Vào thời Đức Phật quá khứ Cittahattha cũng là người xuất gia tu hành. Lúc đó, một người huynh đệ đồng đạo với ông bị động tâm, chán nản đời sống tu hành và muốn hoàn tục nên đã tìm đến tâm sự với ông. Nhưng sau khi nghe vị tỳ kheo kia giãi bày, thay vì an ủi hay ngăn cản huynh đệ mình, ông lại nói: "Ừ, thôi không tu được thì anh nên về đi...". Chính vì câu nói đó và ý niệm đồng tình với chuyện hoàn tục, nên tới kiếp này Cittahattha phải chịu quả báo đi tu rồi hoàn tục, rồi lại đi tu đến bảy lần.

Vì nhân quả thật chi li và công bằng tuyệt đối, nên một khi đã hiểu nhân quả rồi thì chúng ta sẽ tự nhiên dè dặt, cẩn thận hơn là vậy.

Ý niệm sinh khởi

Ví dụ một người phát tâm xuất gia và chuẩn bị vào chùa công quả, trước khi đi có anh bạn tìm đến hỏi:

- Tôi tính cưới cô gái kia, anh thấy có được không? 

- Ừ, cưới cô này có lý đấy... 

Chỉ cần một câu đó thôi là người này đã vô tình gieo cái nghiệp ái dục, nếu kiếp này không cưới vợ thì cũng kiếp sau, ít nhất phải lấy vợ rồi mới đi tu, vì đã từng đồng tình với hôn sự của người khác. Hiểu cái nghiệp này nên mỗi khi có ai đến nhờ chúng tôi xem năm nào cưới vợ được, chúng tôi đều trả lời: “Thầy chỉ xem ngày để đi tu thôi, không xem ngày lấy vợ”.

Chỉ trừ trường hợp người ta quyết định lấy nhau rồi, và đến chùa xin được tổ chức lễ cưới thì chúng tôi mới đồng ý. Vì nếu chùa không nhận thì họ vẫn tổ chức ở bên ngoài, nên thôi thì chùa giúp họ làm buổi lễ để nhân dịp này dạy chút đạo đức thêm cho hai vợ chồng. Còn lại, chúng ta không bao giờ được xúi người ta cưới để có người đến chùa tổ chức hôn lễ, chỉ được xúi mọi người đi tu mà thôi.

Nhiều người cư sĩ không bước vào đời sống tu hành thúc liễm nhưng thấy ai phát tâm xuất gia cũng động viên, khuyến khích, hỗ trợ, thì đời sau họ sẽ như thế nào? Chắc chắn được xuất gia. Điều này cũng giải thích lý do tại sao có nhiều người tư cách chưa đủ mà vẫn được vào chùa tu. Nguyên nhân là do đời xưa họ đã từng ủng hộ cho người khác xuất gia, nên đời này được cái phước xuất gia thuận lợi, dễ dàng.

Còn vị tỷ kheo Cittahattha trong câu chuyện trên, thì chỉ vì một lời đồng thuận với người huynh đệ muốn hoàn tục mà phải chịu quả báo hoàn tục đến sáu lần rồi mới chứng đạo được.

Trích “Những điều thú vị từ tích truyện Pháp Cú”.