Hôm nay là mùng 5 tháng năm âm lịch, tết Đoan Ngọ. Nhiều người nhận lầm rằng tết này cũng có nguồn gốc từ Trung Hoa. Thực ra, đây là tết của người Việt cổ đại (Bách Việt) ở phương nam, xứ nóng. Kỷ niệm thời điểm nóng nhất giữa năm.

Nói giữa năm là vì, theo lịch nguyên thủy, mỗi năm bắt đầu từ tháng Tý. Đầu năm là Tý, giữa năm là Ngọ. Đầu năm là tháng lạnh nhất, giữa năm năm là tháng nóng nhất.

"Đoan” là nhất. Tết Đoan Ngọ là ngày nóng nhất, giữa năm. Không phải ngẫu nhiên mà ngày 5-5 nào cũng gần trùng với ngày hạ chí. Nóng là dương (so với lạnh là âm), nên tết này còn được gọi là tết Đoan Dương.

Sách Lễ tết Trung Hoa (Chinese Festivals) có chép: Đoan Ngọ là tết của phương Nam, tết cầu may, tết của sự sống”. Chính vì đó là thời điểm nóng nực nhất, nhiều bệnh tật phát sinh nên người Việt Nam còn gọi Tết mồng 5 tháng 5 là tết giết sâu bọ.

Với ý nghĩa đó, vào ngày 5/5 người Việt có tục ăn rượi nếp vào lúc sáng sớm để cho sâu bọ, giun sán trong nguồi say! (Hehe) và sau đó là ăn hóa quả chua chát cho cho chúng chết (Chẳng cần dùng đến thuốc diệt giun sán Fucaca! Hihi).

Một số món ăn khác có tính Hàn (mát) như Bánh tro, chè đỗ đen, cũng thường được ưu tiên sử dụng trong ngày này, nhằm giúp cơ thể cân bằng trước cái nắng nóng, oi bức của thời tiết.

Ngoài ra, dịp này, người Việt còn đi hái các loại lá thuốc vào đúng lúc giữa trưa (Giờ Ngọ của ngày Đoan Ngọ) – là lúc dương khí mạnh nhất, rồi phơi khô, dùng nấu nước uống suốt cả năm như một loại thuốc.

Hóa giải độc tố trong tâm mình

Còn 1 điều nữa cần nói rõ, tộc người Bách Việt cổ đại sống trên 1 vùng đất rộng lớn, từ phía Nam sông Dương Tử (Hoàng Hà) của Trung Quốc, kéo dài xuống đến đại Việt và các vùng lân bang. Âu Việt & Lạc Việt chỉ là 2/100 tộc người Việt mà thôi.

Cũng vào ngày này năm xưa, Khuất Nguyên, người nước Sở (thuộc vùng Bách Việt) do bất bình với sự cai trị của nhà Hán mà nổi binh chống lại, sau đó thua trận, phải nhảy sông tự vẫn ở bến sông Mịch La. Đó là ngày 5.5. năm 278 trước công nguyên.

Vì vậy, để tỏ bày thương tiếc, người Bách Việt sống ở vùng phía Nam sông Dương Tử kết hợp việc ăn tết Đoan Ngọ với việc kỷ niệm ngày mất của Khuất Nguyên. Nên mới có chuyện cúng chè Trôi nước (Thả chè trôi theo dòng nước để cúng tế cho linh hồn Khuất nguyên).

Giới thiệu 1 vài nét như vậy để bạn đọc hiểu rõ hơn về nguồn gốc và ý nghĩa thực sự của ngày tết Đoan Ngọ.

Diệt sâu bọ trong tâm:

Diệt sâu bọ trong thân, gây bệnh tật; diệt sâu bọ bên ngoài, gây hại mùa màng và diệt sâu bọ trong tâm, gây nên nhiều khổ đau và hệ lụy cho bản thân và xã hội, điều nào quan trọng hơn?

Sâu bọ trong tâm là những thói quen của lòng tham lam, ác độc, ích kỹ, nóng giận – hận thù, si mê tăm tối; kiêu ngạo là những độc tố đang từng ngày giết chết mỗi người, đe dọa, bức tử đến hành tinh này, bằng chiến tranh, bạo loạn, khai thác vắt kiệt tài nguyên, làm ô nhiễm sông hồ, đại dương, gây nên hiệu ứng nhà kính, băng hai cầu cực tan chảy, mực nước biển dâng cao…

Những sâu bọ này, không chỉ giết chết một vài ngàn người, mà thực sự đang đe dọa sự sống còn của quả địa cầu.

Nhân ngày 5.5, ôn lại chuyện diệt sâu bọ trong thân, chúng ta cũng hãy tự mình nhận diện và tiêu diệt sâu bọ trong tâm mỗi người, để cho thế giới này được sống an lành hạnh phúc.