Chùa Việt

Phỏng vấn

Kinh Phật

Phật giáo thường thức

Phật pháp và cuộc sống

Tâm linh Việt

Nghiên cứu

Giáo hội

Sách Phật giáo

Đức Phật

Sống an vui

Lời Phật dạy

Môi trường

Media

Xiển dương Đạo pháp

Góc quán niệm

Tin tức

Xuân Muôn Nơi

Tăng sĩ

Chân dung từ bi

Video

Hành trình Đất Phật

Phật pháp và cuộc sống
Thứ, 03/12/2018, 13:57 PM

Chuyện vui về “Kiềng ba chân” trong Phật học

Nguyễn Thành Công

Học Phật có lắm thú vị, nhiều chuyện vui khi bạn “ngộ” ra tri thức tâm linh giao cắt cùng dòng mạch văn hóa dân tộc hay khoa học Đông - Tây, Kim - Cổ... Về số học, số 3 khá đặc biệt với những trùng lặp mang tính quy luật trong đời sống và có khi trong sự mê tín dân gian.

Thành ngữ, tục ngữ, ca dao Việt Nam… phong phú, đặc sắc, giàu tính nghệ thuật về ngôn từ và đậm đà triết lý Việt, có vị trí quan yếu trong đời sống tinh thần của người dân đất Việt nghìn đời. “Kiềng ba chân” tồn tại vững vàng trong kho tàng văn hóa phi vật thể của dân tộc qua những tổ hợp, ví như “dù ai nói ngả nói nghiêng, lòng ta vẫn vững như kiềng ba chân”. Trong tổ hợp ấy, “kiềng ba chân” chỉ sự vững vàng, tính nguyên tắc, chỗ dựa, sự bất biến...
Chuyện vui về “Kiềng ba chân” trong Phật học 1
                                         Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)
Vận dụng hình tượng “kiềng ba chân” trong đời sống và lý luận khá phổ biến, Phật học không thuộc về ngoại lệ. Dưới góc nhìn cá nhân của bậc sơ cơ, kinh điển Phật giáo dung chứa “kiềng ba chân” trong lý luận không chỉ trong một trường hợp, ý tứ chỉ số lượng cần. Ví dụ: thân – khẩu – ý, giới – định – tuệ, Phật - pháp – tăng...
 
Một nỗ lực hướng đến cái đơn nhất sẽ khập khiễng, không thành tựu. Tu thân chung chung mà không kiểm soát gìn giữ tu khẩu và ý cũng không hiệu quả. Thân khẩu ý là điều kiện cần để tinh tấn trên hành trình giác ngộ, xét theo cơ chế tạo nghiệp, thọ nghiệp và chịu nghiệp báo của con người. Tu thân và khẩu mà không tu ý, như cắt cỏ từ ngọn và dừng ở ngọn, ý tạo nghiệp tiên khởi, tân – khẩu – ý là tổ hợp biện chứng không thể tách rời. Chuyện này sơ đẳng, ai cũng biết.
 
“Kiềng ba chân” có thể thấy trong tổ hợp “giới  – định – tuệ”, một nội hàm khác song về phân tích để thấy rõ, vẫn như với trường hợp thân khẩu ý.
 
Quy y Tam bảo, đương nhiên quy y Phật – pháp – tăng, cả bên trong và bên ngoài. Quy y Phật là sự đương nhiên, theo đạo, ngưỡng mộ và tin cẩn, theo về. Hướng về một lý tưởng tâm linh và thực tiễn trong đời sống đạo đức, tôn giáo. “Qui trình” biến hứng, quy y Phật suông suông mà không quy y pháp - ánh sáng, lý luận, con đường giải thoát của Phật, cũng như không! Quy y tăng cũng biện chứng trong tổ hợp không thể tách rời, tăng là hiện thân của Phật trong đời sống hiện tiền, dung chứa pháp - hướng dẫn, giúp quá trình tu học của phật tử được đúng chính pháp và hanh thông.
 
Những ví dụ trên chỉ điển hình, khó liệt kê phân tích hết những trường hợp trong Phật học có tổ hợp “kiềng ba chân” như điều kiện cần tiên quyết. Bạn sẽ có vô số ví dụ khác theo đường hướng suy tư này?
 
Trong đời sống thường nhật, “kiềng ba chân” là một nhắc nhở có khi về đạo lý, lúc về phương pháp...
 
Trong đấu tranh cách mạng của Đảng cộng sản Việt Nam, những vận dụng theo ý tưởng “kiềng ba chân” được thể hiện nhiều: “ba mũi giáp công” là một trong nhũng ví dụ. Mói đây, nữ bộ trưởng y tế Nguyễn Thị Kim Tiến có vận dụng trong phát biểu về y tế cơ sở về hình tượng “kiềng ba chân” rất thú vị: chân phải, chân trái và chân thứ ba, trong đấy chân thứ ba không thể thiếu!
 
Đấy, đường học Phật có lắm chuyện vui, “kiềng ba chân” chính là sự vận dụng nho nhỏ vốn văn hóa dân tộc để dung nạp và cảm hiểu tri thức Phật giáo vốn mang tính trừu tượng, triết lý không dễ tiếp thu, qua đấy cho thấy chút nét lấp lánh của văn hóa Việt.
 
Tản mạn đôi dòng, mong được miễn chấp.
 
Nguyễn Thành Công
gg follow

CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT

Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.

STK: 117 002 777 568

Ngân hàng Công thương Việt Nam

(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)

TIN LIÊN QUAN

Dành cho bạn

Tự gỡ bẫy cho chính mình

Phật pháp và cuộc sống 15:03 20/12/2025

Trong đời sống xã hội hiện đại, “những cái bẫy” không chỉ hiện hữu dưới dạng là những cạm bẫy vật chất dễ nhận biết, mà còn ẩn mình tinh vi trong các mối quan hệ, trong đồng tiền, danh lợi và cả những góc khuất của tâm lý con người.

Sen vàng trong vô thường

Phật pháp và cuộc sống 12:59 20/12/2025

Đêm buông tràn tĩnh mịch/ Sương khẽ phủ chân không/ Sen vàng bừng nở sáng/ Hương ngát giữa mênh mông.

Làm từ thiện và mong hưởng phước

Phật pháp và cuộc sống 16:32 19/12/2025

Nhiều người khi làm từ thiện thường tự hỏi, hoặc bị người khác hỏi: “Làm mà còn mong hưởng phước thì có ích gì không? Có phải như vậy là ích kỷ?”. Ở đây, điều cốt lõi của việc tu tập và hành thiện trong Phật giáo đã được chạm tới, đó là động cơ của tâm.

Cách cho hơn của cho

Phật pháp và cuộc sống 16:27 19/12/2025

Cho và nhận là những hành động rất quen thuộc trong đời sống hằng ngày của chúng ta. Phần lớn, ai cũng thích nhận vào hơn là sự cho đi. Vì mọi người nghĩ rằng khi nhận vào sẽ có nhiều niềm vui hơn. Song, trên thực tế thì lại không như vậy. Nếu suy xét cho kỹ thì niềm vui của người cho đi bao giờ cũng lâu hơn và lớn hơn người nhận. Vì chính cái tâm buông xả đã đem lại hạnh phúc và an lạc lâu dài cho người ấy.

Xem thêm

Tin đọc nhiều nhất

Tin chọn lọc

Từ điển Phật giáo

Dữ liệu Phật giáo