Đức Phật biết tất cả là do đâu?

Theo lời dạy của Thế Tôn, người với tâm chánh tín xuất gia học đạo, nên làm hai việc: một là nói năng theo pháp Hiền Thánh, hai là im lặng theo pháp Hiền Thánh. Theo pháp Hiền Thánh đây, thiển nghĩ là luôn chánh niệm tỉnh giác để khi nói thì thốt ra lời chánh ngữ, ái ngữ, lợi mình và ích người; còn khi không nói (im lặng) thì tâm an trú vào đề mục, tĩnh lặng mà rõ biết như thật các pháp đang là.

“Một thời Phật ở động Hoa Lâm vườn cây Kỳ-đà, nước Xá-vệ, cùng với chúng Đại Tỳ-kheo một ngàn hai trăm năm mươi người. Bấy giờ, các Tỳ-kheo sau khi khất thực, tụ họp ở Hoa Lâm đường, cùng nhau bàn luận rằng:

-Các Hiền giả Tỷ-kheo, duy chỉ Đấng Vô Thượng Tôn, rất kỳ diệu, oai lực lớn lao, thần thông viễn đạt, mới biết rõ quá khứ vô số Đức Phật nhập Niết-bàn, dứt sạch các kiết sử, tiêu diệt các hý luận và cũng biết rõ kiếp số các Đức Phật ấy dài hay ngắn, cho đến danh hiệu, dòng họ thác sinh, sự ăn uống, thọ mạng dài ngắn, cảm thọ lạc và cảm thọ khổ như thế nào; lại biết rõ các Đức Phật ấy có giới như vậy, có pháp như vậy, có trí tuệ như vậy, có giải thoát như vậy, an trụ như vậy. Thế nào, này chư Hiền? Đó là do Đức Như Lai thông rõ các pháp tính mà biết được hay do chư Thiên kể lại?

Bấy giờ, Ðức Thế Tôn đang ở chỗ thanh vắng, bằng thiên nhĩ thanh tịnh, nghe rõ các Tỷ-kheo luận bàn như thế, bèn từ chỗ ngồi đứng dậy, đi đến Hoa Lâm đường, ngồi vào chỗ ngồi dọn sẵn. Bấy giờ, Ðức Thế Tôn tuy đã biết nhưng vẫn hỏi:-Này chư Tỷ-kheo, các ngươi tụ tập nơi đây bàn luận chuyện gì? Các Tỷ-kheo bèn đem hết mọi việc bạch lại với Phật. Rồi thì, Ðức Thế Tôn nói với các Tỷ-kheo:

-Lành thay, lành thay! Các ngươi đã với tâm chánh tín xuất gia học đạo, nên làm hai việc: một là nói năng theo pháp Hiền Thánh, hai là im lặng theo pháp Hiền Thánh. Những điều các ngươi luận bàn phải nên như thế. Như Lai thần thông oai lực lớn lao, biết khắp mọi việc từ vô số kiếp quá khứ, như thế là do thông rõ các pháp tính, đồng thời cũng do chư Thiên nói lại”.

(Kinh Trường A-hàm, kinh Đại bản [trích])

Ngoài lời răn dạy ‘nói năng và im lặng theo pháp Hiền Thánh’, Thế Tôn còn nói rõ về cái biết trùm khắp quá khứ vị lai của Ngài là nhờ hai yếu tố: ‘Do thông rõ các pháp tính, đồng thời cũng do chư Thiên nói lại’.Các pháp về mặt hiện tượng có sai khác nhưng bản thể, tự tính của chúng là một. Như sóng và nước tuy khác nhau nhưng cùng là biển cả đó thôi. Thế Tôn là bậc Giác ngộ, thể nhập làm một với pháp tính thì thông tỏ hết vạn pháp. Đức hiệu Chánh Biến Tri và Thế Gian Giải cùng với Tam minh, Lục thông đã nói đầy đủ về khả năng này của Thế Tôn.

Pháp thoại này có một yếu tố khá thú vị là chư Thiên cũng thường mách bảo, cung cấp các thông tin cho Đức Phật. Ngày nay, một số người tu cũng có chút phước báu này. Tuy nhiên, nếu không thận trọng thì cũng dễ dàng bị một số quỷ thần nhân danh chư Thiên hộ pháp dối gạt rơi vào nẻo tà, phi Chánh pháp.