Chỉ trong phạm vi một lát cắt về tình bạn, Đức Phật đã đề cập rất tinh tế trong kinh Hiền Nhân một chuẩn mực thể hiện đạo lý làm người, giúp chúng ta có lối giao tiếp, ứng xử thương yêu và trân trọng lẫn nhau trong mối tương quan bạn bè. Vậy 4 điều trên có ý nghĩa gì, tại sao Đức Phật lại ví von chuẩn mực trong việc kết bạn với 4 sự vật: hoa, cân, núi và đất? Chúng ta có thể hiểu điều Phật dạy trên theo một lẽ tự nhiên.

Kết bạn như hoa, là bạn hiền thì dù ta giàu hay nghèo, sang hay hèn, miễn là còn giữ được phẩm chất, nhân cách, thì bạn không bao giờ thay lòng đổi dạ. Đối với người hiểu mình, mình đem cả tính mạng ra cống hiến còn chưa là quá, huống chi thương tiếc mà khóc thế này thì thấm vào đâu, ấy mới là kết bạn như cân. Hòn núi vàng, loài chim thú tụ về, lông cánh được chói màu vàng rực. Kết bạn như núi cũng thế: Khi sang thời sang với nhau, khi vui đồng vui. Tất cả mọi vật đều dựa đất mà sinh. Làm bạn để nuôi dưỡng, ủng hộ, ân hậu không quên... Đó chính là kết bạn như đất vậy.

Từ lâu, việc kết bạn được Đức Phật đề cao với vai trò quan trọng trong việc điều hòa và thúc đẩy cuộc sống của chúng ta mỗi ngày đều hạnh phúc. Dù chúng ta làm bất cứ nghề nghiệp gì, khi chọn đối tác hay tạo mối quan hệ, chúng ta cũng có thể ứng dụng 4 cách này để có thể nhận chân về những mối quan hệ mà ta đang có, đồng thời tạo nên một lối ứng xử có thủy có chung, có văn hóa, đạo đức.

Sau đây là 9 điều bạn nên nhớ để xây đắp một tình bạn giao du đẹp và có cho mình những người bạn thân đúng nghĩa. Trong cuộc sống của bất kì ai, có những người bạn tốt chính là báu vật và mang đến cơ hội được hạnh phúc. Người bạn tốt nhất sẽ là người sát cánh mang lại cho ta những điều tốt nhất, thời gian đẹp đẽ nhất, giúp ta sống giữa cuộc đời này trở nên ý nghĩa hơn.

1. Chọn bạn và có cho mình nhiều người bạn thực sự

Kết bạn là một nghệ thuật, và người ta có thể "sang vì bạn". Càng có nhiều bạn càng thêm thú, bởi ai cũng có một thế mạnh riêng và họ cho bạn trải nghiệm. Nên kết thân với những người cùng hoạt động, cùng một sở thích với bạn và dễ thích hợp nhất là những người đồng tuổi với bạn. Rất có thể, một trong số bạn lúc thiếu thời sẽ là bạn tri ân suốt đời và khi bóng xế bạn sẽ càng nhận thấy giá trị vô biên của tình bằng hữu chân thành ấy.

2. Dành thiện chí cho những bằng hữu tốt nhất 

Những người bạn tốt thực sự có tấm lòng nâng đỡ bạn, họ biết giúp ích cho người khác và lúc cần cũng biết nhờ người khác giúp lại mình. Bạn nên tìm kiếm những thiện chí ấy từ bạn hữu của mình. Để có được thiện chí từ bạn bè, bạn nên chủ động giao thiệp, khiêm nhường và tìm được những điều tốt đẹp về những người xung quanh. Thiện cảm và ân sủng của bạn bè sẽ giúp bạn làm nên nhiều việc quan trọng trong cuộc đời.

3. Không gây nên những hiềm khích, ghen tị và dành thời gian để kết thân chân thành

Không nên gây những hiềm khích, ghen tị. Nên tìm cách thu phục thiện chí của những người cùng sở thích. Như vậy, không phải là để dùng họ như một bàn đạp cho bạn tiến bước, mà vì bạn biết quý trọng tình bạn của họ. Chúng ta không đủ tài khéo léo để kết bạn giả tạo. Do đó, chúng ta cần nhiều thời gian mới có thể kết thân. Tuy thế, chúng ta cũng nên biết thành thực lưu tâm đến những người đáng cho chúng ta lưu tâm, nhất là đối với những người cùng hoạt động trong một lĩnh vực kinh doanh.

4. Trong đời phải có một vài người bạn thân

Ai cũng có thể cần đến những người bạn thân tín, những người bạn mà chúng ta không phải giấu giếm một điều gì, cũng không phải rào trước đón sau trong khi nói chuyện. Đã hẳn là trong đường lối xã giao, nhiều khi chúng ta cũng phải dối lòng, phải màu mè để có thể lọt vào khuôn khổ xã hội. Có ai muốn làm một người kỳ quái? Song, đè nén tình cảm của mình mãi như thế rất có hại. Thỉnh thoảng, nếu có dịp đàm luận với một người bạn khả ái có thể hiểu mình, đó là một diễm phúc. Đó là phương tiện để đôi bên gia tăng hạnh phúc của mình.

5. Chăm sóc tình bằng hữu cũng như nuôi dưỡng tình thân vậy

Nếu bạn ở xa, hàng năm bạn cũng nên thăm viếng một đôi lần hoặc thỉnh thoảng nên có thư đi tin lại. Đến lúc về già, bạn sẽ hối tiếc những tình bạn đã mất. Chớ quên những bạn bè trong buổi đầu, có được vài người bạn sát cạnh với bạn suốt cả một đời, đó là một số vốn đáng quý.

6. Hiểu về lý tưởng của nhau 

Bạn bè có cùng sở thích chính là những người có cùng lý tưởng với bạn. Chúng ta kết bạn không cần phải quá quan tâm đến quy luật bù trừ, bởi bạn bè không cùng quan điểm khó lòng có thể cho nhau lời khuyên thực sự. Chúng ta chọn những người bạn cũng đam mê có thể dễ dàng giúp chúng ta được nâng đỡ hơn, hạnh phúc hơn.

7. Sẵn sàng đón nghe ý kiến

Nếu bà mẹ cho đứa con những gì mà nó khóc lóc, vòi vĩnh, chắc chắn đứa trẻ ấy sẽ bị "hư" ngay. Bạn phải sẵn sàng đón nghe ý kiến của bất luận ai, nhưng khi cần quyết định, bạn phải tự mình quyết định lấy để hành động hợp với quyền lợi của bạn và làm lợi cho mọi người.

8. Hiểu về hạnh phúc

Việc hiểu rằng hạnh phúc là một trong những nguyên tắc của khoa học đắc lực, bạn sẽ tiến đến hạnh phúc chắc chắn hơn những người nhu nhược, sống không mục đích. Đây là bí quyết để tiến đến hạnh phúc: thương mến những người cộng sự với mình, cả những người mình phục vụ, phải thích thú công việc mình làm và luôn luôn tìm cách cải thiện chúng, phải có cao vọng muốn thăng tiến và làm tốt vai trò của mình một cách giỏi giang. Chính sách hay hơn cả là đồng thời nhằm hai mục tiêu: đắc lực và hạnh phúc.

9. Sống hạnh phúc trên cõi trần là một trong những lý tưởng của bạn

Bởi dù có sống được trăm tuổi, cuộc sống của bạn chỉ là một giấc phù du. Chỉ có đời sống tinh thần mới đáng kể, tùy theo nó có được hài hòa hay bấn loạn. Bạn không sợ bị ai cướp lấy đời sống bên trong ấy. Vì thế, bạn cần phải vươn mình đến hạnh phúc. Dù gặp phải cảnh ngộ nào cũng nên nhìn thế giới xung quanh bằng cặp mắt yêu đời.