Lễ Tưởng niệm 717 năm ngày Đức Phật hoàng Trần Nhân Tông nhập Niết-bàn

Buổi lễ diễn ra trong không khí trang nghiêm, thành kính với sự quang lâm chứng minh của chư tôn giáo phẩm Hội đồng Chứng minh, Hội đồng Trị sự và Ban Trị sự TP.HCM.

Đại lão Hòa thượng Thích Trí Quảng - Đệ tứ Pháp chủ, cùng Trưởng lão Hòa thượng Thích Thiện Nhơn - Phó Pháp chủ Hội đồng Chứng minh, Chủ tịch Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam, đồng thời nhiều hòa thượng, thượng tọa, đại đức và cư sĩ Phật tử cũng tham dự để tưởng nhớ về Đức Phật hoàng.

Tại buổi lễ, Hòa thượng Thích Lệ Trang cung tuyên tiểu sử Ngài, ôn lại cuộc đời, công hạnh và đạo nghiệp của Phật hoàng Trần Nhân Tông - vị vua anh minh của triều Trần. Được tôn vinh là bậc minh quân kiệt xuất, Ngài không chỉ lãnh đạo nhân dân Đại Việt hai lần đánh bại quân xâm lược Nguyên-Mông, mà sau khi đất nước thái bình đã nhường ngôi vua để xuất gia tu hành tại non thiêng Yên Tử.

Tại đây, Ngài sáng lập Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử, dòng thiền thuần Việt lấy trí tuệ và từ bi làm nền tảng, vừa uyên áo thiền vị vừa gắn bó mật thiết với đời sống xã hội.

Lời tưởng niệm do Trưởng lão Hòa thượng Chủ tịch tuyên đọc khẳng định rằng, hơn bảy thế kỷ trôi qua, dù không gian và thời gian biến dịch, công đức và đạo nghiệp của Phật hoàng Trần Nhân Tông vẫn sống mãi trong trang sử vàng son của dân tộc và của Phật giáo Việt Nam. Ngài được tôn kính không chỉ bởi vai trò hộ quốc an dân, mà còn vì tư tưởng “cư trần lạc đạo” - sống giữa đời mà tâm vẫn an nhiên giải thoát - trở thành nguồn cảm hứng sâu sắc cho bao thế hệ tu học và hành đạo.

"Tăng Ni và Phật tử khắp nơi tụng kinh, dâng hương và hướng vọng về Giác linh Đức Phật hoàng, bày tỏ lòng tri ân đối với di sản tinh thần cao quý mà Ngài để lại. Buổi lễ cũng là dịp để nhắc nhớ thế hệ hôm nay về tinh thần nhập thế Phật giáo Việt Nam, lấy trí tuệ, từ bi và sự phụng sự cộng đồng làm kim chỉ nam cho hành động trong cuộc sống hiện đại".

Song song với lễ tưởng niệm tại TP.HCM, trên khắp cả nước, nhiều lễ tưởng niệm truyền thống đã được tổ chức tại các tỉnh thành, từ Tây Ninh đến Đắk Lắk…, nhằm tri ân Phật hoàng Trần Nhân Tông và ôn lại giá trị lịch sử, văn hóa, tinh thần mà Ngài để lại.

Ở miền Bắc, chuỗi sự kiện tưởng niệm 717 năm ngày nhập Niết-bàn của Phật hoàng Trần Nhân Tông diễn ra từ ngày 18 đến 22/12 tại khu di tích và danh thắng Yên Tử (Quảng Ninh), nơi gắn liền cả cuộc đời tu hành và hoằng pháp của Ngài. Trong chuỗi hoạt động này có lễ dâng hương tại Chùa Ngọa Vân ngày 19/12, khóa tu “Yên Tử - Suối nguồn Tuệ Giác lần thứ VII”, đêm hoa đăng tưởng niệm và lễ cúng Phật - cúng Tổ - nhiễu Tháp Huệ Quang.

Đại lễ trọng tâm diễn ra vào sáng 20/12 tại Cung Trúc Lâm Yên Tử, phường Yên Tử, tỉnh Quảng Ninh. Sự kiện do Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam chủ trì, với quy mô dự kiến khoảng 7.000 đại biểu chính thức cùng khoảng 30.000 người hành hương từ khắp nơi về lễ bái, dâng hương tưởng niệm.

Lễ tưởng niệm không chỉ là nghi lễ tâm linh mà còn mang ý nghĩa văn hóa sâu sắc, gắn với việc tôn vinh giá trị lịch sử - văn hóa Phật hoàng Trần Nhân Tông và dòng thiền Trúc Lâm thuần Việt. Đây là dịp để tăng ni, Phật tử và cộng đồng cùng nhìn lại truyền thống đạo pháp đồng hành cùng dân tộc, đồng thời khẳng định những giá trị tinh thần sống còn giữa đời thường.

Chuỗi sự kiện cũng tạo điều kiện thu hút du khách trong nước và quốc tế, quảng bá điểm đến di sản Yên Tử - nơi hội tụ thiên nhiên và nhân văn, đặc biệt khi quần thể di tích Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc vừa được ghi danh Di sản văn hóa thế giới.

Trong bối cảnh những giá trị truyền thống được bảo tồn và phát huy, lễ tưởng niệm 717 năm ngày Phật hoàng Trần Nhân Tông nhập Niết-bàn trở thành biểu tượng tinh thần của Phật giáo Việt Nam, nhắc nhở thế hệ hôm nay tiếp nối con đường tu học, phụng sự và lan tỏa đạo pháp trong cộng đồng.

Phật hoàng Trần Nhân Tông, tên húy Trần Khâm, sinh ngày 11 tháng 11 năm Mậu Ngọ (1258), là đích trưởng tử của vua Trần Thánh Tông và Hoàng hậu Nguyên Thánh. Khi mới sinh, thân sắc vàng ròng, nên được vua cha đặt tên là Kim Phật. Từ nhỏ, Ngài đã nổi tiếng thông minh, hiền hậu, tinh thông cả nội điển lẫn ngoại điển, sớm bộc lộ căn cơ thiền học sâu dày, thường tham vấn và đắc pháp với Thượng sĩ Tuệ Trung.

Năm 1278, Trần Nhân Tông lên ngôi, lấy niên hiệu Thiệu Bảo, sau đổi thành Trùng Hưng. Trong thời gian trị vì, Ngài hai lần lãnh đạo quân dân Đại Việt đánh thắng quân Nguyên - Mông vào các năm 1285 và 1288, giữ vững nền độc lập dân tộc, đưa đất nước bước vào thời kỳ thái bình, thịnh trị.

Năm 1293, ở tuổi 41, Ngài nhường ngôi cho con là Trần Anh Tông, trở thành Thái Thượng Hoàng. Sau đó, Ngài tiếp tục lo việc nước, chinh phạt Ai Lao để giữ yên bờ cõi. Năm 1299, Ngài chính thức xuất gia tại Yên Tử, lấy hiệu Hương Vân Đại Đầu Đà, chuyên tâm tu hành, sáng lập Thiền phái Trúc Lâm mang đậm tinh thần Phật giáo nhập thế của dân tộc Việt Nam, với tư tưởng “Cư trần lạc đạo”.

Trong những năm cuối đời, Phật hoàng du hóa khắp Đại Việt, khuyến hóa nhân dân giữ Ngũ giới, tu Thập thiện, bài trừ mê tín dị đoan, đồng thời truyền Bồ-tát giới cho vua quan và Tăng Ni. Ngài cũng đóng vai trò quan trọng trong ngoại giao, tiêu biểu là việc chứng minh hôn lễ Công chúa Huyền Trân với vua Chiêm Thành Chế Mân, mở rộng bờ cõi Đại Việt về phương Nam.

Năm 1307, Ngài truyền y bát cho Tôn giả Pháp Loa, đặt nền móng vững chắc cho sự phát triển của Thiền phái Trúc Lâm. Trước khi viên tịch, Ngài để lại bài kệ thâm sâu về tánh Không và Niết-bàn. Sau khi nhập diệt, xá lợi của Ngài được tôn trí tại Yên Tử và các lăng miếu triều Trần, để lại dấu ấn bất diệt trong lịch sử Phật giáo và dân tộc Việt Nam.

Một số hình ảnh tại Việt Nam Quốc Tự: