450
Nhớ bóng dáng những người cư sĩ
Trước đây, khi mở quyền kinh Hiền Nhân ra đọc, thoạt đầu nhiều người có thắc mắc sao một quyền kinh mang tư tưởng Phật giáo sâu đậm, lại trích dẫn một câu danh ngôn nổi tiếng của giới Hán học, trong khi với vô vàn nền tảng luân lý Phật học có rất nhiều điều tương xứng để nêu ra: “Trường đồ tri mã lực, sự cửu kiến Hiền Nhân” (Nhân Tâm)!
Đó cũng là một trong những câu danh ngôn, mà tôi rất thích mỗi khi có dịp trao đổi với bạn bè trong cuộc sống. Dần dà về sau, thắc mắc đó tan dần khi đem những kiến giải trong quá trình thực nghiệm, mới hiểu ra được phần nào và vì sao các Ngài phải trích dẫn câu đó ngay đầu trang sách kinh nói nhiều về cách xử thế và chọn, tìm bạn để giao du.
Tất cả chúng ta đang sống đây trong cõi người ta. Những thương yêu, buồn vui, giận hờn luôn pha trộn lẫn nhau, làm màu sắc cho một tầm nhìn xa rộng từ chân lý Phật học ngàn xưa cho cảnh giới này: Cõi Ái Lụy! Do đó, đem yếu chỉ, tông môn, trường phái, hình sắc ra để cố gắng khẳng định đúng - sai, mà quên đi mình đang đứng và tồn tại trên nền tảng thực chất nào đây, quả là điều đáng tiếc! Nói một cách khác, tất cả chúng ta hiện vẫn là những chủng tử hãy còn đang vướng đọa trầm luân (vì còn đang trầm luân, nên chúng ta mới tiến tu để giải thoát), chưa phải là hàng Bồ tát thoát tục, đang sống ở trên tầng mây cao vời nào đó, đang có mối tiếp xúc hoặc giao thoa với cuộc sống hàng ngày với cái cõi trầm luân đầy sệt chất ái dục này.
Cách xử thế của các bậc hiền nhân đã để lại vô vàn bài học quý giá cho các thế hệ sau soi gương mà vẫn không hề làm hao mòn đi tính chất tinh túy nhân bản; nói chi đến nhiều lời dạy sâu sắc hơn trong kinh tạng Phật học mà kinh Hiền Nhân là một ví dụ. Trong cõi đời lao xao đầy thương giận vô thường này, hai trong bốn loại kết bạn được đề cao là hãy kết bạn như núi và kết bạn như đất, sau khi lướt qua và điểm mặt tận tường hai loại kết bạn như hoa và kết bạn như cân. Chuyện thường ngày ở đời thường gặp phải, nên trích dẫn một câu của Nho giáo trên, âu cũng là ẩn ý rất thâm thúy bên cạnh nền tảng chân lý Phật học sâu xa.
Cũng từ trong kinh Hiền Nhân, chúng ta đã bắt gặp hình ảnh hai vị cư sĩ Tu Đạt (Cấp Cô Độc) và Thái tử Kỳ Đà. Họ gặp và kết thân với nhau qua chiếc cầu phụng sự chánh pháp rất mạnh mẽ và quyết liệt, chứ không bằng sự khoe mẽ hơn thua, mà ngỡ rằng đó là duyên cớ ban đầu. Điều này, cho thấy đó là điềm hội tụ, giao thoa với nhau của những cánh chim phượng hoàng cao quý, những loài hoa dị thảo đặc sắc chỉ có ở những duyên hạnh cao vời trong cuộc sống, là ngọn núi cho tất cả các ý chí thiện lành. Từ đó, với tâm hạnh từ bi và ý niệm tu chứng của mình, họ đối xử với nhau một cách bình đẳng, thương yêu và sẵn sàng dung nạp những muộn phiền từ xã hội ái dục luôn ve vãn. Kết bạn như núi, kết bạn như đất, quả thâm thúy và sâu sắc dường nào.
Trong công cuộc hoằng hóa, bóng dáng người cư sĩ luôn nói lên tính chất Phật học ở một đẳng cấp bình đẳng được tận dụng để phổ cập vào từng bước đi của chánh pháp, trong mọi thời đại, và ngay trong những điều kiện khó khăn, trắc trở nhất. Một gương sáng của Cư sĩ Duy Ma Cật luôn là ngọn đuốc rực rỡ chứng mình giáo pháp Đức Thế tôn không nằm trong định kiến và đẳng cấp.
Lịch sử phát triển Phật giáo xưa nay cho thấy, giai đoạn nào cũng có bóng dáng những người đệ tử Phật hỗ trợ và song hành với chư tăng trong công cuộc hoằng hóa, đóng góp vào cuộc sống nhân gian những thành tựu rất đáng kể.
Bước vào thời cận đại, Cư sĩ Tâm Minh Lê Đình Thám (1897-1966) là một điểm sáng, khơi dậy tiềm năng và thành tựu đáng kể trong công cuộc chấn hưng Phật giáo nước nhà. Cư sĩ Chánh Trí Mai Thọ Truyền (1905-1973), xứng đáng với tầm vóc của mình khi được tín nhiệm mời giữ chức Phó Viện trưởng Viện Hóa Đạo. Với Hội Phật Học Nam Việt, ông tiếp tục cống hiến cho Phật giáo Việt Nam bằng những khả năng, uy tín của mình. Ngay cả ngôi chùa Xá Lợi, trụ sở Hội Phật Học Nam Việt của ông, cũng luôn đóng vai trò hàng đầu trong nhiều hoàn cảnh khó khăn nhất của Phật giáo Việt Nam. Thật là đáng ngưỡng mộ và tự hào biết bao!
Năm 1981, khi Giáo hội Phật giáo Việt Nam được thành lập, thì Cư sĩ Võ Đình Cường (1918-2008) được cử giữ chức Trưởng Ban Văn hóa. Vị cư sĩ này xuất thân từ phong trào Gia đình Phật tử cùng thời với nhiều vị tôn túc khác, và giữ nhiều cương vị kế thừa ngay từ thời mới thành lập trong danh xưng ban đầu “Gia Đình Phật Hóa Phổ” cùng thời với Cư sĩ Tâm Minh - Lê Đình Thám. Cư sĩ Võ Đình Cường cũng có nhiều tác phẩm văn học Phật giáo nổi tiếng tồn tại với thời gian.
Sau ngày đất nước đổi mới, nhiều cư sĩ đã có những đóng góp tích cực cùng chư tăng hoằng dương chánh pháp. Đó cũng là một tín hiệu vui cho bước đường hoằng hóa của Phật giáo Việt Nam mai sau.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Ta cứ tưởng thứ mình tìm nằm ở bên ngoài
Phật pháp và cuộc sống
10:00 20/11/2025
Khi trái tim chưa đủ đầy, nó sẽ yêu bằng mong muốn được lấp đầy. Khi trái tim chưa đủ tỉnh sáng, nó sẽ yêu bằng nỗi sợ và hờn ghen. Và ta không biết rằng đó chính là nguyên nhân khiến mọi thứ trở nên nặng nề: ta đang đặt vào người khác một nhiệm vụ không ai có thể làm thay ta đó là nhiệm vụ làm cho chính ta hạnh phúc.
Tuỳ bút: Thiền định
Phật pháp và cuộc sống
09:35 20/11/2025
Trong một lần trò chuyện về những chương trình trên màn ảnh truyền hình, một anh bạn thân bày tỏ với tôi, là có một chương trình anh rất thích, nhưng anh lại dị ứng với người dẫn chương trình nên không bao giờ anh xem. Anh nói với tôi anh ghét cái vẻ cao ngạo, trịch thượng của “cái thằng cha” dẫn chương trình đến nỗi anh không muốn mở cái kênh đó ra, chứ không phải đợi mở ra thấy cái mặt đáng ghét mới tắt máy, dù trong lòng anh rất thích chương trình đó. Cái ghét nó lấn át cả cái yêu, làm cho anh có chút khó chịu, không biết làm sao mà giải quyết. Và cho đến bây giờ, điều đó vẫn còn làm cho anh không được thoải mái chút nào.
Đại đức Thích Khải Tuấn tán thán Hoa hậu Hương Giang
Phật pháp và cuộc sống
16:48 19/11/2025
Chiều 19/11, phần thi Trang phục dân tộc - National Costume của Miss Universe 2025 đã thu hút sự theo dõi của hàng triệu khán giả toàn cầu.
Thiên thu vừa chợp mắt
Phật pháp và cuộc sống
16:30 19/11/2025
Mọi chấp đều rời rã/ Như sương tan ngọn đồi/ Một niệm buông trọn vẹn/ Trời hiện giữa lòng người...
Xem thêm
