Thứ, 06/10/2025, 09:14 AM

Truyện Hoà thượng Sơn Nhân

Trần Tuấn Mẫn dịch

Nhân đọc phần trích về Hàm Long sơn chí (Sách chép về núi Hàm Long), bản chữ Hán gồm 3 tập của Tổ đình Tường Vân, Huế, do cư sĩ Điềm Tịnh (Trần Viết Thọ) và cư sĩ (có chỗ ghi là Hòa thượng) Như Như (Nguyễn Phúc Hồng Vịnh), cháu nội của vua Minh Mạng, ghi chép, thấy có một đoạn ngắn nói về Sơn Nhân Hòa thượng, lạ và hay, xin dịch ra Việt ngữ để giới thiệu cùng chư độc giả.

Sơn Nhân tên là Giác Ngộ, quê quán Gia Định. Trước kia ngài phục vụ việc xây thành, chuyên chăm việc phá đá. Mỗi khi đến giờ ăn, mọi người nghỉ việc, Sơn Nhân cứ làm việc một mình. Hoặc khi làm việc, Sơn Nhân tự ăn một mình. Một hôm, Sư phá vỡ một tảng đá lớn và thấy trong đó có một tượng Phật. Sư mang tượng đến quan chức cai quản và xin thôi việc. Sư nói: “Sơn Nhân có duyên với Phật pháp, xin được mang tượng về núi rừng để vun bồi căn gốc xưa cũ”. Vị quan chấp thuận. Sư bèn từ giã gia quyến, mang tượng vào rừng, mãi mãi dứt tuyệt với đời. Người ta không biết Sư ở đâu.

Trải qua nhiều năm người ta bỗng thấy Sơn Nhân ở trong một ngôi chùa trống của thôn núi. Trước kia thôn có hổ, người trong thôn dựng chùa nhưng không ai dám ở. Mỗi khi nhằm dịp lễ, người ta phải mang đao, gậy, trống, thanh la mà vào. Bấy giờ thấy Sơn Nhân ở đấy, người làng kinh hãi hỏi, Sơn Nhân đáp “Hổ là hổ, ta là ta. Ta sợ gì hổ chứ!”. Người làng bèn giao cho Sư trú ở đó.

Sơn Nhân mặc áo bện, ăn quả, hiển nhiên là một lão tiên vậy. Người ta hỏi Sơn Nhân có kinh chú gì mà có thể hàng phục hổ, Sư đáp: “Ta chỉ có chơn ngôn sáu chữ Nam-mô A-di-đà Phật mà thôi”. Bấy giờ dịch khí thịnh hành, người làng xin Sư cầu đảo, Sư gật đầu ứng thuận. Nhờ vậy mà tuy cả vùng có nhiều người chết vì nhiễm dịch nhưng chỉ riêng làng này được yên. Người làng đem sự việc này báo lên tỉnh. Gặp lúc người con trai của quan tỉnh đang bị tâm bệnh, chữa bằng vu thuật hay y thuật đều không thấy hiệu quả, quan tỉnh sai một viên đội dong ruổi thỉnh Sơn Nhân. Sơn Nhân nói: “Tỉnh ở chỗ nào?”. Viên đội đáp: “Cứ từ núi này đi về phía Đông”. Sơn Nhân nói: “Ông đội cứ đi trước, tôi biết hướng rồi”. Thế mà Sơn Nhân lại đến nơi trước. Quan tỉnh mời vào. Chẩn bệnh xong, Sơn Nhân nói: “Con trai của quan nhân vừa ngây vừa dại. Hồ nương, Hồ nương, hãy tha cho cậu ấy”. Bỗng có tiếng vang, mọi người đều thấy một hình bóng như tấm lụa từ cửa phát ra. Cậu con của quan liền khỏi bệnh. Quan tỉnh tâu sự việc nghe được lên, phụng sắc chiếu của Thánh tổ Nhân Hoàng đế (vua Minh Mạng) gọi Sơn Nhân vào cung... (có mấy chữ in mờ không đọc được)…Vua dụ rằng: “Xưa bảo rằng ngàn dặm tụ hội gọi là Hòa; cha mẹ bái nhau gọi là Thượng; chưa từng vậy! Nay nói thuần nhất không tạp loạn gọi là Hòa, vạn loài suy tôn gọi là Thượng. Người này nên được vậy”. Vua bèn ban hiệu là Sơn Nhân Hòa thượng. Tên gọi Sơn Nhân bắt đầu từ đó vậy. Vua lại sắc cho Hòa thượng của các chùa quan phải lấy hiệu là Tăng cang, khác với Hòa thượng để giảm Hòa thượng một cấp.

Y phục của Sơn Nhân chỉ thuần bằng vỏ cây, lấy hai miếng gỗ thô làm giày mà đi thật nhanh. Sư ăn trái cây rừng. Quý thân thích rất muốn được bái yết, ai cũng cho là hy hữu, tranh mà gần gũi, kính mộ Sư.

Sư được ban sắc trú tại chùa Giác Hoàng để tiếp tục hành đạo. Được hơn một tháng, Sơn Nhân khẩn khoản xin trở về núi. Vua ra lệnh cung cấp đầy đủ vàng bạc và các thứ đồ dùng, giao cho người làng chuẩn bị sẵn để phục vụ Sơn Nhân. Sơn Nhân vào chùa trống, tu hành kiên cố như trước. Đến khi Sư được hơn 80 tuổi thì không ai biết về sau thế nào.

CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT

Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.

STK: 117 002 777 568

Ngân hàng Công thương Việt Nam

(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)

Dành cho bạn

Đại Kinh thí dụ lõi cây

Tụng trì kinh Lương Hoàng Bảo Sám lợi ích không thể nghĩ bàn

Tam quy trong kinh Pháp Cú

Sống theo Pháp

Kinh Tứ niệm xứ (Satipatthàna sutta)

Kinh Bách Dụ: Hai người con chia của

Kinh A Di Đà Cổ Âm Thanh Vương Đà La Ni

Đức Phật thuyết Kinh Pháp Diệt Tận

Cúng dường trân bảo

Nước mắt nào là thuốc? Nước mắt nào là độc dược?

Để mẹ nói, còn mình giữ tâm an

Phật giáo thường thức

11:07 21/11/2025

“Cứ để mẹ than phiền. Còn con, con sẽ không dao động”.

Cách nhận biết ma chướng trên đường tu

Phật giáo thường thức

09:03 21/11/2025

Nay chúng ta bắt đầu học Phật, những điều gây chướng ngại cho chúng ta rất nhiều. Chúng ta muốn đến đây nghe kinh, nhưng bạn thân của quý vị gọi điện thoại hẹn sẵn, khiến cơ hội của quý vị bị phá hoại. Đó là gì? Ma chướng đạo.

Nghiệp chứa ở đâu?

Phật giáo thường thức

08:01 21/11/2025

Một lần nọ, vua Milanda hỏi Đại đức Nāgasena rằng: “Bạch Ngài, Ngài có thể chỉ cho tôi biết Nghiệp chứa đựng ở đâu không?”.

Quở trách hay xúc phạm chư Tăng mang nghiệp rất nặng!

Phật giáo thường thức

17:28 20/11/2025

Việc quở trách hay xúc phạm chư Tăng - theo lời dạy của ngài Luang Pu Mun - không chỉ là hành vi bất thiện trong đời sống thường nhật, mà còn là một loại nghiệp rất nặng, có thể đưa người tạo nghiệp vào những cảnh giới đau khổ sau khi chết.

Xem thêm

CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT

TIN LIÊN QUAN

Dành cho bạn

Tin chọn lọc