Thiền viện Trúc Lâm Chân Nguyên được Hòa Thượng Thích Thanh Từ khai sơn vào năm 1987 thuộc trường phái Đại Thừa, mang khiến trúc gần giống như thiền viện Trúc Lâm Đà Lạt. Thiền viện tọa lạc ở chân núi Minh Đạm, thuộc thị trấn Phước Hải, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, cách đèo nước ngọt Long Hải chỉ hơn 1km. Trúc Lâm Chân Nguyên được xây dựng giữa thiên nhiên mênh mông, ẩn mình trong những dãy núi và bóng cây lớn, um tùm, tạo cho nơi đây một không gian yên tĩnh, trang nghiêm của chốn thiền môn.

Trúc Lâm Chân Nguyên khác với nhiều thiền viện khác là mỗi khi tiếng chuông chùa sớm từ chánh điện vọng lên thì hàng trăm chú khỉ sống trên núi tìm tới rong chơi, ăn lá, ăn quả trong vườn. Chiều tối, khi ánh hoàng hôn từ phía biển hắt lên, chúng lại lục tục về với thế giới hoang dã.

Trò chuyện cùng chúng tôi, sư thầy Thích Thể Tâm - một người gắn bó với Thiền viện Trúc Lâm Chân Nguyên hơn 20 năm - cho biết: Chùa nằm dưới chân núi Kỳ Vân - một ngọn nằm trong dải núi vòng cung chạy dọc bờ biển kéo dài từ vùng Long Hải, Tân Thành qua Khu Bảo tồn thiên nhiên Bình Châu - Phước Bửu. Sáu mươi năm trước, chùa chỉ là một cái am nhỏ do một nhóm ngư dân ngoài Xứ Quảng vào đây làm ăn rồi dựng nên, chưa có tên, nhưng đến rằm, mùng 1, rất đông bà con tới dâng hương, cúng Phật, cầu mong cho những chuyến biển sóng êm gió thuận,...

Đến những năm 1980, chùa được chính quyền địa phương cùng Phật tử xây dựng khang trang như bây giờ. Rất mừng là trong khi xây lại chùa, cái am nhỏ nằm cheo leo giữa lưng chừng núi Kỳ Vân vẫn được giữ lại, như một chứng tích lịch sử của khu tôn nghiêm này.

Clip: Anh Tuấn

Chánh điện của chùa được xây dựng dưới dãy núi Kỳ Vân, phía sau lưng chánh điện là những kiệt tác bằng đá được đẽo gọt qua bàn tay kỳ diệu của tạo hóa với nhiều hình thù như đầu rắn, đầu rùa…

Đặc biệt, nơi này còn có khối đá hình dạng rắn ngậm ngọc – biểu tượng của sự phồn thịnh; hình con voi khổng lồ quỳ phục; hình đầu tượng Phật. Điều này tạo nên sự độc đáo của ngôi chùa. Ngoài ra, trong rừng còn có những chiếc am nhỏ bằng gỗ, là nơi tu hành của các thầy.

Từ xa xưa, khi chùa còn là cái am nhỏ bằng gỗ, Khỉ đã có mặt ở đây. Dần dần sự thân thiện của nhà chùa tạo nên cái duyên khiến chúng kéo đến ngày càng đông, ước tính có khoảng 200 con. Vì thế, người dân địa phương còn gọi thiền viện Trúc Lâm Chân Nguyên là chùa Khỉ hay Phủ Thách Hầu. Tổ chức Kỷ lục Việt Nam đã xác nhận, nơi đây là “Ngôi chùa có đàn Khỉ thiên nhiên nhiều nhất”.