Tái sinh là gì?

Tái sinh (đầu thai – luân hồi) là sự chuyển hóa hay sự chuyển sinh của linh hồn. Sau khi chết, thân xác huỷ hoại tan rã, chỉ có linh hồn tồn tại. Và nó sẽ được chuyển đổi thông qua quá trình “hấp thụ” nghiệp, từ đó sẽ quyết định xem nơi mà linh hồn sẽ đầu thai. Mục đích chính của Phật giáo là thoát khỏi vòng luân hồi khổ đau này để đạt một cấp độ mới gọi là Niết bàn.

Mỗi hành động đều có những phản ứng dội lại cho hành động đã gây ra, hành động của một con người sẽ dẫn đến một cuộc sống mới như thế sau khi chết, đó là Luật Nhân Quả.

Vòng luân hồi sẽ lặp đi lặp lại cho đến khi con người có cái nhìn sâu sắc hơn, diệt trừ ham muốn và trả hết nghiệp chướng ở tiền kiếp để sớm giác ngộ như Đức Phật Thích Ca Mâu Ni. Với sự phát triển mạnh mẽ của Phật giáo hiện đại, con đường giác ngộ để thoát khỏi vòng luân hồi là khá đa dạng, nhưng tựu chung lại tất cả đều không nằm ngoài Bát Chánh Đạo.

Nếu kiếp trước là người thì sẽ được tiếp tục đầu thai thành con người có đúng không?

Có 6 cõi mà trong đó một người có thể được tái sinh. Một số người sẽ được tái sinh trên cõi trời khi họ đạt nhiều thành tựu công đức và trí tuệ, một số người được tái sinh trong địa ngục nếu làm nhiều điều xấu (theo Phật giáo Đại Thừa), một số người được tái sinh như những con ma đói Ngạ quỷ, động vật…

Giống như tất cả các trạng thái có điều kiện, cõi trời là vô thường và khi một người mà tâm trí họ không còn tinh khiết nữa, thì họ có thể được tái sinh trở lại như một con người bình thường nếu như họ xuất hiện những ý nghĩ và hành động tiêu cực. Có rất nhiều ví dụ như thế trong phim của Trung Quốc khi vị thần tiên nào đó bị đầy xuống trần gian (tất nhiên, đây chỉ là một ví dụ tham khảo).

Để thoát khỏi chu kỳ tái sinh, con người phải nỗ lực loại bỏ các phiền não kìm hãm một người giác ngộ và đạt Niết bàn. Niết bàn là một trạng thái vô điều kiện, nằm ngoài sự chi phối của vô thường và luật nhân quả. Theo kinh điển, một người giác ngộ giống như con sư tử vàng nguyên chất, tất cả bộ phận đều bằng vàng không lẫn tạp chất xấu.

Điều gì quyết định được nơi tái sinh? Yếu tố quan trọng nhất, nhưng không phải là duy nhất, ảnh hưởng đến nơi chúng ta sẽ được tái sinh, cuộc sống như thế nào đó là nghiệp lực. Nghiệp có nghĩa là “những hành động trong quá khứ” sẽ ảnh hưởng đến nơi và cuộc sống chúng ta ở hiện tại. Tương tự như vậy, ta nghĩ và hành động bây giờ sẽ ảnh hưởng như thế trong tương lai. Người dịu dàng, yêu thương thường có xu hướng được tái sinh trong cõi trời.

Người hay dùng thủ đoạn hoặc cực kỳ độc ác có xu hướng được tái sinh trong địa ngục, ngạ quỷ hoặc một con vật phải chịu đau đớn khổ sở. Bất cứ thói quen tinh thần nào được phát triển mạnh mẽ trong cuộc sống hiện tại sẽ tiếp tục trong cuộc sống kế tiếp. Tuy nhiên, hầu hết mọi người đều được tái sinh như con người.

Chúng ta có thể thay đổi nghiệp chướng để tái sinh ở cõi tốt hơn?

Tất nhiên là có thể. Đó là lý do tại sao Đức Phật giảng dạy Bát Chánh Đạo cho mọi người để sớm giác ngộ lên cõi Niết bàn. Một số người chỉ đơn giản đi qua cuộc sống dưới ảnh hưởng của thói quen trong quá khứ của họ, mà không thực hiện một nỗ lực để thay đổi chúng và phải nhận những hậu quả xấu. Những người như vậy sẽ tiếp tục chịu đựng khổ đau trừ khi họ thay đổi thói quen tiêu cực.

Các thói quen tiêu cực còn tồn tại, họ càng khó thay đổi. Phật giáo hiểu rõ điều này và tận dụng mọi cơ hội để loại bỏ những thói quen xấu và phát triển những thói quen tốt, giúp cuộc sống thêm niềm vui và hạnh phúc.

Thiền định là một trong những kỹ thuật được sử dụng để sửa đổi các thói quen của tâm trí để kiểm soát suy nghĩ, lời nói và hành động theo một cách tích cực. Phật giáo là một khóa đào tạo thanh tẩy và giải phóng tâm trí, phát triển sự tốt đẹp và diệt trừ sự xấu xa. Nếu những thói quen xấu được củng cố và phát triển trong cuộc sống hiện tại, chúng sẽ trở nên nổi bật hơn trong cuộc sống tương lai, và ngược lại. Điều này dựa trên thực tế đơn giản và dễ nhận thấy rằng thói quen thành lập lâu dài có xu hướng khó phá vỡ.

Có bằng chứng khoa học nào chứng minh luân hồi là có thật?

Trong nhiều năm qua, các nhà nghiên cứu đã báo cáo rằng, một số người có những ký ức sống động về cuộc sống trước đây của họ.

Ở Anh, một cô bé 5 tuổi nói rằng, cô ấy có thể nhớ cô ấy có “người mẹ và người cha khác” và cô ấy đã nói chuyện rất tỉ mỉ về những gì xảy ra giống như những sự kiện trong cuộc đời của người khác. Các nhà tâm thần học được kêu gọi và họ đã hỏi hàng trăm câu hỏi và cô gái đã trả lời chính xác.

Cô ấy nói về việc sống trong một ngôi làng đặc biệt ở Tây Ban Nha, cô ấy đã đặt tên làng, tên đường phố cô ấy sống, tên của hàng xóm và chi tiết về cuộc sống hàng ngày của cô ở đó. Cô cũng sợ hãi nói về cách cô đã bị tai nạn trong chiếc xe và chết vì thương tích của cô hai ngày sau đó.

Khi những chi tiết này được kiểm tra, chúng được tìm thấy chính xác. Có một ngôi làng ở Tây Ban Nha với cái tên cô gái năm tuổi đã cho. Có một ngôi nhà kiểu cô đã miêu tả trên đường phố mà cô đã đặt tên. Hơn nữa, người phụ nữ 23 tuổi sống trong nhà đã bị chết trong vụ tai nạn xe hơi 5 năm trước.

Làm thế nào có thể cho một cô gái năm tuổi sống ở Anh và những người chưa bao giờ được đến Tây Ban Nha biết tất cả những chi tiết này? Và dĩ nhiên, đây không phải là trường hợp duy nhất để làm bằng chứng về sự tái sinh. Giáo sư Ian Stevenson của Khoa Tâm lý học Đại học Virginia đã mô tả hàng chục trường hợp loại này trong sách của ông. Ông là một nhà khoa học được công nhận có nghiên cứu 25 năm về những người nhớ cuộc sống trước đây là bằng chứng rất mạnh mẽ cho các giảng dạy Phật giáo về sự tái sinh.

Tái sinh có phải mê tín dị đoan?

Từ điển định nghĩa “mê tín dị đoan” là khi niềm tin không dựa trên lý trí hay thực tế mà dựa trên sự kết hợp các ý tưởng viễn vong, tái sinh không phải là một niềm tin như thế, tái sinh được thừa nhận bằng những nghiên cứu, bằng chứng cụ thể phù hợp thực tế.

Thomas Huxley, người chịu trách nhiệm đưa khoa học vào hệ thống trường học của Anh vào thế kỷ 19 và là nhà khoa học đầu tiên bảo vệ thuyết Darwin, tin rằng sự luân hồi hay tái sinh là một ý tưởng rất có ý nghĩa. Giáo sư Gustaf Stromberg, nhà thiên văn, nhà vật lí và bạn của Einstein nổi tiếng người Thụy Điển, cũng tìm ra ý tưởng về sự tái sinh.

Nhiều ý kiến khác nhau, liệu linh hồn con người có thể được tái sinh trên trái đất hay không. Năm 1936 một trường hợp rất thú vị đã được các cơ quan chính phủ ở Ấn Độ điều tra kỹ lưỡng và báo cáo. Một cô gái (Shanti Devi từ Delhi) có thể mô tả chính xác cuộc sống trước đây của cô (tại Muttra, cách Delhi năm trăm dặm) kết thúc khoảng một năm sau khi cô sinh con thứ hai. Cô đã nói đúng tên chồng, con và những chuyện xảy ra trong cuộc sống. Giáo sư Julian Huxley, nhà khoa học nổi tiếng của Anh, Tổng giám đốc của UNESCO, cho rằng tái sinh tương đối phù hợp với tư duy khoa học.

Vì vậy, các giáo lý về tái sinh của đạo Phật có một số bằng chứng khoa học để hỗ trợ nó. Nó là hợp lý nhất quán và nó đã đi một chặng đường dài để trả lời câu hỏi mà các lý thuyết thần học và vật chất không làm được.

Theo Đức Phật, nếu bạn không đạt được Niết bàn trong cuộc sống hiện tại, bạn sẽ có cơ hội để thử lại lần sau. Nếu bạn đã phạm sai lầm trong cuộc sống này, bạn sẽ có thể tự sửa chữa mình trong cuộc sống kế tiếp.

Để hiểu thêm những giáo lý, kiến thức hay của Phật giáo mời quý Phật tử đọc thêm tại mục "Phật giáo thường thức" của phatgiao.org.vn.