450
Thôi tìm kiếm hạnh phúc thế gian
Trên cuộc đời này, thứ gọi là hạnh phúc thật sự - theo nghĩa bền vững, vĩnh cửu, không đổi thay - chưa từng có mặt.
Những gì ta gọi là hạnh phúc đa phần chỉ là cảm giác thỏa mãn trong khoảnh khắc: một điều ưa ý, một niềm vui thoáng chốc, một mong muốn vừa được đáp ứng. Nhưng cảm giác ấy đến rồi đi, rất nhanh, để lại phía sau một khoảng trống buộc ta phải tiếp tục chạy theo để lấp đầy. Chính những hạnh phúc ngắn ngủi đó lại trở thành nguyên nhân của đau khổ.
Bởi khi ta được một điều ưa thích, ta lập tức sợ mất nó; khi niềm vui qua đi, tâm ta lại lao vào tìm kiếm điều khác thay thế. Cứ thế suốt đời, ta luân phiên giữa “vui - mất - buồn - tìm”, như một bánh xe xoay không bao giờ dừng. Cái khổ không nằm ở bản thân sự vật, mà nằm ở chính sự bám víu của ta vào chúng. Ta nghĩ mình đang đi tìm hạnh phúc, nhưng thực ra ta chỉ đang chạy trốn nỗi bất an trong lòng - chạy trốn cảm giác trống trải, chạy trốn nỗi sợ hãi khi đối diện với chính mình.
Chúng ta tìm mọi cách để làm dịu khổ đau: giải trí, ăn uống, mua sắm, thành tựu, các mối quan hệ… tất cả chỉ mang lại sự an ủi tạm thời. Khổ đau không hề kết thúc; nó chỉ tạm bị che phủ, rồi lại trồi lên dưới một hình thức khác. Hết khổ đau về thể chất lại đến khổ đau về tinh thần, hết nỗi lo này lại đến nỗi lo khác. Đời người tưởng như dài, nhưng thực chất là chuỗi những khổ đau nối tiếp nhau, ngắt quãng bằng vài khoảnh khắc vui ít ỏi.
Thật nghịch lý: chính cái ta gọi là “hạnh phúc” lại là nguyên nhân sinh ra mọi khổ đau. Ta khổ vì muốn được hạnh phúc; ta khổ vì sợ hạnh phúc mất đi; ta khổ vì không đạt đến hạnh phúc như mong đợi; và ta khổ vì chính những điều tạo ra hạnh phúc cũng mang theo mầm bất toại nguyện. Khi ta bám vào một cảm giác vui, ngay trong khoảnh khắc ấy đã có hạt giống của khổ: hạt giống của sự đổi thay, của vô thường, của mất mát.
Vậy hạnh phúc là gì? Đức Phật dạy rằng, hạnh phúc thật sự không nằm ở việc đạt được điều mình muốn, mà ở chỗ không còn bị điều mình muốn chi phối nữa. Khi chúng ta thôi tìm kiếm hạnh phúc - theo nghĩa sở hữu, theo nghĩa chiếm giữ, theo nghĩa thỏa mãn ngũ dục - thì chính sự dừng lại ấy mới là hạnh phúc. Hạnh phúc chân thật không phải là cảm giác dễ chịu, mà là trạng thái tự do khỏi mọi ràng buộc của tham ái. Không bị kéo đi bởi ham muốn, không bị giày xéo bởi thiếu thốn, không bị điều kiện hóa bởi được - mất - hơn - thua, đó mới là sự an lạc bền vững.
Đức Phật là người đạt đến hạnh phúc thật sự vì Ngài đã buông xuống hết mọi thứ hạnh phúc thế gian. Ngài không phủ nhận niềm vui, nhưng Ngài thấy rõ bản chất vô thường và sự lệ thuộc của nó. Chỉ khi buông bỏ tất cả những hạnh phúc dựa trên điều kiện, Ngài mới chạm đến hạnh phúc không điều kiện - hạnh phúc của sự tịch tịnh, không còn tham ái, không còn chấp thủ.
Điều này nghe có vẻ xa xôi, nhưng thật ra rất gần. Bất cứ lúc nào ta dừng lại để quan sát: “Ta đang muốn điều gì? Ta đang bám vào thứ gì? Ta đang sợ mất điều gì?” - ngay khoảnh khắc ấy, ta đã bước một bước ra khỏi vòng xoáy tìm kiếm không hồi kết. Sự an lạc không đến từ việc có thêm gì đó, mà từ việc bớt đi một điều đang trói buộc tâm mình.
Khi ta thôi chạy theo hạnh phúc bên ngoài, điều ta có được không phải là sự trống rỗng, mà là một không gian rộng lớn để tâm được nghỉ ngơi, để sự sáng suốt có chỗ hiển lộ. Lúc đó, dù không tìm kiếm, hạnh phúc vẫn hiện hữu - một loại hạnh phúc tĩnh lặng, sâu xa, không lệ thuộc, không biến mất theo thời gian.
Và có lẽ, đó mới chính là hạnh phúc mà cả đời chúng ta vô thức tìm kiếm.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Thôi tìm kiếm hạnh phúc thế gian
Sống an vui
11:05 02/12/2025
Trên cuộc đời này, thứ gọi là hạnh phúc thật sự - theo nghĩa bền vững, vĩnh cửu, không đổi thay - chưa từng có mặt.
Hãy để tình yêu thương phát triển và lan tỏa
Sống an vui
07:45 02/12/2025
Tình yêu thương không chỉ là một cảm xúc tình cảm mà còn là sự chăm sóc, sự quan tâm và sẵn lòng giúp đỡ người khác. Mỗi chúng ta đều có khả năng đem lại niềm vui và hạnh phúc cho những người xung quanh, dù chỉ bằng một lời nói, một hành động nhỏ hay một suy nghĩ đẹp.
Ai không nên ăn ổi?
Sống an vui
05:40 02/12/2025
Ổi là loại trái cây quen thuộc của nhiều gia đình và thường được lựa chọn bởi lành tính, dễ ăn, dễ chế biến và nhiều dưỡng chất. Thế nhưng không phải ai ăn ổi cũng tốt, thậm chí có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe.
Biết vun bồi gốc rễ, hoa trái tự nhiên sum suê
Sống an vui
14:12 01/12/2025
Trong cuộc sống, ai cũng cần tiền để lo cho gia đình, để sống thoải mái và để thực hiện những điều mình mong muốn. Nhưng nếu nhìn sâu một chút, ta sẽ thấy tiền chỉ là phương tiện, còn phước mới là cái gốc giúp đời sống được bền lâu.
Xem thêm
