Thân trung ấm như thế nào và tại sao phải thọ thân trung ấm? 

Trong thân trung ấm, bạn không có sự trợ giúp nào nhưng lại rất cần được giúp đỡ. Bạn cố tập trung tìm lối thoát ra khỏi trạng thái trung ấm, đặc biệt là để tìm một thân xác nào đó để nương tựa. Loại thân nào không quan trọng nhưng bạn rất khao khát có được thân bởi vì lúc này bạn vô cùng cô đơn và tuyệt vọng. Vì vậy bạn tìm kiếm thân hay cái gì đó có hình tướng. Ở cuối phần sau của giai đoạn này, bạn thậm chí không thể nhìn thấy bất cứ hình tướng nào, bạn thấy mình lạc lối, và bạn sẽ tìm kiếm một thân xác bằng mọi cách.

Trong khi bạn tìm kiếm một thân xác, đôi lúc khi nghiệp của bạn đã chín muồi, bạn sẽ nhìn thấy thoáng qua một hình tướng, chẳng hạn hình tướng rất mơ hồ của một cái cây, mặt nước hay có lúc bạn có thể nhìn thấy con người, có lúc lại thấy động vật….Bạn thấy rất mơ hồ và những hình ảnh chỉ tồn tại trong một khoảnh khắc ngắn ngủi. Tôi nghĩ nó giống như một cái ti vi không có tín hiệu hay kết nối vệ tinh không tốt, thỉnh thoảng có hình ảnh xuất hiện và đôi khi lại không. Hình ảnh cứ hiện ra rồi lại biến mất. Và sau đó bất kỳ lúc nào hình ảnh hiện ra, sự bám chấp của bạn lại trỗi dậy rất mạnh, nó kích động sự bám chấp của bạn mạnh mẽ bởi vì bạn đang rất khao khát có một xác thân cho mình.

Vấn đề thọ hưởng của một người sau khi chết như thế nào?

Như thế, bạn cần có trí tuệ và tỉnh giác để nhận thức rõ ràng về tất cả những gì đang diễn ra. Trong một giai đoạn nào đó, bạn sẽ nhìn thấy hình ảnh cung điện nơi các nam thần và nữ thần đang nhảy múa, vui đùa cùng nhau. Hoặc bạn sẽ nhìn thấy hồ nước nơi bầy thiên nga bơi lội, cùng những đàn ngựa, bò tuyệt đẹp. Có lúc bạn lại thấy hình ảnh một ngôi nhà đẹp đẽ trong đó có người nam và người nữ (là cha mẹ tương lai của bạn) đang giao hợp. Khi nhìn thấy tất cả những cảnh tượng này, chúng ta cần hiểu được bản chất chúng đều là những phóng chiếu và biểu hiện từ chính tâm thức chúng ta, chúng vốn không hề tồn tại độc lập, tách rời ở bên ngoài.

Đây hoàn toàn là do tâm phóng chiếu, giống như sự phản chiếu của một tấm gương. Chính tâm bạn tạo nên những ảnh tượng đó, chẳng khác gì khi soi gương, bạn nhìn thấy khuôn mặt mình trong gương. Bạn phải tỉnh giác và hiểu được rất rõ về điều này để không bị lôi cuốn bởi những ảo cảnh như vậy. Thực chất bạn không hề nhìn thấy chúng một cách rõ ràng vì không có ánh sáng của mặt trăng và mặt trời để bạn có thể thấy rõ. Mọi thứ xung quanh đều tăm tối, mờ ảo còn bạn thì đang mệt mỏi, tuyệt vọng rã rời muốn tìm cho mình một nơi đi đến, vì khi này bạn đã hoàn toàn quên mất mình đến từ đâu.

Có thể trong kiếp vừa qua, bạn từng là người, thân nam hoặc nữ, đã từng sống tại một đô thị hay miền quê nào đó, nhưng cho đến thời điểm đấy, bạn đã hoàn toàn quên mất điều này. Và bây giờ, bạn không thể nghĩ về bất cứ điều gì khác ngoài mong muốn mãnh liệt thoát khỏi trạng thái Bardo, bởi đã hơn 20 ngày bạn phải kinh qua đủ mọi cảm giác sợ hãi và khổ sở ghê gớm, tất cả những trải nghiệm đó quá đủ đối với bạn nên bạn chỉ muốn trốn thoát ngay lập tức. Bởi vậy, bất cứ khi nào nhìn thấy một cung điện, một hồ nước với bầy thiên nga, một người đang bơi lội tự do, sảng khoái trong hồ, hay khi nhìn thấy hình ảnh nam nữ giao hợp…, bạn sẽ rất dễ dàng bị cuốn hút bởi những ảo cảnh này, bởi vì bạn không có năng lực thiền định tỉnh giác chính niệm.

Bạn bị thôi thúc bởi ước muốn mãnh liệt muốn đi tới nơi nào khác để vượt thoát khỏi trạng thái Bardo đáng sợ đang dày vò, câu thúc bạn lúc này. Bạn thực sự khát khao mong cầu có được một đời sống mới, vì vậy, khi nhìn thấy bất cứ điều gì lôi cuốn, mời gọi, lập tức bạn sẽ lao đến không chút đắn đo, cân nhắc, bạn sẽ bị cuốn hút vào trong đó, bất chấp mọi hậu quả sau này mình sẽ phải trả giá. Lúc đó, bạn không hề quan tâm tới những gì xảy ra sau này. Bạn đang khổ sở tuyệt vọng, khát khao cháy bỏng muốn có được một điều gì đấy. Bởi vậy, đây chính là thời khắc vô cùng quan trọng mà bạn phải định tâm, thực tập tỉnh giác chính niệm để có thể lựa chọn sáng suốt nơi mình muốn tới.

Chẳng hạn, khi nhìn thấy hồ nước với đàn thiên nga bơi lội, đó chính là hình ảnh về nơi bạn sẽ tới trong đời sống tiếp theo. Hình ảnh này là lời mời gọi sinh về Dục giới, cõi nước phía Đông tên là Đông Thắng Thần Châu. Khi nhìn thấy hình ảnh lâu đài nơi những nam thần và nữ thần đang vui đùa, đó là dấu hiệu bạn sẽ sinh về cõi Trời. Vì không muốn sinh về cõi của chư thiên nơi bạn không thể tu tập giải thoát, nếu bạn muốn tiếp tục con đường tu tập tâm linh, bạn nhất định phải tìm cách tái sinh vào cõi Người. Bởi vậy, khi nhìn thấy những hình ảnh này, bạn phải vô cùng cẩn trọng, tránh để bị chúng lôi cuốn khiến bạn lao mình vào trong đó mà không chút cân nhắc, ý thức về những gì mình đang làm. Như lời kệ dạy rằng:

Nếu chúng con thấy cung điện thiên giới

Nơi những đứa trẻ của chư thiên đang vui nhộn nô đùa,

Một hồ nước tung tẩy đàn thiên nga,

Những tuấn mã và đàn bò đẹp đẽ,

Hay lại thấy một cung điện lộng lẫy

Nơi hợp nhất cả mẹ và cha,

Lòng kiền thành con cầu nguyện thiết tha

Xin Thượng sư rủ lòng thương bi mẫn

Gia trì chúng con được chân thực giải thoát

Khỏi tham sân si, tật đố buộc ràng.

Những điều này vô cùng nhỏ nhặt, nhưng lại tác động vô cùng to lớn tới đời sống tiếp theo của bạn, vì vậy bạn phải hết sức lưu tâm. Đôi khi, bạn có cảm giác mình bị mưa gió, sấm sét, bão tố truy đuổi, bị nóng lạnh dày vò. Bạn cảm thấy vô cùng sợ hãi, muốn trốn chạy và tìm một nơi nương náu. Có lúc, bạn bắt gặp một miệng hang nhỏ hẹp, một khe sâu, một gốc cây, hay một lỗ nhỏ trên mặt đất. Khi thấy những hình ảnh này, bạn chắc chắn sẽ bị cuốn hút. Đang lúc khát khao tìm một nơi nương náu, che chở, chợt thấy một miệng hang, lập tức bạn sẽ dấy khởi mong muốn chui vào trong đó mà không cần cân nhắc. Lựa chọn như vậy sẽ đem lại cho bạn những khổ đau của luân hồi. Khi bị cuốn hút bởi hình ảnh miệng hang chính là bạn đang bị lôi cuốn đi đầu thai vào cõi Súc sinh. Khi nhìn thấy khe núi với những dòng nước đổ xuống, giống như dòng nước hoặc dòng sông nhưng thực tế chúng lại cạn khô, hình ảnh đó cho thấy bạn đang bị thu hút vào cõi Ngạ quỷ. Khi nhìn thấy hình ảnh một gốc cây, bạn sẽ khởi tâm không chút do dự muốn được lẩn trốn, giấu mình sau đó, như vậy bạn sẽ bị thu hút về cõi Địa ngục.

Cõi trung ấm hay trung hữu theo Phật giáo có phải là cõi âm hay không?

Nếu bị bão tố, sấm sét, mưa phun,

Lạnh hoặc nóng cặp kè săn đuổi

Chúng con vội tìm hang hố, gốc cây hay hẻm núi

Để trú ẩn - nếu điều tương tự xảy ra,

Lòng kiền thành con cầu nguyện thiết tha

Xin Thượng sư rủ lòng thương bi mẫn

Gia trì chúng con nhận ra chân thật

Đó chỉ là cảnh giới thấp tái sinh.

Đặc biệt, có thể điều này rất hy hữu xảy ra, nhưng trong số những ảo cảnh xuất hiện, bạn có thể nhìn thấy người đồ tể, tay cầm khí cụ giết mổ trong một lâu đài làm bằng kim loại. Đôi khi, bạn cũng sẽ nhìn thấy nhiều chùm tia lửa lóe sáng từ thanh kim loại. Khi trông thấy cảnh tượng như vậy, tương tự như những gì tôi giảng ở phần trước, bạn sẽ cảm thấy vô cùng sung sướng bởi đã rất nhiều ngày, bạn không được nhìn thấy một ngôi nhà, một ánh lửa. Khi nhìn thấy dù là ánh lửa lập lòe và hình ảnh mờ ảo của một ngôi nhà hay thành quách kim loại với người đồ tể,…, bạn cảm thấy hoàn toàn bị cuốn hút bởi hình ảnh đó. Nếu bạn chạy đến với nó, thì đó chính là lời mời gọi bạn đi xuống Địa ngục ở tầng sâu hơn nữa. Bạn phải hết sức cẩn trọng để không bị rơi vào con đường này!

Nếu chúng con thấy cung điện rợn mình

Làm bằng thép nóng đỏ chết chóc,

Muốn vào trong nhỡ khởi lên ý thích,

Nguyện chúng con chân thực nhận ra

Bản chất của nó và không sợ hãi u mê

Lòng kiền thành con nguyện xin tha thiết

Xin Thượng sư rủ lòng từ thương xót

Giúp chúng con tránh khỏi địa ngục này.

Tóm lại, bạn phải tìm mọi cách để không bị lôi cuốn bởi các hình ảnh này. Nghĩa là, bạn không nên để cho dục vọng câu thúc, lôi kéo mình đi đến bất cứ nơi nào. Những hình ảnh đó không chỉ là ảo tưởng huyễn hoặc, chính chúng sẽ đưa bạn tới cõi luân hồi tiếp theo như địa ngục, ngạ quỷ, súc sinh,… Bạn không muốn mình bị đánh lừa bởi những ảo cảnh phù du đó. Vì vậy, để có đủ sức mạnh vượt thoát khỏi sự chi phối, cuốn hút của những hình ảnh hấp dẫn này, ngay từ bây giờ bạn phải rèn luyện và trưởng dưỡng cho mình sức mạnh nội tâm. Nếu không, vào những thời điểm khó khăn và quyết định sau này trong trạng thái Bardo tái sinh, làm sao bạn có được sự mạnh mẽ, tự tại chiến thắng mọi xúc tình cám dỗ? Ngay từ giờ phút này, bạn cần nỗ lực tu tập để chuẩn bị đầy đủ hành trang cho mình trên con đường tử sinh phía trước.

Trích Sách 'Bardo - Hành trình liễu sinh thoát tử. Hộ niệm người lâm chung'