Một trong những hoạt động, nghi lễ quan trọng của Tết Thanh minh là tảo mộ, tức là thăm viếng, sửa sang mộ phần của người mất; tuy không phải là ngày lễ lớn nhưng phần nào thể hiện lòng biết ơn và nhắc nhở bổn phận của con cháu đối với những ân đức của tiền nhân.

Cổ đức có dạy:

“Cây có gốc mới trổ cành xanh lá

Nước có nguồn mới bủa khắp rạch sông".

Khi quý vị đi tảo mộ, bằng cả tấm lòng thành kính, tri ân và biết ơn, quý vị đứng trước mộ của tổ tiên, dâng nén tâm hương để tưởng nhớ về cội nguồn. Quý vị quán chiếu sâu sắc thì từng tế bào, từng hơi thở của quý vị đều có sự biểu hiện của tổ tiên, ý thức được điều này, chúng ta thêm trân trọng, sống và tu dưỡng đạo đức để đáp đền công ơn của tổ tiên đã trao truyền và gây dựng, xứng đáng tiếp nối những giá trị truyền thống mà cha ông để lại. Đồng thời, đứng trước các nấm mộ, là một cách để ta thực tập quán chiếu vô thường: rồi một mai hình hài, sắc thân tứ đại của ta cũng trả về với cát bụi, vậy thì ta phải tận dụng từng giây từng phút của cuộc sống này để tu dưỡng, chuyển hoá thân tâm, xây dựng cuộc đời an vui hạnh phúc. Đối với những ngôi mộ vô danh tính, ta cũng có thể sửa sang, vun vén lại, tiếc chi 1 nén nhang, 1 cành hoa dành cho họ, đây là 1 hành động thật dễ thương trên tinh thần sẻ chia, cảm thông của ta đối với những vong linh cô quạnh.

Tết Thanh minh, chúng ta nên cúng chay, làm nhiều điều thiện lành, phúc đức: phóng sinh, bố thí, cúng dường, tụng kinh, sám hối, ... để hồi hướng cho hương linh ông bà, cha mẹ đã quá vãng, dù tái sinh nơi đâu, cũng đều biết đến Phật Pháp, tu hành giải thoát.

Tết Thanh Minh - Cội nguồn của đạo hiếu