>>Phật tử có thể đọc thêm loạt bài về Bồ tát 

Đức Quan Âm phát khởi diệu dụng của tính Phật, thuận theo lượng hay biết của chúng sinh mà hiện ra vô lượng thân như huyễn, trong vô lượng thế giới như huyễn và làm những Phật sự như huyễn. Chẳng những hiện ra thân Phật và thân các vị Thánh nhân Tam thừa để hóa độ, Ngài còn thuận theo chỗ mê tín của chúng sinh mà hiện ra các thân chư Thiên, thân Quy thần… để gần gũi đồng sự rồi khéo léo dìu dắt chúng sinh trên bước đường giải thoát.

Chi 1 - Thuật lại chỗ tu chứng

Khi bấy giờ, ngài Quán Thế Âm Bồ tát liền từ chỗ ngồi đứng dậy, đỉnh lễ nơi chân Phật mà bạch Phật rằng: "Bạch Đức Thế tôn, tôi nhớ vô số hằng sa kiếp về trước, có đức Phật ra đời, hiệu là Quán Thế Âm; từ đức Phật kia, tôi phát tâm Bồ đề. Đức Phật kia dạy tôi, do nghe, nghĩ và tu, mà vào Tam-ma-đề.

Ban đầu, ở trong tính nghe, vào được dòng viên thông, không còn tướng sở văn nữa. Trần tướng đã vẳng lặng, hai tướng động, tĩnh rõ thật không sinh. Như vậy thêm lần, các tướng năng văn, sở văn đều hết. Không dừng lại nơi chỗ dứt hết năng văn, sở văn mà tiến lên nữa, thì năng giác, sở giác, đều không. Không - giác tột bậc viên mãn, các tướng năng không, sở không đều diệt. Sinh diệt đã diệt, thì bản tính tịch diệt hiện tiền. Bỗng nhiên, vượt ngoài thế gian và xuất thế gian, sáng suốt cùng khắp mười phương, được hai cái thù thắng: Một là, trên hợp với bản giác diệu tâm thập phương chư Phật, cùng với chư Phật Như Lai đồng một từ lực; hai là, dưới hợp với tất cả chúng sinh lục đạo mười phương, cùng với các chúng sinh đồng một bi ngưỡng.

Chi 2 - Do từ lực, hiện ra 32 ứng thân

Bạch Đức Thế tôn, do tôi cúng dường đức Quán Âm Như Lai, nhờ Ngài truyền thụ cho tôi Như huyễn Văn huân Văn tu Kim cương tam muội, được cùng chư Phật đồng một từ lực, nên làm cho thân tôi thành tựu 32 ứng thân vào các cõi nước.

Bạch Đức Thế Tôn!

Nếu các vị Bồ-tát vào tam-ma-địa, tiến tu pháp vô lậu, thắng giải viên mãn, thì tôi hiện ra thân Phật, vì quí vị ấy mà nói pháp, khiến được giải thoát.

Nếu các hàng Hữu học thích ở một mình nơi tịch tĩnh, cầu trí tuệ nhiệm mầu, khi trí tuệ thắng diệu sắp phát hiện viên mãn, tôi liền ở trước quí vị ấy, hiện thân Độc giác, vì họ mà nói pháp, khiến được giải thoát.

Nếu các hàng Hữu học đoạn dứt mười hai nhân duyên, hiển lộ lí tánh vô sinh, khi trí tuệ thắng diệu sắp phát hiện viên mãn, tôi liền ở trước quí vị ấy, hiện thân Duyên giác, vì họ mà nói pháp, khiến được giải thoát.

Nếu các hàng Hữu học thể hội được pháp Tứ Đế không, bước lên địa vị Tu đạo, chứng nhập từng phần trạch diệt vô vi, khi thắng tánh sắp hiển hiện viên mãn, tôi liền ở trước quí vị ấy, hiện thân Thanh văn, vì họ mà nói pháp, khiến được giải thoát.

Nếu có các chúng sinh muốn tâm được tỏ ngộ, không bị vướng vào dục trần, muốn thân thanh tịnh, tôi liền ở trước họ, hiện thân Phạm Vương mà vì họ nói pháp, khiến được giải thoát.

Nếu có các chúng sinh muốn làm thiên chủ để thống lãnh thiên chúng, tôi liền ở trước họ, hiện thân Đế Thích mà vì họ nói pháp, khiến được thành tựu như ý.

Nếu có các chúng sinh muốn thân được tự tại, du hành khắp mười phương, tôi liền ở trước họ, hiện thân trời Tự Tại mà vì họ nói pháp, khiến được thành tựu như ý.

Nếu có các chúng sinh muốn thân được tự tại, có thể bay đi trên hư không, tôi liền ở trước họ, hiện thân trời Đại Tự Tại mà vì họ nói pháp, khiến được thành tựu như ý.

Nếu có các chúng sinh muốn thống lãnh quỉ thần, cứu hộ các cõi nước, tôi liền ở trước họ, hiện thân thiên đại tướng quân mà vì họ nói pháp, khiến được thành tựu như ý.

Nếu có các chúng sinh muốn thống lãnh thế giới, bảo hộ chúng sinh, tôi liền ở trước họ, hiện thân trời Tứ-vương mà vì họ nói pháp, khiến được thành tựu như ý.

Nếu có các chúng sinh muốn sinh nơi thiên cung, sai khiến quỉ thần, tôi liền ở trước họ, hiện thân thái tử của bốn vị Thiên vương mà vì họ nói pháp, khiến được thành tựu như ý.

Nếu có các chúng sinh muốn làm vua cõi người, tôi liền ở trước họ, hiện thân vua mà vì họ nói pháp, khiến được thành tựu như ý.

Nếu có các chúng sinh muốn làm chủ gia tộc danh tiếng, được thế gian kính nể, tôi liền ở trước họ, hiện thân trưởng giả mà vì họ nói pháp, khiến được thành tựu như ý.

Nếu có các chúng sinh muốn đàm luận về danh ngôn kim cổ để giữ mình trong nếp sống trong sạch, tôi liền ở trước họ, hiện thân cư sĩ mà vì họ nói pháp, khiến được thành tựu như ý.

Nếu có các chúng sinh muốn trị lí quốc gia, xét đoán phân minh các việc tỉnh, quận, tôi liền ở trước họ, hiện thân tể quan mà vì họ nói pháp, khiến được thành tựu như ý.

Nếu có các chúng sinh thích dùng bói toán bùa chú để giữ thân tâm an ổn, tôi liền ở trước họ, hiện thân Bà la môn mà vì họ nói pháp, khiến được thành tựu như ý.

Nếu có kẻ thiện nam muốn tu học Phật pháp, bỏ tục xuất gia, hành trì giới luật, tôi liền ở trước người ấy, hiện thân tì kheo để nói pháp, khiến người ấy được thành tựu như ý.

Nếu có người tín nữ muốn tu học Phật pháp, bỏ tục xuất gia, hành trì giới luật, tôi liền ở trước người ấy, hiện thân Tỳ kheo ni để nói pháp, khiến người ấy được thành tựu như ý.

Nếu có kẻ thiện nam muốn giữ gìn năm giới, tôi liền ở trước người ấy, hiện thân cận sự nam để nói pháp, khiến người ấy được thành tựu như ý.

Nếu có người tín nữ muốn giữ gìn năm giới, tôi liền ở trước người ấy, hiện thân cận sự nữ để nói pháp, khiến người ấy được thành tựu như ý.

Nếu có người đàn bà quyết chí lập thân nội chính để tu thân, cảm hóa gia đình và yên trị quốc gia, tôi liền ở trước người ấy, hiện thân hoàng hậu, phu nhân, hoặc mệnh phụ, đại cô để nói pháp, khiến người ấy được thành tựu như ý.

Nếu có người con trai không muốn nhiễm dục trần, tôi liền ở trước người ấy, hiện thân đồng nam để nói pháp, khiến người ấy được thành tựu như ý.

Nếu có người con gái muốn giữ thân trinh thục, sống đời xử nữ, không muốn lập gia đình, tôi liền ở trước người ấy, hiện thân đồng nữ để nói pháp, khiến người ấy được thành tựu như ý.

Nếu có thiên chúng nào muốn ra khỏi loài trời, tôi liền hiện thân trời mà vì nói pháp, khiến được thành tựu như ý.

Nếu có loài rồng muốn thoát khỏi loài mình, tôi liền hiện thân rồng mà vì nói pháp, khiến được thành tựu như ý.

Nếu có quỉ dạ xoa muốn thoát khỏi loài mình, tôi liền ở trước họ, hiện thân dạ xoa mà vì nói pháp, khiến được thành tựu như ý.

Nếu có thần Càn thát bà muốn thoát khỏi loài mình, tôi liền ở trước họ, hiện thân Càn thát bà mà vì nói pháp, khiến được thành tựu như ý.

Nếu có thần A tu la muốn thoát khỏi loài mình, tôi liền ở trước họ, hiện thân A tu la mà vì nói pháp, khiến được thành tựu như ý.

Nếu có thần Khẩn na la muốn thoát khỏi loài mình, tôi liền ở trước họ, hiện thân Khẩn na la mà vì nói pháp, khiến được thành tựu như ý.

Nếu có loài Ma hô la già muốn thoát khỏi loài mình, tôi liền ở trước họ, hiện thân Ma hô la già mà vì nói pháp, khiến được thành tựu như ý.

Nếu có các chúng sinh muốn sinh làm người và tu trì để đời đời được thân người, tôi liền hiện thân người mà vì họ nói pháp, khiến được thành tựu như ý.

Nếu có loài phi nhân, hoặc có hình sắc, hoặc không có hình sắc, hoặc có tư tưởng, hoặc không có tư tưởng, muốn thoát khỏi loài mình, tôi liền ở trước họ, hiện thân phi nhân mà vì nói pháp, khiến được thành tựu như ý.

(Trích Kinh Thủ Lăng Nghiêm

Quyển 6 - Quán Nhĩ căn viên thông

Hán dịch: Bát Thích Mật Đế

Việt dịch: Cư Sĩ Tâm Minh Lê Đình Thám

Phật Học Viện quốc Tế Xuất Bản PL 2527 - 1983)