BBC: (Đề cập đến cuộc phỏng vấn đức Đạt Lai Lạt Ma trên BBC vào năm 2004) để bạn thực hiện những gì từ các báo cáo của đức Đạt Lai Lạt Ma, và nói rằng một tổ chức lâu đời như vậy sẽ không còn tồn tại?

Lobsang Sangay: Đức Đạt Lai Lạt Ma là một lãnh đạo tinh thần, một vị Tăng sĩ Phật giáo Tây Tạng được đào tạo Phật học chính quy từ bé. Ngài là nhà lãnh đạo tinh thần vĩ đại của Tây Tạng, vừa là nhà chính trị đầy nghệ thuật của nhân dân Tây Tạng. Ngài vừa truyền đạo cho 6 triệu phật tử Tây Tạng, vừa lãnh đạo người dân Tây Tạng trên con đường tìm lại hòa bình. Người Tây Tạng chúng tôi muốn sẽ có đức Đạt Lai Lạt Ma thứ 15, và cầu nguyện cho sự trường thọ của đức Đạt Lai Lạt Ma hiện tại. Ngài rất khỏe mạnh và đã vượt qua được Mao Trạch Đông, Đặng Tiểu Bình, chắc chắn Ngài sẽ sống lâu hơn nhiều các nhà lãnh đạo Trung Quốc.

BBC: Những gì bạn nói về tương lai của Tây Tạng, trong khi Trung Quốc kêu gọi tẩy chay và không công nhận vai trò lãnh đạo tinh thần của Đạt Lai Lạt Ma đối với người Tây Tạng, như vậy trong tương lai đức Đạt Lai Lạt Ma thứ 15 ra sao?

Lobsang Sangay: Nếu các bạn muốn khơi lại quá khứ lịch sử, hiện tại đức Đạt Lai Lạt Ma thứ 14 tuyệt vời. Tôi tin chắc đức Đạt Lai Lạt Ma thứ 15 cũng tuyệt vời như nhau. Đây là nguyện vọng của người dân Tây Tạng và theo truyền thống thì đức Đạt Lai Lạt Ma sẽ tùy nguyện lực tái lai trở lại để tiếp tục lãnh đạo tinh thần dân tộc Tây Tạng. Tôi nghĩ rằng đức Đạt Lai Lạt Ma thứ 15 cũng vẫn là vị tiêu biểu toàn cầu trong việc lãnh đạo tinh thần dân tộc, và Ngài sẽ dẫn dắt người dân đến sự tự do cơ bản ở Tây Tạng.

BBC: Sự tự do của con người và sự công nhận của người dân Tây Tạng vẫn còn bị đe dọa, trong khi Trung Quốc đặc biệt có nhiều lợi thế nổi bật, nhiều ưu thế trên trường quốc tế.

Lobsang Sangay: Sự thật nó là như vậy. Mục tiêu cuối cùng của nhà cầm quyền Trung Quốc chiếm hẳn Tây Tạng, và đồng hóa văn hóa của họ. Nhưng nền văn minh Tây Tạng lâu đời; bản sắc văn hóa Tây Tạng được cắm rễ sâu. Chúng tôi có cảm giác tự hào rằng người dân Tây Tạng sẽ có tự do trên cao nguyên Tây Tạng trong thời gian dài sắp tới.

Vào thập niên 60 của thế kỷ 20, Trung Quốc đã phá hủy 98% các Cơ sở tự viện Phật giáo Tây Tạng, 93% tăng sĩ Phật giáo Tây Tạng bị xua đuổi. Cùng với cơn giông tố của “Cách mạng văn hóa”, số chùa chiền còn sót lại ở Tây Tạng tiếp tục bị phá hoại, trục xuất toàn bộ tăng, ni ra khỏi chùa, nghiêm cấm mọi hoạt động tôn giáo, cuộc chiến “đấu tranh giai cấp” này đã phá hoại toàn bộ nền văn hóa tôn giáo của Tây Tạng.

Nhưng các bạn nhìn lại sẽ thấy sự hồi sinh mạnh mẽ của Phật giáo Tây Tạng sau đó, Cơ sở tự viện Phật giáo từng bước hình thành, đặc biệt Thánh địa Học viện Phật giáo Larung Gar đã có mấy vạn tăng ni, phật tử tu học. Chính quyền Trung Quốc đã phá hủy một phần của Học viện Phật giáo Larung Gar, và bây giờ họ đang tiếp tục phá hủy. Gần đây có ba vị ni Phật giáo Tây Tạng tự thiêu để phản đối. Nếu bạn xem trên YouTube, bạn sẽ thấy nhiều Video Clip với hình ảnh những vị tăng ni bị áp tải lên xe buýt và đuổi ra khỏi Cơ sở tự viện Phật giáo nơi các vị ấy cư trú.

BBC: Ông có nghĩ rằng trên thế giới các nhà lãnh đạo toàn cầu đang chú ý đến những gì xảy ra với nhân dân Tây Tạng, bởi vì nhà cầm quyền Trung Quốc ngày thêm quan trọng đối với họ.

Lobsang Sangay: Do quân đội của Trung Quốc, quyền lực chính trị và kinh tế, họ đang nghiêng nhiều hơn về phía tiền tài hơn so với đạo đức và các giá trị nhân văn.

BBC: Nhà cầm quyền đã từ chối các cuộc đối thoại với đức Đạt Lai Lạt Ma về Tây Tạng.

Lobsang Sangay: Đức Đạt Lai Lạt ma là một trong những nhà lãnh đạo đáng tôn kính nhất; Ngài là người thân thiết nhất. Một số cuộc thăm dò cho thấy Ngài là một trong những nhà lãnh đạo kiệt xuất nổi tiếng nhất thế giới. 

Năm 2011, Đức Đạt Lai Lạt Ma đã chính thức rời bỏ địa hạt chính trị nhưng ở tuổi 81 ngài vẫn còn đi khắp nơi trên thế giới. Ngài vẫn là một nhà lãnh đạo tinh thần như đức Giáo hoàng. Ngài được hoan nghênh bởi các nhà lãnh đạo trên thế giới, để đáp ứng và đạt được trí tuệ từ Ngài.

BBC: Nhưng họ lo ngại về nhà cầm quyền Bắc Kinh

Lobsang Sangay: Việc không may đấy là có thật. Mặc dù Hiến pháp Vương quốc Anh, Hiến pháp châu Âu và các quốc gia khác trên thế giới, họ nói về Dân chủ, Nhân quyền và các giá trị tất cả các thời gian, nhưng khi nói đến thực hành những giá trị đó, họ né tránh việc tiếp kiến đức Đạt Lai Lạt Ma; đấy là lời bình luận không may khi để tình trạng đất nước và các nguyên tắc mà những quốc gia đã xây dựng Hiến pháp của riêng mình.

Trân trọng cảm ơn ngài Thủ tướng Chính phủ Tây Tạng lưu vong, Tiến sĩ Luật Lobsang Sangay đã hợp tác với chúng tôi để thực hiện chương trình này.

Vân Tuyền (Nguồn: Tibet Related News)