450
Giải thoát khỏi vòng luân hồi khổ đau
Chúng ta ai cũng biết rằng, ngay từ giây phút chào đời, chiếc đồng hồ của đời sống đã bắt đầu đếm ngược.
Dù sinh ra trong hoàn cảnh nào, giàu sang hay nghèo khó, mạnh khỏe hay yếu ớt, thì mọi người đều đang cùng đi trên một hành trình chung - hành trình từ sinh, đến già, bệnh, và cuối cùng là chết. Không ai có thể đổi hướng hay dừng lại, bởi đây là quy luật bất biến của kiếp người. Đức Thế Tôn gọi đó là “sự thật thứ nhất” - Khổ đế - sự thật mà dù muốn hay không, chúng ta cũng phải đối diện.
Nhưng điều quan trọng là, con đường tu tập mà Ngài chỉ dạy không dừng lại ở việc chấp nhận khổ đau như một định mệnh. Đức Phật không bảo chúng ta ngồi yên than thở trước già, bệnh, chết, mà Ngài chỉ ra một phương pháp để bước ra khỏi vòng lặp ấy. Nguyên nhân sâu xa của khổ là vô minh và ái dục, khiến tâm bám chấp vào thân này, vào thế giới này, vào cảm thọ vui buồn. Chính sự bám chấp ấy gieo hạt giống tái sinh, đẩy chúng ta vào vòng luân hồi hết kiếp này sang kiếp khác.
Hành thiền, đặc biệt là thiền quán minh sát, chính là phương pháp then chốt để nhận diện và nhổ tận gốc hạt giống ấy. Khi tâm trở nên tĩnh lặng, sáng suốt, ta sẽ thấy rõ mọi pháp - từ hơi thở, thân thể, cảm xúc, cho đến ý nghĩ - đều vô thường, biến đổi từng sát-na. Thấy rõ vô thường, ta bớt bám víu. Bớt bám víu, tâm bớt khổ. Và khi trí tuệ đủ mạnh, mọi tham ái bị đoạn trừ, hạt giống tái sinh không còn, vòng luân hồi chấm dứt.
Hình ảnh này có thể ví như một ngọn đèn dầu. Khi ngọn lửa cháy, nó cần dầu và tim đèn. Dầu cạn, tim đèn hết, lửa tự tắt. Tái sinh cũng vậy: khi vô minh và ái dục - hai “nguồn nhiên liệu” - được đoạn trừ, tiến trình sinh tử tự nhiên chấm dứt. Không còn thân mới được tạo ra, và do đó, già, bệnh, chết cũng không còn tái diễn.
Dĩ nhiên, trên hành trình ấy, chúng ta cần kiên nhẫn và thực tế. Không phải ai cũng có thể đạt giải thoát ngay trong một đời, nhưng bất kỳ ai cũng có thể tu tập để giảm bớt khổ đau hiện tại. Khi chánh niệm vững vàng, chúng ta không còn hoảng loạn khi thấy mình già đi, bệnh tật hay đối diện cái chết. Ta hiểu đó chỉ là tiến trình tự nhiên của thân, chứ không phải sự mất mát của “ta”.
Một vị thiền sư từng dạy: “Nếu bạn học cách chết ngay khi còn sống - nghĩa là buông bỏ từng chút một những bám chấp - thì khi giờ phút cuối cùng đến, bạn sẽ ra đi nhẹ như mây bay, không còn gì để sợ hãi”. Đó chính là món quà lớn nhất mà pháp hành thiền và tu tập mang lại: tự do giữa đời sống, và an lạc khi lìa đời.
Vì thế, là Phật tử hay chỉ đơn giản là người yêu kính Đức Thế Tôn, chúng ta hãy nhớ lời Ngài: “Tự mình là hòn đảo cho chính mình, tự mình nương tựa chính mình”. Hãy bắt đầu từ việc nhỏ nhất - giữ tâm chánh niệm trong từng hơi thở, từng bước chân - để mỗi ngày, ta tiến gần hơn đến sự giải thoát khỏi vòng sinh tử.
Bởi khi hạt giống tái sinh không còn, không chỉ hết khổ vì già, bệnh, chết, mà ta còn đạt đến trạng thái an lạc tuyệt đối - Niết-bàn - nơi không còn bóng dáng của thời gian, không còn giới hạn của thân, chỉ có sự tĩnh lặng và tự do viên mãn.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Giấc mơ theo duy biểu học
Phật giáo thường thức
21:19 28/11/2025
Hình như mọi người ai cũng từng nằm mơ, nhưng ít người hiểu rõ về giấc mơ...
Nói về Tứ diệu đế
Phật giáo thường thức
18:20 28/11/2025
Người sống trên đời mà chưa biết về Tứ diệu đế thì thật đáng tiếc. Nghe và hiểu sâu sắc về Tứ diệu đế thì quả không uổng một kiếp làm người. Đây là điều chân thật.
Mặt trời tỏa chiếu
Phật giáo thường thức
18:10 28/11/2025
Tôi nghe như vầy: Một thời, Đức Phật ngụ tại vườn Cấp Cô Độc, trong rừng Kỳ-đà, thuộc nước Xá-vệ.
Hại vật phải chịu quả báo gấp mười lần
Phật giáo thường thức
16:29 28/11/2025
Huyện Trấn Giang thuộc tỉnh Giang Tô có người tên Lăng Khải, tên tự là Tử Chánh. Vào năm Quý Mão thuộc niên hiệu Khang Hy [1663] ông ta vì ghét con chó của người hàng xóm hung dữ cắn người, liền dụ nó vào một ngõ hẹp rồi bít lối ra, muốn bỏ đói cho nó chết đi để dứt mối họa.
Xem thêm
