Thứ, 13/01/2025, 10:59 AM

Có nên tập thiền định để đối trị với phóng dật?

HT. Viên Minh

Hỏi: Đôi khi chuẩn bị phóng dật là con biết nhưng cái tâm ham muốn quá mạnh nên con chẳng kiên nhẫn nổi. Vậy con có nên tập tạm thời thiền định để đối trị những lúc như vậy không ạ.

Hỏi:

Con rất hay ảo tưởng hảo huyền. Gần đây con sống phóng dật theo dục tưởng nên mệt mỏi và nhức đầu. May con đọc được bài thơ trong Kinh Pháp Cú:

"Không phóng dật, đường sống

Phóng dật là đường chết

Không phóng dật, không chết

Phóng dật như chết rồi."

Con thấy rất thấm thía lời dạy của Đức Phật, đúng là phóng dật như chết rồi! Thưa thầy, thầy có bản tiếng pali của bài thơ này, thầy cho con xin để con tập đọc hàng ngày vì tâm con hay phóng dật.

À, thưa Thầy, đôi khi chuẩn bị phóng dật là con biết nhưng cái tâm ham muốn quá mạnh nên con chẳng kiên nhẫn nổi. Vậy con có nên tập tạm thời thiền định để đối trị những lúc như vậy không ạ. Xin thầy cho con lời khuyên!

Không phóng dật là căn bản của mọi sự thiện lành

Có nên tập thiền định để đối trị với phóng dật? 1 — Ảnh minh họa.

Đáp:

1. Đó là câu kệ Pháp Cú số 21:

"Appamàdo amatapadam

Pamàdo maccuno padam

Appamattà na mìyanti

Ye pamattà yathà matà".

2. Cách xử lý phóng dật mỗi người một khác tùy căn cơ trình độ của mình, không có một phương pháp tiêu chuẩn nào nhất định. Chủ yếu cần biết rõ rằng nguyên lý không phóng dật chính là trở về trọn vẹn trong sáng với thực tại mà Kinh Tứ Niệm Xứ gọi là tinh tấn chánh niệm tỉnh giác trên thân thọ tâm pháp.

Để thực hiện điều này dễ dàng và hiệu quả thì chỉ cần thận trọng chú tâm quan sát mọi hoạt động của thân tâm trong tương giao với hoàn cảnh đang sống là được. Thấy ra là chính chứ không phải đạt được điều gì. Thấy ra cái sai để tự động điều chỉnh thì tốt hơn là cố đạt đến cái đúng như mình nghĩ.

Rốt ráo mà nói thì trú vào định cũng là một loại phóng dật cao cấp biểu hiện trong sắc ái và vô sắc ái nên Phật đã đạt được thiền định cao nhất vẫn từ bỏ để trở về trọn vẹn trong sáng với thực tại và đã hoàn toàn giác ngộ. Định có thể là một phương tiện như bao nhiêu phương tiện khác, nghĩa là cần thì dùng không thì thôi chứ đừng để lệ thuộc vào nó. Giống như nước, khát thì uống, không thì thôi chứ uống quá nhu cầu cần thiết cũng vẫn sinh bệnh.

Buông tốt hơn là trụ, vì pháp là vô thường vô ngã nên trụ vào đâu cũng khổ, dù động hay tịnh thì cũng chỉ là hai đối cực của sự sống mà thôi, trụ bên nào cũng khổ như nhau. Chủ yếu là sống thăng bằng không tấp vào bờ bên này bên kia là được.

CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT

Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.

STK: 117 002 777 568

Ngân hàng Công thương Việt Nam

(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)

Đức Phật dạy khi một người bị trúng tên, người ấy không nên thắc mắc tìm hiểu về nguồn gốc mũi tên, ai bắn mũi tên...Việc cần phải làm ngay tức khắc là tìm cách nhổ mũi tên ra khỏi thân để thoát chết trước đã.