Về núi Bà Đen: Nơi Xá-lợi Phật sẽ được tôn trí từ ngày 8-12/5

Cùng với núi Ngàn Nưa (huyện Triệu Sơn, Thanh Hóa), núi Đá Chông (Ba Vì, Hà Nội), núi Bà Đen (xã Thạnh Tân, thành phố Tây Ninh, tỉnh Tây Ninh) - một danh thắng nổi tiếng được coi là biểu tượng của tỉnh Tây Ninh - là 3 ngọn núi huyền tích, được xem là các “huyệt đạo” thiêng nhất của Việt Nam.

Từ huyền sử đến danh thắng quốc gia

Cách trung tâm thành phố Tây Ninh gần 11km về phía Đông Bắc, núi Bà Đen có độ cao lên đến 986m, nên thường được mệnh danh là “nóc nhà Nam Bộ” hay “Đệ nhất thiên sơn”.

Theo Gia Định thành thông chí, tên gốc núi Bà Đen là Bà Dinh. Còn nhiều bậc kỳ lão địa phương thì cho rằng núi Một mới là tên gốc. Cho đến khoảng nửa thế kỷ 18 mới xuất hiện tên núi Bà Đênh. Sau này dần gọi trại thành núi Bà Đen. Cũng có người gọi nơi đây là núi Điện Bà.

Nhiều nhà nghiên cứu văn hóa chia sẻ thêm, nguồn gốc tên gọi của núi này dựa trên nhiều truyền thuyết khác nhau như, chủ vùng núi này là người phụ nữ Phù Nam có tên là Rê Đeng, người đời sau đọc lại thành Đen.

Cũng có truyền thuyết lý giải chi tiết hơn rằng, bà Đen tên thật là Lý Thị Thiên Hương, con gái một vị quan trấn nhậm Trảng Bàng thuộc triều Nguyễn tên là Lý Thiên. Trong làng có chàng trai Lê Sĩ Triệt, mồ côi cha mẹ, văn hay võ giỏi. Lần nọ, Thiên Hương lên núi cúng chùa bị một đám côn đồ vây bắt. Giữa lúc nguy khốn thì chàng Lê Sĩ Triệt xông ra đánh đuổi, cứu được nàng. Ðể đáp ơn chàng, cha mẹ nàng Thiên Hương hứa gả nàng cho Lê Sĩ Triệt. Chưa kịp đám cưới thì Lê Sĩ Triệt phải tòng quân đánh Tây Sơn. Trong một lần lên núi cúng thì Lý Thị Thiên Hương bị kẻ xấu vây bắt, toan hãm hiếp. Để giữ lòng trung trinh, nàng Hương nhảy xuống khe núi tử tiết. Sau khi chết, Lý Thị Thiên Hương hiển thánh báo mộng cho vị sư trụ trì trên núi biết. Trong mộng, nàng Hương xuất hiện trong hình dáng một người phụ nữ đen đúa. Vị sư bèn đi tìm thi thể nàng đem về mai táng. Vì vậy, vị sư gọi nàng là nàng Đen. Người đời sau gọi là Bà Đen để tỏ lòng tôn kính.

Năm 1989, quần thể núi Bà Đen được Bộ Văn hóa công nhận là một trong những di tích lịch sử và danh thắng cấp quốc gia.

Nổi danh linh thiêng, nơi đây còn thu hút du khách bởi một quần thể kiến trúc điện, chùa, miếu, tháp… đều mang đặc trưng của văn hóa Phật giáo và tín ngưỡng dân gian trải khắp từ chân núi, sườn núi, lên đến đỉnh.

Trên núi Bà Đen có một số ngôi chùa như chùa Phật, chùa Hang, chùa Hạ, chùa Trung, chùa Vân Sơn…

Ngoài ra, tại đây còn có nhiều động nhỏ, gồm động Thanh Long, động Ba Cô, động Ba Tuần…

Điểm đến lý tưởng

Đểm nhấn tâm linh nơi đây là chùa Bà. Chùa được xây dựng từ thế kỷ 18, nằm trên độ cao 350m giữa lưng chừng núi - là nơi thờ Bà Đen - được người dân trong vùng tin tưởng rằng, bà luôn “bảo hộ” che chở cho họ. Ngôi chùa này còn 2 cột đá xanh cao 5,4m được tạc từ thời Tổ Tâm Hòa (1919).

Bức tượng Phật Bà Tây Bổ Đà Sơn có chiều cao 72m vô cùng ấn tượng, đúc bằng 170 tấn đồng đỏ cũng trở thành điểm nhấn cho du khách thập phương khi đến tham quan.

Ban công “săn” mây có cột mốc 986m luôn là điểm check in hấp dẫn. Công trình này được thiết kế giống một chiếc mâm hình tròn với điểm nhấn là một cột mốc in số 986m ở chính giữa. Nơi đây là địa điểm “săn” mây, ngắm cảnh, đón bình minh, ngắm hoàng hôn đẹp nên thơ.

Lễ vía bà Linh Sơn Thánh Mẫu - Di sản Văn hóa Phi vật thể cấp Quốc gia, được tổ chức từ mùng 4 đến mùng 6/5 Âm lịch là hoạt động tâm linh ý nghĩa ở núi Bà Đen.

Nơi đây còn có ý nghĩa đặc biệt đối với cộng đồng Phật tử Việt Nam khi có một ngôi chùa nổi tiếng nằm ở độ cao khoảng 2/3 đường lên núi.

Năm 2014, Chính phủ đã có quyết định “Quy hoạch tổng thể phát triển Khu du lịch quốc gia núi Bà Đen, tỉnh Tây Ninh đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030”. Những năm sau đó, đề án quy hoạch về khu du lịch vẫn luôn được đề cập bổ sung trong đó có quyết định về việc quy hoạch diện tích khu du lịch 2.903,79 ha và nghiên cứu phát triển cùng Tòa Thánh Tây Ninh và hồ Dầu Tiếng.

Dịp Vesak 2025, bà Đào Thị Việt - PGĐ Sun World Ba Den Mountain cho biết, núi Bà Đen có nhiều hoạt động, như thỉnh tôn tượng Phật sơ sanh và lễ rước Phật sẽ được tổ chức trang trọng tại quảng trường Tây Bổ Đà Sơn, triển lãm tranh “Về Ngộ” với 45 bức tranh mang chủ đề đền chùa của hoạ sĩ Hoàng Phong.

Núi Bà Đen dự kiến đón hàng nghìn đại biểu Vesak 2025 vào ngày 8/5, với rất nhiều hoạt động tâm linh ý nghĩa như lễ rước Xá lợi Đức Phật từ Ấn Độ, lễ trồng 108 cây bồ đề từ Bồ Đề Đạo Tràng, đại lễ thắp nến cầu nguyện hoà bình thế giới...

Thêm một số hình ảnh:

Lưu Đình Long