450
Đạo lực - trái tim của người cầm micro trong đạo tràng
Trong đời sống tu học, lời nói không chỉ là âm thanh phát ra từ miệng mà là biểu hiện của nội tâm. Lời nói có thể nâng đỡ người nghe, giúp họ hiểu và hành trì pháp, nhưng cũng có thể trở thành phương tiện truy cầu danh vọng nếu tâm không thanh tịnh.
Vì vậy, khi bàn đến vai trò của người dẫn chương trình trong đạo tràng - dù là MC hay người điều phối pháp sự - điều đầu tiên cần được quán chiếu chính là tâm người nói.
Trong kinh Tương Ưng, Đức Phật dạy rằng mọi lời nói được cất lên với ý hướng cầu danh, cầu được khen đều không mang bản chất thanh tịnh. Người nói pháp, hoặc người hướng dẫn đại chúng, chỉ thật sự làm Phật sự khi tâm đặt vào việc giúp người nghe hiểu và thực hành chánh pháp. Từ điểm cốt lõi ấy, tôi muốn chia sẻ rằng phẩm chất đầu tiên của một người cầm micro trong đạo tràng chính là giữ tâm thiện lành, nói bằng ái ngữ, và luôn chân thật trong từng lời dù là giới thiệu, dẫn nhập hay kết nối chương trình.
Tuy nhiên, đạo tâm thôi chưa đủ. Người dẫn chương trình Phật giáo cần có năng lực chuyên môn và kỹ năng nghiệp vụ được rèn luyện một cách nghiêm túc. Năng lực ấy không phải tự nhiên sinh khởi mà đến từ quá trình tích lũy:
Từ kiến thức tổng quát để hiểu đúng bối cảnh, từ khả năng quan sát các bậc thầy đi trước để học phong thái, từ sự nhạy bén với không gian hội chúng để điều phối. Kỹ năng mềm - như sáng tạo, linh hoạt, làm mới cách dẫn - giúp người MC tránh sự đơn điệu, đồng thời khiến chương trình có chiều sâu và cảm hứng hơn. Người có năng khiếu là lợi thế, nhưng nếu không rèn luyện thì tài năng cũng trở thành mảnh đất khô. Ngược lại, sự tinh tấn và chịu khó sẽ mở lối cho bất kỳ ai trên hành trình hoàn thiện bản thân.
Tuy vậy, điểm quan trọng nhất tôi muốn nhấn mạnh chính là Đạo lực.
Đạo lực không phải là điều gì huyền bí. Đó là sức tu được tích lũy từ năm tháng, là năng lượng thanh lương nuôi dưỡng bởi giới - định - tuệ, là chất liệu được biểu hiện tự nhiên qua oai nghi, phong thái, ánh mắt, nụ cười và từng bước chân. Người dẫn chương trình có Đạo lực thì không cần nói nhiều, hội chúng vẫn cảm nhận được sự nhẹ nhàng, khoan thai, từ hòa. Lời nói của họ không chỉ truyền tải thông tin mà còn đem đến cảm giác an ổn, giúp người nghe tin tưởng và mở lòng. Đó chính là phẩm chất đặc thù của một MC Phật giáo - điều mà những người dẫn chương trình thế tục không thể có được.
Về ngôn ngữ, người làm MC cần hiểu rằng lời nói trong đạo tràng phải được nâng đỡ bởi nhận thức sâu sắc và tư duy sáng rõ. Ngôn ngữ phải giản dị, thanh lọc, không trở thành phương tiện khoe chữ nghĩa, không phô diễn tri thức để cầu sự chú ý. Một câu dẫn nhẹ nhàng nhưng đúng lúc, đúng ý còn giá trị hơn một đoạn văn dài mà tâm không an. Hãy để ngôn ngữ trở thành nhịp cầu giúp đại chúng bước vào không gian tu học, chứ không phải bức tường khiến họ cảm thấy xa cách.
Bên cạnh đó, người dẫn chương trình phải biết quan sát hội chúng bằng ánh mắt, lắng nghe bằng chính đôi tai của mình để điều chỉnh tốc độ, âm lượng và cảm xúc. Kỹ năng biền ngẫu, nhịp điệu trong lời nói chỉ nên sử dụng đúng lúc để tạo điểm nhấn, tránh phô trương. Nói sao để hội chúng thấy dễ chịu, gần gũi mà vẫn trang nghiêm - đó là sự tinh tế cần được trau dồi từng ngày.
Những câu hỏi thường gặp khi dẫn chương trình - từ ứng xử trước sự cố, điều phối nghi lễ, cho đến xử lý những khoảnh khắc bất ngờ - đều có thể được hóa giải bằng sự bình thản và chánh niệm. Khi tâm an, lời sẽ an. Khi tâm vững, mọi tình huống đều trở nên nhẹ nhàng.
Người dẫn chương trình Phật giáo không chỉ giới thiệu, kết nối hay sắp xếp nhịp điệu cho buổi lễ; họ còn góp phần giữ gìn tính trang nghiêm của đạo tràng và nuôi dưỡng năng lượng tu học cho đại chúng. Đó là trách nhiệm, là vinh dự, và cũng là con đường tu.
Nếu có thể giữ được Đạo lực, cộng thêm tinh tấn rèn luyện kỹ năng và mở rộng hiểu biết, bất kỳ ai cũng có thể trở thành một người cầm micro đáng kính trong đạo tràng - người không chỉ nói cho đại chúng nghe, mà còn nói bằng trái tim của người tu.
________
(*) Đây là bài giảng của Thượng tọa Thích Trí Chơn, Phó Văn phòng 2 Trung ương, Trưởng ban Văn hóa Phật giáo TP.HCM, hôm 8/12, tại Khóa Bồi dưỡng Người dẫn chương trình Phật giáo do Ni giới tổ chức tại chùa Vĩnh Nghiêm (TP.HCM)
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Đạo lực - trái tim của người cầm micro trong đạo tràng
Xiển dương Đạo pháp
08:29 11/12/2025
Trong đời sống tu học, lời nói không chỉ là âm thanh phát ra từ miệng mà là biểu hiện của nội tâm. Lời nói có thể nâng đỡ người nghe, giúp họ hiểu và hành trì pháp, nhưng cũng có thể trở thành phương tiện truy cầu danh vọng nếu tâm không thanh tịnh.
Phẩm chất của một người thầy chân chính
Xiển dương Đạo pháp
19:07 07/12/2025
Tôi từng có may mắn được học với nhiều bậc thầy lớn trong đời, và nhờ quan sát hành trạng của họ, tôi rút ra được những phẩm chất cốt lõi làm nên một người thầy chân chính.
Giữ gìn Chính pháp trong thời nhiễu nhương tín ngưỡng
Xiển dương Đạo pháp
09:54 03/12/2025
Câu chuyện một số Phật tử tham gia hầu đồng, thờ Mẫu hay cúng vía các vị thần linh theo tín ngưỡng dân gian, dù Giáo hội đã nhiều lần khuyến cáo, không còn là chuyện mới. Nhưng mỗi lần lặp lại, nó đều gây băn khoăn trong cộng đồng tu học: phải chăng ranh giới giữa văn hóa dân gian và Chính pháp đang bị xóa nhòa?
Thương Phật
Xiển dương Đạo pháp
21:22 02/12/2025
Có những ngày lòng mình bỗng chênh vênh không rõ lý do, chỉ thấy trong ngực một khoảng trống. Những lúc ấy, tôi thường thì thầm hai chữ “Thương Phật”, như một cách để tự trở về chính mình.
Xem thêm
