Năm tướng suy là những gì?

Kinh Pháp Cú Thí Dụ

Phẩm Vô Thường

Thuở xưa, khi năm đức trời của Năng Thiên Đế lìa khỏi thân [và xuất hiện năm tướng suy], ngài tự biết thọ mạng sắp hết, rồi sẽ sanh xuống nhân gian và thác vào thai của một con lừa ở trong nhà của một người thợ gốm.

Năm tướng suy là những gì?

1. ánh sáng nơi thân diệt mất

2. hoa báu trên đầu héo úa

3. không thích ngồi yên ở tòa báu

4. dưới hai nách chảy mồ hôi và bốc mùi

5. đất bụi dính nơi thân

Với năm việc này mà Năng Thiên Đế tự biết phước của mình sắp hết. Thế nên ngài hết sức buồn bã.

Rồi tự nghĩ thầm:

"Trong ba cõi, ai có thể cứu người thoát khỏi khổ ách? Duy chỉ có Đức Phật mà thôi."

Và thế là, ngài liền chạy vội đến chỗ của Phật.

Khi ấy Đức Phật đang ngồi thiền và nhập Phổ Tế Chánh Định trong một hang đá ở trên núi Thứu Phong. Khi thấy Phật, thiên đế cúi đầu, rồi đảnh lễ sát đất, và với lòng chí thành mà Quy Y Phật Pháp Tăng. Đương lúc vẫn còn chưa đứng dậy, thần thức hốt nhiên rời khỏi và liền đến nhà của một người thợ gốm, rồi vào trong bụng của một con lừa mẹ để làm con.

Bấy giờ con lừa mẹ tự làm cho dây cột bị lỏng ra, rồi nó chạy đến chỗ làm gốm mà phá vỡ những đồ sành. Lúc ấy, do bị ông chủ đả thương nên nó liền sẩy thai. Nhờ đó mà thần thức của Năng Thiên Đế liền trở về, rồi vào lại trong thân cũ với năm đức trời trọn đủ.

Khi ấy Phật vì thiên đế mà từ chánh định dậy, rồi Ngài ngợi khen rằng:

"Lành thay, thiên đế! Ông đã ở khoảnh khắc cuối cùng trước khi lìa đời mà có thể Quy Y Tam Bảo. Do nghiệp tội đã hết nên ông không còn phải chịu khổ nữa."

Lúc bấy giờ Thế Tôn nói kệ rằng:

"Tất cả hành vô thường

Đều là pháp hưng suy

Có sanh ắt phải tử

Tịch diệt an vui nhất

Ví như người thợ gốm

Trộn đất nắn làm đồ

Chúng thảy rồi vỡ nát

Mạng sống cũng như vậy"

Khi nghe kệ xong, Năng Thiên Đế biết được trọng yếu của vô thường, thông đạt sự biến đổi của phước cùng tội, và hiểu rõ căn gốc của pháp hưng suy. Rồi ngài nương theo Pháp tịch diệt, hoan hỷ phụng trì, và đắc Quả Nhập Lưu.