Chủ nhật, 23/11/2025, 12:26 PM

Bà tôi

Nguyễn Mạnh Hùng

Con người thường phải trải qua bốn bước giai đoạn khác hẳn: sinh, lão, tử. Tuy nhiên thời nay, hình như do cách sống lệch lạc và môi trường quá ô nhiễm nên khá nhiều người chỉ kịp trải qua ba giai đoạn của đời người: sinh, bệnh, tử. Họ không kịp già, chưa kịp trải qua tuổi già. Bà nội tôi là trường hợp duy nhất mà tôi được biết có cuộc đời thú vị khi chỉ trải qua ba giai đoạn khắc hẳn: sinh, lão, tử. Thiếu ba tuổi nữa thì bà tôi sống tròn trăm tuổi.

Trong suốt cuộc đời, bà không bị ốm đau. Ít nhất, trong mấy chục năm nay, tôi chưa thấy bà đi bệnh viện bao giờ. Nếu bị ốm thì cũng chỉ là sổ mũi, nhức đầu, cảm cúm…mà những chứng ấy hoàn toàn có thể chữa được bằng lá cây và củ quả có sẵn ngoài vườn. Đặc biệt nhất là những tháng ngày cuối đời, bà nội tôi vẫn khoẻ.

Hai tháng trước ngày mất, bà giảm ăn. Sáu ngày cuối, bà không ăn nữa và qua đời. Bà vẫn tỉnh táo đến những giây phút cuối cùng. Trước khi lìa đời, em gái của bà hỏi chuyện bà vẫn có thể gật và lắc.

Trong lễ tang, tôi xúc động nhất khi ông trưởng thôn đọc điếu văn. Ba “chức vụ” mà bà tôi có được là: thành viên Hợp tác xã Nông nghiệp xã Đông Hòa, thành viên Hội Phật tử chùa Phù Sa và thành viên Hội Người cao tuổi thôn Nghĩa Thắng. Tôi đã giật mình khi nghe những lời này. Hóa ra bà tôi là một phó thường dân, không một chức vụ. Hóa ra bí quyết sống lâu, không bệnh tật là đây!

Suốt cuộc đời tôi chưa thấy bà nóng tính bao giờ. Mà thực ra bà nội tôi chưa hề to tiếng với ai. Lũ cháu chúng tôi ngày xưa nghịch như quỷ sứ, luôn leo trèo cây cối, lội ao, bơi sông bì bõm, chạy nhảy mà theo cách gọi của bà là “như giặc”. Vậy mà, ngược lại với ông nội hay nóng tính và quát mắng lũ trẻ, bà chỉ nói nhẹ, nhẹ đến lạ thường. Bà hiền lắm; nhưng rõ ràng là bà vẫn có uy với chúng tôi. Hóa ra bí quyết sống khỏe của bà là ở đây.

Bà tôi tiết kiệm lắm. Khi phơi lúa ra sân, cuối mỗi ngày, bà nhặt từng hạt lúa rơi vào khe giữa các viên gạch hay bắn ra ngõ, ra vườn. Bà nhặt từng hạt cho vào lòng bàn tay. Nhờ bà nội mà tôi biết lúa gạo được gọi là ngọc thực. Bà không từng phí một hạt cơm nào: bà luôn vét đến từng hạt cơm cuối cùng trong nồi. Ít khi nồi cơm của bà còn hạt nào sót lại. Bà bảo, phí một hạt cơm là có tội. Phải chăng bí quyết sống vui đến cuối đời là đây.

Bà tôi rất hay cho quà các cháu. Tiền chắt chiu được, bà luôn tặng quà các cháu. Tôi nhớ rằng hồi nhỏ, tiền mừng tuổi của ông bà ngày Tết luôn lớn nhất trong những khoản mừng tuổi của tất cả mọi người thân. Chiếc áo, cái quần bà mua cho từ ngày xưa tôi vẫn nhớ như in. Những chiếc bánh đa, quả táo, gói kẹo ngày nào vẫn như sống lại với tôi lúc này. Mỗi lần tôi về nghỉ hè hay nghỉ Tết rồi quay lại Hà Nội, bà không quên tháo ruột tượng ra lấy ra một chiếc bao vải nhỏ và lôi từ đó ra ít tiền cho cháu. Không những tôi mà các cháu khác cũng vậy. Khi bà đã già, tôi đã lớn, tiền tôi biếu bà thường được bà cho các cháu khác nhỏ hơn và vẫn còn khó khăn thiếu thốn. Tôi cứ nghĩ, ít ai hay cho quà các cháu nhiều như bà nội tôi. Có lẽ bí quyết sống tuyệt vời như bà là thế này đây.

Bà tôi không biết chữ. Những gì cần đến pháp lý bà phải chỉ điểm bằng các ngón tay. Ấy vậy mà bà kể cho chúng tôi nghe đến thuộc lòng cả mấy chục câu chuyện cổ tích. Tôi cũng thấy ít ai thuộc nhiều chuyện cổ tích và kể hay như bà. Chắc hẳn đây cũng là một bí quyết để bà sống khỏe bên con cháu.

Đã bao năm, cứ tối đến là bà nội và bố mẹ tôi lại ngồi bên nhau niệm Phật. Sáu chữ “Nam mô A-di-đà Phật” hình như được bà niệm hàng tỷ lần. Để rồi những tháng cuối cùng máy niệm Phật luôn bật vang cùng bà. Để rồi một tháng cuối và suốt 49 ngày sau khi bà qua đời, tất cả con cháu quây quần tụng kinh, niệm Phật cho bà. Đúng là bí quyết sống hạnh phúc này giản đơn thật.

Bà tôi hay mặc quần áo rách. Ngay cả khi kinh tế đã khá, con cháu đã mua cho bà nhiều quần áo mà bà vẫn để dành. Bà để ngày mai, để sau này sẽ mặc. Ngày bà mất, còn rất nhiều quần áo mới tinh, chưa một lần mở ra. Phải chăng bà dành hết cho con cháu hưởng. Còn phần cho bà ư? Bà hay nói, bà già rồi, mặc gì chẳng được.

Cũng cần nói thêm, bà chưa hề ra khỏi quê. Bao lần tôi lên kế hoạch và tìm mọi cách đưa bà về thăm Hà Nội mà không được. Chiếc xe hơi của tôi đã lỡ hẹn với bà trọn cuộc đời!

Bà nội tôi mất khi đã có 141 con, cháu, chắt. Đám tang bà có sáu đứa chút thắt khăn đỏ. Còn chắt thắt khăn vàng thì nhiều lắm, cả mấy chục đứa. Ai cũng bảo đám tang bà to nhất làng.

Tôi gõ những dòng chữ này khi vừa bay về Sài Gòn từ nước ngoài và chuẩn bị cho một chuyến đi khác. Tôi thì khoác trên người một mớ kiến thức, bằng cấp, chức vụ, tài sản, và cứ mãi đi đây đi đó trong nước hay ngoài nước, vậy mà những gì tôi thật sự có còn thua bà rất xa. Tôi thiếu sự vui vẻ và thư giãn của bà. Tôi không có nụ cười hiền hậu và tâm hồn rộng đến vô biên như bà. Tôi cần học cả đời để có tài sản như bà: tình yêu thương con cháu, sự cảm thông sâu sắc, lòng vị tha như Phật Bà Quan Âm.

Hôm trước tôi đến dự một đám tang. Trong điếu văn, người mất có quá nhiều chức vụ, đến mức tôi không thể nhớ hết. Chỉ tiếc rằng ông mất quá trẻ và ra đi trong những cơn đau, khi bao dự án đang còn dở dang và con cháu sẽ phải mất công họp lại chia nhau những khoản tiền và tài sản mà ông để lại.

Tự nhiên tôi muốn buông tất cả những gì đang treo trên đôi vai của mình để được như bà nội.

CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT

Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.

STK: 117 002 777 568

Ngân hàng Công thương Việt Nam

(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)

Cách đây hơn mười năm, đứa con gái duy nhất của tôi mới vừa tám tuổi. Một hôm, sau khi xem chương trình thế giới hoang dã trên ti vi, thấy hình ảnh các con vẹt xinh đẹp và rất khôn ngoan, con tôi bỗng ước ao có được một con vẹt để nuôi; nó cứ lẽo đẽo theo tôi đòi mua cho bằng được. Vốn là một Phật tử lâu năm, lại từng tham dự nhiều buổi lễ phóng sanh, nên tôi không đồng ý việc đòi hỏi của con; vì tôi không muốn tạo nghiệp “cá chậu, chim lồng”.

Hạnh phúc do mình gieo: Con đường nhân quả - phước đức - chân thường

Phật pháp và cuộc sống

09:06 23/11/2025

Ở đời ai cũng đi tìm kiếm hạnh phúc. Đời người là cơ hội lớn nhất để có hạnh phúc. Phật giáo là những phương pháp, những con đường để con người thực hiện hạnh phúc; từ hạnh phúc nhỏ, có được có mất, đến hạnh phúc tối thượng, không được không mất. Khổ đau sở dĩ có vì con người không biết sống, tìm kiếm sai, mục đích sai, định hướng sai.

Tránh né cái ác

Phật pháp và cuộc sống

15:22 22/11/2025

Đức Phật nói cho chúng ta biết hết thảy mọi thứ trên cuộc đời đều do nhân duyên mà sinh khởi và cũng do nhân duyên mà đoạn diệt; tương tự như vậy, các phiền não khổ đau sở dĩ phát sinh là do duyên gần gũi với cái ác, với các đối tượng xấu ác hoặc do tiếp xúc với môi trường không thân thiện; và do vậy để ngăn tránh các phiền não khổ đau thì con người cần phải tránh xa cái ác, tránh xa các đối tượng xấu ác hoặc môi trường không lành mạnh.

Xem thêm

CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT

TIN LIÊN QUAN

Dành cho bạn

Tin chọn lọc