Các giải pháp rút ra từ Ngũ giới cho cuộc cách mạng công nghiệp 4.0

 >>Nghiên cứu và trao đổi

Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 không giống như những kinh nghiệm trước đây của con người. Cuộc cách mạng công nghệ mới có thể được mô tả như là “các hệ thống mạng vật lý không gian” và đã thay đổi về quy mô, tốc độ và phạm vi. Có nhiều vấn đề đa dạng và nhưng khó khăn cho sự thách thức toàn cầu là: bạo lực, chiến tranh, tội phạm, bất bình đẳng, gia đình ly tán, tin giả mạo, và các bệnh về thể xác lẫn tinh thần...Nền tảng của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 có thể ảnh hưởng và chịu ảnh hưởng của tất cả mọi người trên thế giới. Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 có ba mối quan tâm lớn: bất bình đẳng, an ninh và sắc tộc. Thời đại công nghiệp mới có lợi cho vô số luồng thông tin đối nghịch, nhiều trong số đó là những lý thuyết âm mưu, thông tin xấu, độc hại, tồi tệ, được khuếch đại bởi sự gia tăng của kết nối mạng không gia và phạm vi tiếp cận, truyền tải của các công cụ thông tin.

Do đó, môi trường ngày nay tạo ra mâu thuẫn về nhận thức - cảm xúc, phát triển mạnh trong môi trường tương tác, năng động và “vũ khí hóa thông tin” như một thách thức đối với trật tự đã được thiết lập hoặc khung pháp lý.

Ngũ giới vô cùng hữu ích trong việc giải quyết các vấn đề về con người, vì vậy thực hành năm giới luật của Đức Phật đưa đến sự giải thoát khỏi những thái độ, lời nói và hành động xấu. Có ba khía cạnh mà Ngũ giới cung cấp như là giải pháp nguyên tắc của cuộc sống đối với các thách thức toàn cầu.

Đầu tiên, sự đóng góp của Ngũ giới là giáo dục trái tim thông qua việc rèn luyện tâm trí, và khiến cho tâm trí được thuần khiết. Ngũ giới được gọi là” hiện thân của các điều răn trong trái tim của người tu tập”. Việc tuân theo đúng các giới của Ngũ giới là thực hành từ bi, bố thí, nhẫn nhục, và dũng cảm trong việc áp dụng các phương tiện giáo hoá, có nghĩa là sự gia tăng về nhận biết và tỉnh thức đối với việc kiểm soát tất cả các vấn đề thế giới ngày nay là thách thức của cuộc cách mạng công nghệ mới.

Tiếp theo, Ngũ giới là khuôn khổ cho những việc làm đạo đức trong đời sống công nghệ, vạch ra đạo đức cốt lõi và nêu bật trách nhiệm của nhân loại. Do đó, Ngũ giới trau dồi các giá trị bên trong như lòng từ bi, rộng lượng, biết đủ, trung thực và chánh niệm.

Cuối cùng, năm nguyên tắc đạo đức, truyền cảm hứng cho sự chung sống, lấy con người làm trung tâm, hỗ trợ hòa hợp trong mô hình xã hội, bởi Ngũ giới có thể trau dồi đạo đức và mang lại sự an bình nơi tâm cho tất cả mọi người. Từ đức tính đạo đức này mọi người có thể cùng tồn tại trong cộng đồng một cách công bằng, trung thực, hòa hợp và thanh bình. Cho nên, các cá nhân và cộng đồng, công nghệ và xã hội có thể hoà hợp trong Ngũ giới, cách duy nhất để có thể giải cứu những khủng hoảng, bế tắc của nhân loại hiện tại.

Theo một cách khác, để phân tích thực tế hơn, Ngũ giới là công cụ cực kỳ quan trọng để duy trì hòa bình, khí giới, công bằng kinh tế, nhân quyền, thông tin đúng, an ninh cộng đồng và bảo vệ môi trường. Cốt lõi nguyên tắc đạo đức đầu tiên là bất bạo động, là tâm từ bi, là loại bỏ tất cả những ý thức bạo lực gây hại cho mọi người, mọi loài thông qua các hành động của thân. Những ý tưởng mà bất bạo động đề xuất là từ bỏ khí giới trên đường lối chính trị để giải quyết các vấn đề gây tranh cãi hoặc xung đột xã hội, bằng ý thức của “lòng vị tha” chắc chắn sẽ đem lại hòa bình cho toàn thế giới. Đặc biệt, phi bạo động được áp dụng để bảo vệ môi trường với nguyên tắc lợi ích cho cả người và vật, mục đích là để ngăn cấm các hành vi tạo ra tác hại cưỡng bách đối với người khác.

Nguyên tắc đạo đức thứ hai yêu cầu con người phải vị tha và trung thực, điều này có ích trong công bằng về mặt kinh tế. Ngày nay, mọi người đều cần thu lợi từ việc trao đổi kinh doanh hoặc giao thương giữa người dân với người dân, quốc gia với quốc gia. Do vậy, mọi người không nên gian lận hoặc vi phạm các giao dịch tài chính. Từ quan điểm này, nguyên tắc công bằng trong nền kinh tế là hữu ích để có lợi nhuận và tạo ra một xã hội thịnh vượng.

Nguyên tắc đạo đức thứ ba nhấn mạnh vào sự hài lòng biết đủ. Đó là cách để chấm dứt động lực tham lam (ham muốn), để thúc đẩy sự hưng thịnh bền vững của con người. Ngày nay, vấn đề nóng bỏng của toàn cầu là xâm lược tình dục và nạo phá thai. Có nhiều kết quả xâm hại tình dục như hiếp dâm, cưỡng bức, quay lén và các hình thức quấy rối tình dục khác, kể cả dẫn đến phá thai (46%) nếu mang thai là kết quả của tấn công tình dục. Do đó, giới luật này rất hữu ích để giải quyết cả những thách thức lớn. Theo cách hiểu truyền thống, điều này bảo vệ sự chung thủy trong hôn nhân, tạo nên một gia đình hạnh phúc cũng như bảo vệ quyền sống của người phụ nữ.

Nguyên tắc thứ tư nghiêm cấm tất cả các bạo lực ý thức hệ đối với người khác thông qua các hành vi nói. Giới này đóng góp quan trọng trong việc giải quyết các thách thức toàn cầu về tin tức giả, thông tin sai sự thật trong đời sống và mạng xã hội. Quy tắc này tập trung vào chuyển đổi cá nhân để tuân thủ một cách trung thực qua việc luôn nói sự thật hoặc cung cấp thông tin đúng.

Nguyên tắc năm liên quan đến ẩm thực lành mạnh, an ninh và sống chánh niệm. Lợi ích của nguyên tắc này là ngừng sử dụng, buôn bán các loại thuốc gây nghiện cho cả người cung lẫn người cầu. Đạo đức Phật giáo không những hướng dẫn con người xa lánh các hành vi gây hại cho người khác, mà khuyến khích đem lại hạnh phúc cho mọi người. Do đó, Ngũ giới phản ánh tầm quan trọng của lòng từ trong đời sống đạo đức của Phật giáo.

Như đã rõ, Ngũ giới rất gần với khái niệm về quyền con người. Năm nguyên tắc này là sự tôn trọng chung/phổ quát gồm quyền được sống, quyền sở hữu, quyền chung thủy trong hôn nhân, quyền bảo vệ nhân phẩm, và quyền an ninh.

Tóm lại:

Một là tránh bạo lực, bảo vệ sự sống, sống hài hòa và an bình, thúc đẩy sự tương tác và công bằng giữ mọi người.

Hai là thực hành chánh mạng, rộng lượng, và kinh tế công bằng. Ba là giảm thiểu các đòi hỏi, thúc đẩy sự hài lòng - biết đủ.

Bốn là thực hành chánh ngữ, biết lắng nghe và nói lời từ ái.

Năm là hiểu biết sâu sắc về nguồn gốc đem lại hạnh phúc, tránh chất kích thích, giữ gìn sức khỏe của thân và tâm.

Bằng cách nhấn mạnh năm giới, tôi hy vọng sẽ truyền cảm hứng đến mọi người nhận thức rõ vai trò của Ngũ giới, quyền lợi và tránh nhiệm như những tác nhân đạo đức trong giải quyết những vấn nạn của cuộc cách mạng lần thứ tư. Thông qua những phân tích quy chuẩn đạo đức mà năm giới có sức mạnh to lớn đến sự thay đổi suy nghĩ, hành động để chuyển từ khổ đau đến hạnh phúc. Đây cũng là ý nghĩa quan trọng để tạo nên một thế giới tốt đẹp hơn, không phải phép mầu để bay lên nhưng là phép mầu của bất bạo động, tình yêu, lòng từ bi, sự rộng lượng, bao dung, biết đủ, trung thực và chánh niệm. Những phép mầu này của năm giới sẽ giải quyết những vấn nạn chúng ta đang gặp phải, để duy trì sự hòa bình, từ bỏ vũ khí, công bằng kinh tế, quyền con người, thông tin đúng, an ninh, và bảo vệ môi trường.