Thứ bảy, 14/06/2025, 14:00 PM

Làm chủ cơn giận bằng lối sống chánh niệm

Thiền sư Sayadaw U Jotika

Ai cũng biết nóng giận là không tốt. Sau mỗi lần nóng giận, ta thường cảm thấy xấu hổ, ăn năn và tự hứa lần sau sẽ kiểm soát cơn giận. Nhưng nóng giận là thuộc tính của phàm phu, rồi ta lại nổi nóng và đau khổ vì nó.

Làm chủ cơn giận bằng lối sống chánh niệm 1 — Ảnh minh họa.

Bạn có khả năng tiếp đãi cơn giận một cách chu đáo?

Có nhiều nguyên nhân làm mình nóng giận, nhưng tựu trung lại thì có hai:

1. Nóng giận đi ra từ sự không hài lòng;

2. Nóng giận xuất hiện là do sống không chánh niệm.

Khi đã biết nguyên nhân rồi, ta khắc phục nguyên nhân thứ hai bằng cách sống có chánh niệm, và hạn chế nguyên nhân thứ nhất là chớ có kỳ vọng quá nhiều …

- Mình có cái ảo tưởng là kỳ vọng mọi người tốt với mình, phải theo ý mình: con phải ngoan, chồng/vợ phải tốt, bạn bè người thân phải đàng hoàng, và mọi thứ phải theo ý mình mới chịu.

Mỗi khi những thứ mình kỳ vọng không như ý, mình sanh lòng khó chịu, bực bội, nóng giận, đau khổ.

Việc đến hết lòng, việc xong thì buông,

Đừng đặt nhiều hy vọng, lòng sẽ tự nhiên nhẹ nhàng.

Lý thuyết thì dễ, thực tế không dễ làm tí nào.

Là vì phàm phu khi nắm là nắm chặt, không biết buông bỏ cho rảnh rang;

khi vác lên mình là muốn vác thêm, không biết bỏ xuống cho nhẹ nhàng.

- Bị coi thường, bị lăng mạ, bị xúc phạm, ai mà không tức giận.

Nhưng chưa hiểu nguyên nhân mà tức giận thì đúng là mình tầm thường thật.

Lối sống chánh niệm sẽ giúp mình làm chủ được cơn giận, và quản chế nó khi nó vừa mới trào ra; giúp mình thấm thía khi nóng giận, nó đau thương như thế nào!

Có nhiều cách làm chủ cơn giận, nhưng quan trọng vẫn là lối sống chánh niệm:

1. Suy tư chân chánh:

Mình là người lớn, mình là người có ăn học, mình là bậc cha chú, … mà giận làm gì.

Mình là người tu hành, mình là phật tử, tức giận là không nên.

Mình nghĩ tánh tình người đó là vậy, bản tính họ là vậy, giận chi cho mệt. Hết giận.

2. Phương pháp đặt câu hỏi:

Tại sao mình giận?

Tại sao lại cảm thấy khó chịu vậy?

Rồi, thông thường mình sẽ thấy ra: cơn giận của mình đi ra từ những lý do rất trẻ con, tầm thường và rất tầm phào. Thấy được như vậy nên không còn giận nữa.

3. Phương pháp canh chừng: Là luôn dặn lòng trước những hoàn cảnh, hay những đối tượng dễ làm mình nổi nóng.

Khi luôn canh chừng như vậy, khi đối tượng làm cơn giận trào ra là mình biết liền. Khi giận biết giận, dần dần sẽ hết giận.

4. Phương pháp trực diện quan sát cơn nóng giận đang sanh khởi trong tâm, và các phản ứng tâm lý của nó.

Phương pháp này đòi hỏi việc tu tập đã có kinh nghiệm, nếu không, khi trực diện với cơn giận, nó có thể quật ngã mình. Nếu làm được phương pháp này, mình sẽ học hỏi được nhiều bài học quý giá về thân-tâm này.

5. Phương pháp bỏ qua: Trong trường hợp cơn giận quá lớn thì không chú ý đến nó nữa, chuyển qua chỉ chú tâm vào những đối tượng giúp bạn quên đi cơn giận như tụng kinh, đọc sách, tưới cây, đi tản bộ, ….

6. Thực hành rải Tâm từ trước cho bản thân rồi đến những người khác.

CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT

Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.

STK: 117 002 777 568

Ngân hàng Công thương Việt Nam

(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)

Thế Tôn! Nếu có thiện nam tử, thiện nữ nhơn hay thọ trì được kinh Pháp Hoa này, hoặc đọc tụng thông lẹ, hoặc biên chép quyển kinh, đặng bao nhiêu phước đức?”. Dược Vương từ chỗ ngồi đứng dậy lên tiếng thưa hỏi... Phật trả lời: “Nếu có thiện nam tử, thiện nữ nhơn ở nơi kinh này có thể thọ trì nhẫn đến một bài kệ bốn câu đọc tụng giải nghĩa, đúng như lời mà tu hành thời công đức rất nhiều”.

12 lời nguyện của Phật Dược Sư

Phật giáo thường thức

12:29 19/11/2025

Phật Dược Sư vì chúng sanh hiện đời cầu an lạc, còn Phật A Di Đà lại tiếp bước chúng sanh vãng sanh về Cực Lạc. Tuy nhiên dù là vãng sanh Tây phương hay tu tập pháp môn gì, đều phải có thân tâm mạnh khỏe mới có thể thực hành tu trì Phật pháp.