Cho người là cho mình - góc nhìn khác về bố thí

Bố thí trong đạo Phật gồm ba phương diện: Tài thí là chia sẻ tài vật, tùy duyên mà cho. Pháp thí là chia sẻ giáo pháp, giúp người hiểu biết lời Phật dạy để làm lành, tránh ác. Vô úy thí là tìm cách mang lại sự bình an cho người. Người đệ tử Phật tùy duyên bố thí mọi lúc mọi nơi trong đời sống hàng ngày. Bố thí ngoài mục đích cho người còn có ý nghĩa quan trọng là cho mình.

Nguyên tắc cốt lõi của hạnh bố thí là tùy duyên, hoan hỷ, trí tuệ. Tùy duyên là duyên đến đâu làm đến đó. Cụ thể là có nhiều làm nhiều, có ít thì làm ít, không có thì thôi (trong tâm vẫn mong ước có điều kiện giúp đỡ). Hoan hỷ là trước, trong và sau khi bố thí đều vui vẻ, đẹp lòng. Trí tuệ là đúng người, đúng việc, mang đến lợi ích thiết thực.

Riêng về tài thí, ở đây chúng ta chỉ xét đến cách bố thí vụn vặt hàng ngày như mời người một ly nước hay chiếc bánh để ấm lòng. Vì mình đã chuẩn bị sẵn định mức cho bố thí hàng ngày, nên dù gặp bất cứ ai, hãy mở lòng, vô tư chia sẻ, không suy nghĩ gì hết. Thậm chí mình bị lợi dụng hay lừa gạt, trong trường hợp này cũng chẳng sao, vì đây là bố thí cho mình.

Hiện nay vì nhiều lý do mà mọi người phải cân nhắc, đắn đo khi bố thí, dù vật thí không lớn. Nếu không biết cách nuôi dưỡng thì tâm bố thí sẽ có ngày thui chột, dửng dưng với khó khăn, vô tâm với hoạn nạn, bàn tay mới chớm buông rồi lại nắm chặt. Nên cách bố thí vô tư này nhằm vun đắp tấm lòng rộng mở của mình vốn đã bị xói mòn theo gian dối cuộc đời.

Dĩ nhiên khi bố thí tài sản có giá trị lớn thì phải tìm hiểu kỹ, đúng người đúng việc; từ bi phải đi lền với trí tuệ, từ bi chính là trí tuệ.