450
Biết Phật pháp thì dễ, kiên trì tu mới khó
Thời mạt pháp, được nghe đến chánh pháp đã là một nhân duyên hy hữu. Nhưng để từ nhân duyên ấy mà duy trì được sự tinh tấn, kiên trì trên con đường tu học, lại càng khó gấp bội. Điều này, tôi - một nhà sư đã đi nhiều nơi, tổ chức các khóa tu học - đã chứng kiến rất nhiều lần.
Trong những ngày đầu biết đến giáo pháp, hầu hết mọi người đều nhiệt thành, tinh tấn, tha thiết như tìm thấy chỗ nương tựa. Thế nhưng, chỉ sau một thời gian ngắn, không ít người lại bị lười biếng và những dục lạc thế gian kéo lùi. Họ dần quay về với lối sống đời nhiều hơn đạo, thiên về vật chất nhiều hơn tinh thần. Nếu lấy con số cụ thể, cứ 100 người bước đầu say mê pháp học pháp hành, thì chỉ có khoảng ba người thật sự kiên trì, giữ vững niềm tin vào Tam Bảo, nghiệp và quả của nghiệp.
Đặc biệt, có những người tìm đến Phật pháp từ chính khổ đau của mình. Khi tu học, họ tinh tấn và nhờ đó nỗi khổ được vơi bớt. Nhưng rồi, thay vì tiếp tục duy trì nỗ lực, họ ngủ quên trên sự an ổn vừa tìm được. Không còn thiết lập thời khóa tu tập, không đến gần các bậc minh sư, tâm lười biếng của họ tìm ra đủ lý do để trì hoãn, che lấp tâm tu. Và kết quả, họ lại bị trói buộc bởi tham dục, trở về vòng luân quẩn của khổ đau.
Trong Kinh Pháp Cú, Đức Phật đã dạy: “Tinh tấn là con đường đưa đến bất tử, phóng dật là con đường đưa đến tử vong. Người tinh tấn thì không chết, người phóng dật sống mà như chết”. (Pháp Cú, kệ 21–22).
Người biết pháp mà không hành, chẳng khác gì cầm thuốc trong tay nhưng không uống, bệnh không bao giờ khỏi. Chính vì vậy, tinh tấn không phải là gồng mình một cách căng thẳng, mà là sự bền bỉ, đều đặn, không bỏ phế. Ngay cả khi tâm biếng nhác khởi lên, hành giả cũng nhận biết rõ: “Đây là tâm biếng nhác”, và quay lại với sự thực tập chánh niệm.
Tinh tấn có thể được ví như việc giữ lửa. Nếu cứ để gió tắt rồi lại phải nhóm lại từ đầu, ngọn lửa sẽ khó duy trì. Nhưng nếu biết giữ lửa liên tục, chỉ cần thêm củi, bếp sẽ luôn ấm. Tu tập cũng thế, không cần làm điều gì quá lớn lao, chỉ cần đều đặn mỗi ngày một chút, không để tâm rơi vào phóng dật, thì đạo lộ sẽ dần sáng tỏ.
Đức Thế Tôn từng nhiều lần nhắc nhở chư Tỳ-kheo: “Này các Tỳ-kheo, các hành là vô thường. Hãy tinh tấn, chớ có phóng dật” (Sabbe saṅkhārā aniccā, appamādena sampādethā - Kinh Đại Bát Niết-bàn, Trường Bộ).
Đây cũng là di giáo cuối cùng trước khi Ngài nhập Niết-bàn, nhắc rằng tinh tấn chính là chiếc chìa khóa để vượt qua vô thường, khổ đau và sinh tử.
Con đường tu học vốn không trải hoa hồng. Cái khó không nằm ở việc hiểu lời Phật dạy, mà ở chỗ biến hiểu biết ấy thành thực hành sống động trong từng ngày. Biết Phật pháp thì dễ, nhưng kiên trì tu mới khó. Và cũng chính sự kiên trì ấy mới đưa người học Phật đi xa trên đạo lộ, đạt được bình an, trí tuệ và giải thoát thật sự.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Cội tùng Phật giáo Việt Nam: Hoa đàm tuy rụng vẫn còn hương... (kỳ cuối)
Xiển dương Đạo pháp
08:00 17/11/2025
Tôi gặp Cụ ở Viên Minh đầu năm 2001, khi sương sớm còn đọng trên bờ đê sông Hồng sau chùa. Hai mươi năm trôi qua, hình bóng ấy vẫn nguyên vẹn: một vị “nông tăng” gầy gò, áo nâu guốc mộc, tay thoảng mùi đất vườn, mắt sáng sau cặp kính đã xước.
ADN của Phật trong mỗi chúng ta
Xiển dương Đạo pháp
19:43 16/11/2025
Thầy dạy: “Con Phật thì phải có ADN của Phật”. Những lời ấy nghe tưởng như ví von, nhưng càng suy ngẫm càng thấm.
Hạnh nguyện phước đức nhất là được phụng sự Phật pháp
Xiển dương Đạo pháp
19:36 15/11/2025
Trong đời sống nhiều biến động, người ta dễ tìm kiếm phước đức qua những hình thức bên ngoài: vật chất cúng dường, công quả vài ngày, hay những hành động thiện lành tức thời.
Nhà sư đi học
Xiển dương Đạo pháp
18:48 11/11/2025
Buổi sáng, trong sân chùa, mấy chú tiểu ôm cặp sách lên vai, bước ra khỏi cổng chùa để đến lớp. Hình ảnh ấy gây xúc động lạ - giữa dòng người tấp nập, những chiếc áo nâu nhẹ lướt qua phố, như nhắc rằng trong đời sống hiện đại, đạo và đời vẫn có thể đi cùng nhau, trong cùng một nhịp học hỏi.
Xem thêm
