phần thưởng cao quý nhất mà vũ trụ ban tặng.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Hai cách để chuyển hóa cảm xúc tiêu cực trong ta
Phật giáo thường thức
12:23 20/11/2025
Hỏi: Có cách nào đi thẳng vào con đường tu tập của mình một cách tốt hơn khi đối diện trước những nỗi buồn, những cảm xúc tiêu cực không?
Muốn tâm thanh tịnh thì hãy niệm Phật
Phật giáo thường thức
11:15 20/11/2025
Người đời phần nhiều không tin pháp môn niệm Phật, nói một câu niệm Phật thì tác dụng chỗ nào? Không biết một câu A Di Ðà Phật có thần lực không thể nghĩ bàn, trị được hết thảy tâm bệnh phiền não.
Làm thế nào để niệm Phật có cảm ứng?
Phật giáo thường thức
09:43 20/11/2025
Mỗi niệm chân thành mỗi niệm thông/ Tịch lặng cảm ứng tịch lặng trong/ Cho đến non cao nước cùng tận/ Rong chơi pháp giới khắp Tây Đông
Xem thêm
