450
Sự chấm dứt của khổ đau
Hỏi: Khi nói về sự chấm dứt của khổ đau, có phải Sư muốn nói về khổ đau về vật chất lẫn tinh thần?
Đáp:
Sự đau khổ mà tôi muốn nói ở đây là sự đau khổ do bạn tự tạo bắt nguồn từ sự vô minh của bạn. Khi vô minh không còn thì bạn sẽ có cái nhìn chân chánh hay Chánh Kiến, lúc đó bạn vẫn cảm thấy vui sướng và đau nhức trong cơ thể, nhưng bạn không đau khổ vì nó nữa. Nó chỉ tồn tại như chính nó hay như những cảm giác mà thôi. Khi bạn không hiểu chân lí này, bạn sẽ tự mình chuốc lấy đau khổ.
Nếu thân thể bạn bị bịnh tật hoặc đau đớn, bạn liền phản ứng và tìm cách chống lại hoặc loại trừ nó, và bạn cảm thấy sợ hãi, tức giận hoặc buồn rầu về cơn bịnh hoặc tất cả những phiền toái mà cơn bịnh mang đến. Đó chính là đau khổ do chúng ta tạo và chuốc lấy. Và rồi, vì có khuynh hướng phản ứng chống lại nó, chúng ta lại tạo thêm những điều kiện khác khiến cho mọi việc càng căng thẳng hơn.
Nếu bạn quan sát sự đau đớn của thân thể, thí dụ khi bạn ngồi thiền và đôi chân bắt đau nhức và bạn đang tập trung quan sát cảm giác đau nhức và chấp nhận nó như chính nó là thì bạn không còn bị đau khổ vì nó nữa. Sự đau khổ chỉ đến khi bạn muốn diệt trừ nó, không muốn nó xảy đến cho bạn, và muốn đổi tư thế ngồi. Đó chính là sự đau khổ do chúng ta tự tạo ra. Vì thế nên khi ngồi thiền, bạn nên cân nhắc: Mình bị căng thẳng vì cái gì? Mình đau khổ vì cái gì? Bị nhức chân thực sự có phải là đau khổ hay không?
Nếu tập trung quan sát cảm giác đau nhức, bạn sẽ nhận ra cảm giác đau nhức chỉ là cảm giác đau nhức nhưng bên cạnh đó, lại có thêm phản ứng chống lại cảm giác đau nhức. Và càng không muốn bị đau nhức, bạn sẽ càng đau khổ: “Chao ôi, tôi chịu không nổi nữa. Tôi bị đau như vậy là đủ rồi”. Bạn đang nổi giận với chính sự đau nhức của mình.
Bản thân tôi đã từng là người rất sân hận. Sự đau nhức và khó chịu trong thân thể thường làm tôi rất bực bội. Vì thân thể đau đớn, tôi hay tức giận người khác. Khi tôi trút giận nên người khác, họ lại nghĩ là tôi giận chính cá nhân họ. Họ than vãn: "Ôi thôi! Sư Sumedho không thích tôi nữa!" Và nếu không đủ chính niệm, họ sẽ nổi giận và lại đi chửi rủa người khác. Và cứ như thế, sự sân hận lại được lan truyền ra chung quanh.
Để có thể tập trung quan sát những cảm giác của cơ thể, bạn phải chấp nhận nó. Bạn không nên tập trung quan sát với mục đích xua đuổi nó. Làm như thế là không được và bạn sẽ thất bại. Đó vẫn là thái độ sân hận, chống đối và ghét bỏ. Bạn phải chấp nhận nó. Và thật ra, bạn phải hoàn toàn chấp nhận nó, cảm giác đau nhức thật vẫn còn tồn tại nhưng nó chỉ tồn tại như một cảm giác. Thậm chí bạn không thể nói nó là sự đau đớn. Nó chỉ là một cảm giác, thế thôi. Ý tưởng cho nó thật là khủng khiếp và đau đớn cũng không còn nữa, và từ đó những điều kiện hỗ trợ và làm gia tăng sự đau đớn như là tình cảm chống ghét, tức giận, và thù hận sẽ từ từ giảm dần.
Trích sách “Tâm và Đạo”.
Thiền sư Ajahn Sumedho
Dịch giả: Susanta Nguyễn.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Hành pháp thiện để an lạc ngay hiện tại và tốt đẹp trong tương lai
Phật giáo thường thức
22:00 30/11/2025
Cuộc đời vốn trôi qua rất nhanh, loay hoay thì tuổi già và cái chết ập đến ta chỉ còn lại nắm tro tàn. Rồi theo dòng nghiệp lực ta sẽ có kiếp sống mới, nhưng ở hình hài nào thì cũng phải là do tiền nghiệp thúc đẩy.
Liên hệ giữa nghiệp quá khứ và hiện tại với tinh tấn và trí tuệ
Phật giáo thường thức
21:00 30/11/2025
Đối với những chúng sinh còn lang thang trong vòng tử sinh luân hồi, nghiệp quá khứ và nghiệp hiện tại là những nhân chính trong việc tác thành hạnh phúc và khổ đau mà các chúng sinh ấy cảm thọ trong kiếp hiện tại. Những nhân khác như thời gian (kāla), nơi chốn (desa), v.v...là các nhân phụ.
Sống đúng với chính mình
Phật giáo thường thức
20:00 30/11/2025
Khi biết yêu thương và tôn trọng bản thân, ta mới đủ sức yêu thương người khác một cách trọn vẹn. Sống đúng với chính mình không phải là ích kỷ, mà là cách duy nhất để sống một cách chân thật.
Một đời sống có trí tuệ là luôn ý thức rõ về nhân và quả
Phật giáo thường thức
19:46 30/11/2025
Người không dốc sức dồn thời gian cho chuyện tu học thì sẽ bỏ lỡ 3 cơ hội này:
Xem thêm
