Thứ, 24/11/2025, 15:41 PM

Nhớ mái chùa quê

Lê Quang Kết

Huế quê tôi mỗi làng đều có một ngôi chùa. Tuổi thơ tôi êm đềm trôi qua với bao kỷ niệm đẹp về mái chùa, nơi đã dạy chúng tôi bài học đầu tiên về đạo làm người, về từ bi hỷ xả để bước chân vào cõi đời đầy chông chênh hệ lụy. Những lúc vấp ngã, sóng gió, chênh vênh... tôi lại nhớ về mái chùa quê để nghe lòng bình yên, thanh thản, xua tan đi bao muộn phiền, lắng sâu từ tâm với đời với người...

Ngày đó xa chùa xa quê, tôi đọc Mây Tần của Nguyễn Bính:

“Mai này tôi bỏ quê tôi

Bỏ trăng bỏ gió, chao ôi bỏ chùa!

Đem thân đi với giang hồ

Cây đa bến cũ con đò lênh đênh...”.

Chưa vào tuổi đến trường, tôi đã đến chùa lễ Phật theo chân bà ngoại. Buổi lễ khai tâm năm ấy, ngót nghét gần năm mươi năm, tôi vẫn nhớ như in. Bổn sư truyền giới giọng nhẹ nhàng, trầm ấm: “Tuổi nhỏ đến chùa là kính Phật trọng Tăng, làm lành tránh dữ, hiếu đễ vâng lời mẹ cha, thuận thảo với anh chị, thương người và vật, cố gắng học hành nên người...”. Bài thuyết pháp “Con dao trong tâm” mà thầy giảng ngày ấy đã theo con cho đến tận bây giờ “... Không, tôi không có nói ông quăng con dao bén trong tay ông, tôi muốn ông quăng con dao bén trong tâm ông kia mà…”.

Làng quê tôi ai cũng đi chùa với tâm niệm mộc mạc, bình dị: Ở hiền gặp lành, gieo nhân gặt quả, tu nhân tích đức cho muôn đời con cháu mai sau. Quanh năm tất bật chuyện đồng áng muối dưa nhưng ai nấy đều chăm lo từ thiện theo cách riêng của mái chùa quê; đó là hũ gạo từ thiện giúp người gặp cơ nhỡ, hoạn nạn, khó khăn.

Mỗi bữa khi đong gạo nấu cơm chỉ cần bỏ một nắm nhỏ vào hũ, của ít lòng nhiều, mỗi người bớt một lưng cơm để sẻ chia với bao người nghèo khó túng bấn:

“Miếng khi đói, gói khi no

Của tuy tơ tóc nghĩa so nghìn vàng”.

Oanh vũ chúng tôi được phân công thu gom rồi các anh chị huynh trưởng bàn tính chuyện giúp ai cụ thể. Trong làng ngoài xã ai gặp rủi ro, bất hạnh, thiếu đói là có lon gạo từ thiện chùa quê. Năm ấy thiên tai mất mùa nhà mệ Khoan gặp khó, chúng tôi tránh không tới nhận gạo, thế là mệ tự tay mang gạo từ thiện ra chùa rưng rưng tấm tức:

“Gia đình Phật tử chê tôi nghèo phải không? Dù nghèo nhưng tôi đã tâm nguyện nắm gạo từ thiện cho đến cuối đời xuôi tay nhắm mắt...”.

Nhận nải gạo từ tay bà mẹ quê, nhìn quanh đoàn Oanh vũ cả trai lẫn gái có người rơm rớm nước mắt lưng tròng...

Người làng tôi ai cũng niệm Phật ăn chay. Nhiều người già trường trai, người trẻ chí ít cũng tứ trai vào ba mươi, mồng một, mười bốn, rằm. Nhà nào cũng dự trữ tương cà dưa muối cây nhà lá vườn cho những ngày chay. Những bữa cơm chay đạm bạc thắm đượm tình quê. Trai tịnh làm mọi người gần gũi, hiền hòa, yêu thương và gắn bó với nhau hơn; mọi giận hờn, xích mích, bực tức dường như tan biến những hôm lễ chùa vía Phật. Bây giờ có lúc tôi được ăn chay với bao thứ ngon lạ được chế biến cầu kỳ thế mà không quên được những bữa chay tương cà mẹ nấu nơi quê nhà ngày ấy...

Chúng tôi quây quần sum họp và lớn lên; trưởng thành bên mái chùa quê. Các anh chị huynh trưởng đã dạy dỗ dìu dắt lớp chúng tôi nên người. Chuyện bi thương xảy ra mùa mưa lụt năm ấy, trận lụt cuồng nộ đã cướp đi của chúng tôi hai người thân: anh Tâm, chị Liên huynh trưởng. Mải mê vớt củi, dòng nước đã cuốn trôi cả hai vợ chồng để lại hai cháu nhỏ Hiếu, Hạnh. Gia đình Phật tử làng tôi nhận đỡ đầu chăm sóc hai em đến tuổi lớn khôn. Hai em Hiếu Hạnh biết không? Tới giờ này tôi mới dám nói lời ăn năn sám hối trong muộn màng! Ai cũng đã có phần công sức sẻ chia gánh vác với hai em; chỉ riêng tôi là kẻ vô tâm hờ hững. Tôi tệ lắm xấu lắm, chỉ nói hay nhưng làm dở. Mùa mưa lụt bi thương năm ấy, gió bão qua đi, tôi đã bỏ chùa bỏ quê lên dinh trọ học rồi ra đi biền biệt. Hiếu, Hạnh giờ này đang ở đâu? Đã tới được bến bờ nào của công danh sự nghiệp? Các em có nhớ về mái chùa quê thuở ấy?

Mấy tuần nay ngoài trời bão bùng mưa gió; chớm đông sụt sùi với những đám mây đen vần vũ có cả giông sét và chớp giật. Quê nhà đang mùa bão lụt, bà con mình buồn lo và khổ ải biết chừng nào? Chiều nay mây quang mưa tạnh. Trời nhạt nắng, lòng tôi như chùng xuống bâng khuâng nhớ mái chùa quê. Bạn tôi, bao năm lưu lạc đất khách ra vào lợi danh, cuối đời đã ung dung về dựng thảo am bên chùa làng ven sông Bồ vui thú điền viên, tắm mát nơi bến sông quê. Tôi vẫn mải mê lênh đênh quê người với bao chồng chất. Nhiều đêm trong thao thức, chợp mắt tôi nghe thanh âm tiếng chuông chùa vang vọng liên hồi như thầm nhắc. Những lúc như thế cõi lòng như rỗng không, tôi vẫn đau đáu hoài cảm nhủ lòng - dù chậm nhưng tôi sẽ trở về mái chùa quê yêu dấu...

CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT

Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.

STK: 117 002 777 568

Ngân hàng Công thương Việt Nam

(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)

Sự ổn định lớn nhất không nằm ở ai đó cam kết ở bên ta, mà nằm ở khả năng ta đứng vững khi họ rời xa. Bởi lời hứa của con người, dù đẹp đến đâu vẫn chỉ là tiếng vọng của cảm xúc nhất thời.

Nổi lửa bếp dã chiến 2, hỗ trợ 30.000 suất cơm mỗi ngày cho vùng bão Khánh Hòa

Phật pháp và cuộc sống

12:35 24/11/2025

Sáng ngày 24/11/2024, tại chùa Phước Điền (xã Diên Điền), bếp ăn từ thiện dã chiến thứ hai chính thức nổi lửa, sẵn sàng phục vụ bà con chịu ảnh hưởng nặng nề bởi bão lũ. Việc vận hành bếp thứ hai giúp nâng tổng công suất lên 30.000 phần cơm mỗi ngày trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa.

Vì sao con người ai cũng ở trong trạng thái mê mờ?

Phật pháp và cuộc sống

10:00 24/11/2025

Có lẽ bởi vì ngay từ khoảnh khắc ta cất tiếng khóc chào đời, ta đã được dạy cách nhìn ra ngoài trước khi biết nhìn vào trong. Ta học cách tìm kiếm sự công nhận của người khác trước khi biết lắng nghe tiếng gọi của chính mình.

Xem thêm

CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT

TIN LIÊN QUAN

Dành cho bạn

Tin chọn lọc