450
Ít muốn liền đủ đầy
Trong xã hội ngày nay, nơi mọi thứ đều kích thích chúng ta sở hữu nhiều hơn, lời dạy “ít muốn” lại càng quý.
Các Thầy Tỳ-kheo phải biết tham muốn nhiều thì khổ não cũng nhiều. Ít muốn thì ít tai họa. Chỉ có thế cũng đã phải cần tập đức ít muốn. Huống chi ít muốn còn đem lại các thiện hạnh và công đức. Người ít muốn đâu cần dua nịnh quanh co để được lòng người. Người ít muốn không bị ngũ dục lôi kéo nên lòng bình thản không lo sợ. Ở cảnh ngộ nào cũng thấy đầy đủ, không có cảm giác thiếu thốn. Có ít muốn là có Niết-bàn. (Kinh Di giáo)
Suy ngẫm:
Lời dạy trên trong Kinh Di giáo, Đức Phật chạm đúng căn cơ nỗi khổ của con người: chúng ta khổ không phải vì thiếu, mà vì muốn quá nhiều.
Tham muốn không chỉ là ham của cải, địa vị hay sắc dục. Tham muốn còn ẩn trong những mong cầu tinh vi: muốn được khen, muốn được thương theo ý mình, muốn lúc nào cũng thuận lợi, muốn đời phải diễn ra đúng như ta tưởng. Hễ có muốn là có bất ổn: chưa có thì mong, có rồi thì sợ mất, được rồi lại muốn hơn. Tham giống như cái giếng không đáy, càng đổ vào càng trống rỗng.
Vì vậy Đức Phật mới dạy “ít muốn”. Ít muốn không phải là sống nghèo khổ hay bỏ đời; mà là không để lòng chạy theo ngũ dục, không bị cuốn lấy bởi những tham cầu vô tận. Khi tâm biết đủ, nội lực trở nên vững vàng: ta không cần dua nịnh để được lòng người, không bị danh lợi kéo đi, không phải sống kiểu co kéo trong các mối quan hệ. Người ít muốn thì tự nhiên ngay thẳng, nhẹ lòng, và không còn nhiều điều để lo sợ.
Ít muốn cũng không có nghĩa là buông bỏ ước mơ. Nó chỉ nhắc ta không biến ước mơ thành trói buộc. Ta vẫn có thể phấn đấu, vẫn làm việc hết lòng, nhưng không lấy thành công hay thất bại làm chỗ dựa tuyệt đối. Khi tâm không bám vào kết quả, ta làm việc thanh thản hơn, sống sâu sắc hơn, và bình an hơn với chính mình.
Đức Phật nói: “Ở cảnh ngộ nào cũng thấy đầy đủ”. Người ít muốn thì tâm rộng, nên chỉ cần điều vừa đủ là hạnh phúc. Đủ cơm ăn, đủ sức khỏe, đủ thời gian an trú với hơi thở - thế đã là phước lớn. Niềm vui không còn đến từ việc tích lũy, mà từ khả năng không bị điều gì lôi kéo. Đó chính là Niết-bàn trong hiện tại: một trạng thái tự do giữa dòng đời đầy dục vọng.
Ít muốn không phải là bản năng, mà là đức hạnh phải rèn luyện. Mỗi lần buông bớt một mong cầu, ta nhẹ đi một phần. Mỗi lần nhìn thấy tâm ham muốn sinh khởi mà không chạy theo, ta tiến thêm một bước trên đường giải thoát. Dần dần, tham cầu yếu đi, tâm vững lại, đời sống trở nên rộng rãi thanh thản.
Trong xã hội ngày nay, nơi mọi thứ đều kích thích chúng ta sở hữu nhiều hơn, lời dạy “ít muốn” lại càng quý. Nó không khiến ta sống thụ động, mà giúp ta sống tỉnh táo, không đánh đổi bình an để chạy theo những thứ không bền.
Khi ít muốn, ta không còn cảm giác thiếu thốn. Khi ít muốn, tâm trở nên tự do. Và khi ít muốn, ta chạm vào sự đủ đầy sâu thẳm mà không thứ vật chất nào mang lại được.
Ít muốn là có Niết-bàn - ngay trong đời sống này.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Pháp thí và tâm người cho
Lời Phật dạy
10:28 13/12/2025
Trong tất cả các hình thức bố thí, Đức Phật dạy rằng Pháp thí là tối thượng.
Bốn loại ân oán trả vay trong gia đình theo lời Phật dạy
Lời Phật dạy
17:00 09/12/2025
Trong gia đình, những đứa con sinh ra đều do luật nhân quả chi phối. Có bốn loại con sinh ra (do luật nhân quả) để báo ân, báo oán, trả nợ và đòi nợ.
Sắc dục nguy hiểm ra sao?
Lời Phật dạy
16:50 07/12/2025
Trong năm món ngũ dục - Tài, Sắc, Danh, Thực, Thụy - Đức Phật dạy rằng Sắc là một trong những chướng ngại mạnh mẽ và khó vượt qua nhất. Không phải vì sắc đẹp tự nó xấu, mà vì tâm phàm phu bám víu vào sắc, rồi từ đó sinh ra vô số hệ lụy.
Người tu, một mình giữa rừng vắng vẫn vui
Lời Phật dạy
10:04 07/12/2025
Rừng vắng là biểu tượng của nội tâm thanh tịnh. Thực ra Đức Phật không ca ngợi rừng như một địa điểm đặc biệt. Ngài dạy rằng rừng chỉ an lành đối với người mà tâm đã an.
Xem thêm
