Độc đáo các bộ tượng Phật gốm sứ của làng nghề Bát Tràng

Bát Tràng (Gia Lâm - Hà Nội) là làng nghề gốm sứ nghìn năm tuổi nức tiếng kinh thành Thăng Long xưa. Ngày nay, ngoài sản phẩm truyền thống của làng như bát đĩa, ấm chén... thì nghệ nhân Nguyễn Thùy Dương còn thành công với sản phẩm mới là đúc tượng Phật bằng gốm nổi tiếng trong cả nước.

Chúng tôi đến thăm quan xưởng gốm của nghệ nhân Nguyễn Thùy Dương (xóm 4) là nơi đầu tiên trong cả nước sản xuất tượng Phật bằng gốm với bộ Tứ linh, bộ tượng 18 vị La hán nức tiếng.

Trong khuôn viên xưởng sản xuất rộng chừng 500 m2, từng tốp thợ gốm tấp nập, người lên khuôn, người chuẩn bị đưa sản phẩm vào lò nung. Vừa giới thiệu những pho tượng La Hán cao gần 2 mét, Nguyễn Thùy Dương vừa chia sẻ về cái duyên đến với sản phẩm mới này: “Nhìn sản phẩm gốm sứ mỹ nghệ của nước ngoài, tôi nghĩ ra ý tưởng làm sản phẩm đặc trưng phong tục, tập quán của người Việt là tượng La Hán và tượng Phật để khẳng định thương hiệu gốm Bát Tràng thời hội nhập.”

Từ ý tưởng đó, nghệ nhân Nguyễn Thùy Dương tìm tài liệu đọc về xuất thân, tính cách rồi đến các đình, chùa ngắm kỹ thần thái, hình dáng của từng vị La Hán. Sau đó anh đến xưởng chuyên tạc tượng La Hán bằng gỗ để học hỏi thêm kinh nghiệm.

Nghệ nhân Dương cho biết, quy trình làm nên một pho tượng La Hán bằng gốm rất phức tạp. Ngoài việc khắc họa được hình dáng, thần thái của từng pho tượng, nghệ nhân cần tính toán để khi cho vào nung ở nhiệt độ 1300 độ C, tượng không bị móp méo. Đất sử dụng làm tượng phải vừa có độ cứng cho sản phẩm vừa phải đủ dẻo để làm toát lên thần thái của từng bức tượng.Hơn nữa, tượng La Hán có nhiều tư thế khác nhau nên khi đưa vào nung, trọng tâm không vào giữa lò, người thợ phải tính toán đế khi chịu tác động nhiệt vật lý, dù co lại hay nở ra, tượng không bị móp méo hay nứt vỡ.

Bắt tay vào làm tượng La Hán, tượng Phật từ năm 2009, sau nhiều lần thất bại, bộ tượng đầu tiên của anh Dương hoàn thành vào năm 2010. Bộ tượng đã tạo ấn tương cho người xem khi tham dự triển lãm thủ công mỹ nghệ nhân dịp kỷ niệm 1000 Thăng Long Hà Nội. Cũng từ đó, người chơi gốm biết đến thương hiệu tượng tâm linh gốm sứ Bát Tràng.

Bộ tượng 18 vị La Hán lớn nhất anh Dương làm cao từ 1 – 1,7m được cung tiến cho chùa Tiêu Giao (Bát Tràng). Anh Dương thổ lộ rằng: “Tôi cung tiến bộ tượng vào chùa với mong muốn gửi lòng thành kính tới nơi thờ tự tâm linh, báo cáo với tổ tông về những việc con cháu đã làm để phát triển nghề cha ông để lại.”

Từ việc nghiên cứu thành công ra cách làm tượng Phật, tượng La Hán bằng gốm sứ, đến nay xưởng gốm của anh Dương mỗi năm cho doanh thu 7 - 8 tỷ đồng, tạo việc làm cho hàng chục lao động địa phương với mức lương 10 – 30 triệu đồng/tháng./.