Bởi vì năm tháng không chỉ được làm bởi thời gian, mà còn được làm bởi không gian và đặc biệt là làm bởi những hành động của chính chúng ta. 

Những hành động bằng thân, bằng ý và bằng lời của chúng ta chính là Nghiệp (karma) mà ta đã tạo ra trong năm qua. Có thể trong năm mới, chúng ta bắt đầu gặt hái những nghiệp quả mà ta đã gieo trồng trong năm cũ. Vì vậy, cũng không chắc khi nói rằng năm cũ sẽ rời chúng ta, vì nó vẫn còn ở lại với chúng ta trong năm mới dưới hình thức của những nghiệp quả.

Không có gì mất đi. Những lời nói dễ thương, từ ái mà ta đã tặng cho người khác trong năm cũ sẽ đơm hoa kết trái trong năm mới. Và những hành động từ bi, đầy tình thương mà ta đã làm trong suốt năm qua, rồi ta cũng sẽ hội ngộ trong năm mới, đó chính là nghiệp quả.

Năm Mới, ta cũng mới

Chúng ta có câu đối để thực tập trong năm mới, đó là: “Năm Mới, ta cũng mới” (“New Year New Me”). Nhưng muốn cho năm mới thực sự mới thì bản thân ta cũng phải mới. Làm sao anh có thể hy vọng có một năm mới nếu như anh không có gì mới? Không thể nào có được! 

Năm mới thì ta cũng phải mới. Nếu ta không mới thì cũng không có năm mới. Điều này hết sức đơn giản, ai cũng hiểu được. Nếu ta không có gì mới mẻ thì dù ta có gọi đó là năm 2014 hay 2015, 2016…thì cũng chẳng có gì khác, nó vẫn là năm cũ thôi. Vì vậy để có một năm mới thì ta phải làm mới chính mình.

“Ta cũng mới”, đó là một sự thực tập. Chúng ta cần phải học cách làm mới chính mình. Cách chúng ta đi, cách ngồi, cách ăn, cách cười…chúng ta cần biết cách thực tập như thế nào để mỗi khi đi, khi ngồi, khi ăn, khi cười đều có thể đem lại niềm vui, niềm hạnh phúc và nuôi lớn tình thương trong ta. Đó là sự thực tập chánh niệm.

Ta có thể phát nguyện trong năm mới rằng: “Con xin nguyện thực tập đi trong chánh niệm trong cả năm. Từ bãi đỗ xe cho đến văn phòng làm việc, con sẽ thưởng thức từng bước chân của mình”. Đó là điều mà chúng ta có thể làm được, vì ta không cần phải có thêm thời gian để thực tập. Chúng ta chỉ cần thay đổi cách đi mà thôi. Từ bãi đỗ xe, ta bắt đầu thực tập thiền đi. Ta đi như thế nào để trong mỗi bước chân ta có thể tiếp xúc được với những mầu nhiệm của sự sống trong ta và xung quanh ta.

Sự sống xung quanh ta rất mầu nhiệm. Bông hoa, không khí mà ta đang thở, ánh sáng, đám mây, cơn mưa, ánh nắng mặt trời, cỏ cây, hoa lá, tất cả đều là những mầu nhiệm. Nếu ta không có đủ chánh niệm, không có mặt thật sự cho sự sống, hoặc nếu ta đang chìm đắm trong những lo lắng, đau buồn, sợ hãi, giận hờn hay trong những dự án ở tương lai thì tất cả những mầu nhiệm này của sự sống cũng không thực sự có mặt cho ta.

Anh đang ở trong nước Chúa, trong Thiên quốc, nhưng anh lại không tận hưởng được. Vậy anh hãy đến hỏi bông hoa về nước Chúa, anh sẽ nhận được câu trả lời, vì bông hoa cũng thuộc về nước Chúa. Bông hoa có ngôn ngữ của nó. Bông hoa đang kể cho anh nghe về nước Chúa. Nếu anh thật sự có mặt, và có đủ chánh niệm thì thế nào anh cũng sẽ nghe được. Bông hoa sẽ chỉ cho anh làm cách nào để tận hưởng được Thiên quốc đó.

Vì thiếu chánh niệm, chúng ta cũng không thấy được hình hài của mình cũng là một bông hoa, là một mầu nhiệm của sự sống. Hình hài của ta cũng thuộc về nước Chúa. Ấy vậy mà chúng ta đã không biết cách chăm sóc bông hoa ấy, không biết chăm sóc hình hài ta.

Vì vậy khi ta thực tập đi thiền hành từ bãi đỗ xe tới văn phòng làm việc, ta phải đi như thế nào để mỗi bước chân có thể đưa ta trở về để tiếp xúc với những mầu nhiệm của sự sống và làm cho nước Chúa biểu hiện trong từng bước chân. Đó là sự thực tập chánh niệm.

Thời gian là sự sống

Ta chỉ cần có ý thức chánh niệm thì mỗi bước chân đều có thể đưa ta trở về tiếp xúc được với nước Chúa, với tất cả những mầu nhiệm. Không thì khi sắp sửa từ giã cõi đời này, nếu như có ai đó hỏi: “Anh đã ở trong nước Chúa, vậy anh có tận hưởng được nước Chúa chưa?” Ta trả lời rằng: “Chưa, vì tôi bận quá, làm gì có thời giờ để mà tận hưởng!”

Theo cái thấy của tôi là nước Chúa (trong đạo Bụt sử dụng danh từ Pháp thân hay cõi Tịnh Độ) luôn có mặt trong giây phút hiện tại, bây giờ và ở đây. Điều này không khó để thấy. Nếu anh là một nhà sinh học chuyên nghiên cứu về cơ thể người, anh có thể thấy rằng cơ thể con người là một mầu nhiệm. Anh sẽ rất thích thú tìm hiểu và khám phá sự kỳ diệu của cơ thể, của đôi mắt hay của não bộ. Thật là tuyệt vời!

Nước Chúa hay cõi Tịnh Độ thực sự đang có mặt đó cho chúng ta. Nhưng chúng ta lại quá bận rộn, chúng ta không có thời giờ để tận hưởng. Vì vậy câu hỏi đặt ra cho chúng ta là: “Chúng ta có mặt cho nước Chúa, cho cõi Tịnh Độ hay không?” Năm mới mang đến cho chúng ta một cơ hội mới! Chúng ta thực tập bước đi như thế nào để nước Chúa hay cõi Tịnh Độ có mặt trong mỗi bước chân mình, để sau này chúng ta không phải hối tiếc là “mình đã từng được ở trong nước Chúa, trong cõi Tịnh Độ nhưng mình chưa từng có thời gian để tận hưởng thiên đường ấy”.

Ở Làng Mai, mặc dù chúng tôi làm rất nhiều việc, nhưng mỗi ngày chúng tôi đều có thời gian để đi cùng nhau. Chúng tôi gọi đó là thiền hành, là sự thực tập đi trong chánh niệm. Mỗi bước chân đều đưa chúng tôi trở về để tiếp xúc với nước Chúa, với cõi Tịnh Độ hiện tiền. Mỗi bước chân đều có khả năng chế tác niềm vui và hạnh phúc. Điều này tất cả chúng ta đều có thể làm được. Mỗi bước chân có niệm, có định sẽ giúp chúng ta tiếp xúc được với tất cả những mầu nhiệm của sự sống.

Khi chúng ta đi cùng nhau, thực tập cùng nhau, chúng ta chế tác ra được một nguồn năng lượng chánh niệm tập thể rất hùng hậu, nhờ vậy mà mọi người có thể thực tập dễ dàng hơn. Chúng ta có thể dễ dàng tiếp xúc với những mầu nhiệm của sự sống và hạnh phúc liền ngay bây giờ và ở đây. Chúng ta không phải chạy về tương lai để tìm kiếm hạnh phúc. Chúng ta không còn nói “thời gian là tiền bạc”, mà chúng ta sẽ nói “thời gian là sự sống”.

Vì vậy chúng ta phải thử thách chính mình: “Liệu tôi có thể đi từ bãi đỗ xe đến văn phòng với những bước chân chánh niệm và thảnh thơi hay không?”. Nếu bạn là giám đốc của một công ty, bạn có thể chia sẻ sự thực tập này với nhân viên của mình. Bạn có thể chia sẻ rằng: “Mỗi buổi sáng khi đỗ xe và đi bộ tới văn phòng, tôi đều thực tập đi trong chánh niệm và tôi muốn mời các bạn cùng thực tập với tôi, vì khi đi như vậy, tôi thấy rất an lạc. Với mỗi bước chân ý thức tôi tiếp xúc được với những mầu nhiệm đang có mặt trong tự thân và xung quanh. Khi đi, tôi không suy nghĩ, chỉ cảm nhận sự hiện hữu của nước Chúa, của cõi Tịnh Độ trong giây phút đó mà thôi. Tôi thấy mình đang thật sự sống. Trong khi bước đi, tôi buông xuống tất cả những căng thẳng trong thân tâm. Đi mà không cần phải suy nghĩ. Điều đó giúp cho thân tâm tôi được làm mới trở lại. Đó là sự thực tập chánh niệm”.