Khi âm nhạc là pháp phương tiện, là nẻo về bình an

Tiếng hát từ trái tim người con Phật

Đã từ lâu, Diệu Đan (thế danh Nguyễn Hà Ngọc Anh) không còn là cái tên xa lạ với cộng đồng yêu nhạc Phật giáo. Xuất thân là một cô giáo với giọng hát ngọt ngào, nhưng chính nhân duyên sâu sắc với Tam Bảo đã "dẫn lối" cô trở thành một "người hát thiền ca". Từ những ngày đầu còn bỡ ngỡ, đến nay, Diệu Đan đã sở hữu một gia tài đồ sộ với 27 Album nhạc Phật giáo và hơn 300 tác phẩm.

Nhận xét về hành trình này, Tiến sĩ Bùi Hữu Dược (nguyên Vụ trưởng Vụ Phật giáo - Ban Tôn giáo Chính phủ) đã ví von đầy hình tượng: "Cách đây mấy năm, chị Diệu Đan như một đốm lửa nhỏ bằng lời hát của mình để mang giọng hát mà khuyến tấn tình yêu... thì hôm nay chị Diệu Đan đã trở thành ngọn lửa lớn rồi". Ngọn lửa ấy chính là tình thương, sự nhiệt thành phụng sự, giúp sưởi ấm và kết nối những trái tim cùng hướng về Tam Bảo.

Mini show “Dẫn lối con về” không chỉ là một đêm diễn kỷ niệm, ôn lại chặng đường tu học qua những giai điệu quen thuộc, mà là lời tự sự chân thành của một người trẻ tìm thấy hạnh phúc trong ánh sáng Phật pháp. Không gian đêm nhạc lắng đọng, đưa khán giả rời xa những xô bồ của phố thị để trở về với chính mình.

Xuyên suốt chương trình, qua những ca khúc như “Kiếp sau về đâu”, “Khơi nguồn yêu thương”, “Sống vui”... tiếng hát của Diệu Đan không thiên về kỹ thuật phô diễn mà chạm đến người nghe bằng sự mộc mạc, chân phương và một năng lượng bình an lan tỏa. Đặc biệt, câu chuyện về ca khúc “Việt Nam đón mừng Vesak” do chính cô sáng tác được chọn làm ca khúc chính thức cho Đại lễ Vesak Liên Hiệp Quốc 2025 là minh chứng cho tâm nguyện phụng sự không mệt mỏi của người nghệ sĩ Phật tử này.

"Dĩ nhạc tải đạo" - Âm nhạc là phương tiện chuyển hóa khổ đau

Điểm nhấn sâu sắc và cũng là linh hồn của đêm nhạc chính là những lời chia sẻ đầy trí tuệ của Hòa thượng Thích Thọ Lạc, Trưởng ban Văn hóa Trung ương GHPGVN. Sự hiện diện và chứng minh của Hòa thượng không chỉ là sự khích lệ lớn lao đối với Diệu Đan mà còn khẳng định vai trò quan trọng của âm nhạc trong công cuộc hoằng pháp thời đại mới.

Trong không gian thấm đẫm đạo vị, Hòa thượng đã nhắc lại tinh thần của người xưa: "Ngày xưa các cụ nói là 'dĩ văn tải đạo', thì bây giờ mình 'dĩ nhạc tải đạo'. Điều này không phải không có căn cứ".

Hòa thượng đã trích dẫn lời dạy của Đức Phật trong kinh Chuyển Pháp Luân để làm sáng tỏ mối liên hệ giữa nghệ thuật và sự tu tập: "Giác đạo là gì? Chính là con đường đối diện khổ đau mà nhận thức được nguyên nhân sinh khổ, vì muốn thoát khổ, tìm ra nguyên nhân diệt trừ khổ đau. Do vậy, 'thức' là điểm khởi đầu phát khởi tư duy, ươm mầm trí tuệ soi sáng tất cả...".

Theo lời Hòa thượng, để đạt được sự an vui và giải thoát phiền não, con người cần sự hiểu biết đúng đắn (Chánh kiến). Sự hiểu biết ấy có thể đến từ nhiều con đường: có người thích nghe giảng kinh, có người thích đọc sách, và cũng có những người dễ dàng rung cảm và tiếp nhận qua âm nhạc.

"Chúng ta nghe những ca khúc ca ngợi về hình ảnh và lối sống tốt đẹp của Đức Phật, ta hấp thụ được rất nhiều. Cho nên thông qua nghệ thuật, chúng ta có thể tìm hiểu được tinh thần, tư tưởng, đạo đức, lối sống tốt đẹp của Phật giáo để ứng dụng vào trong đời sống hàng ngày, chuyển hóa nội tâm" - Hòa thượng Thích Thọ Lạc nhấn mạnh.

Lời khẳng định của Hòa thượng: "Âm nhạc Phật giáo cũng như là một phương pháp truyền giáo" đã nâng tầm đêm nhạc từ một buổi biểu diễn nghệ thuật đơn thuần trở thành một buổi "thuyết pháp" bằng giai điệu. Nơi đó, những ca từ hướng thiện giúp người nghe nuôi dưỡng lòng từ bi, gieo mầm trí tuệ và tìm thấy sự nương tựa tinh thần vững chãi.

Lan tỏa yêu thương và sự tỉnh thức

Không chỉ dừng lại ở lời ca tiếng hát, “Dẫn lối con về” còn là nhịp cầu của lòng nhân ái. Tinh thần từ bi của đạo Phật được Diệu Đan hiện thực hóa qua việc dành tâm sức gây quỹ chia sẻ với bà con vùng lũ miền Trung qua đêm nhạc, và từ tiền bán sách “Dẫn lối con về” tập hợp 90 ca khúc do cô sáng tác. Dù bão lũ đã đi qua, nhưng những hậu quả để lại vẫn cần sự chung tay khắc phục. Hành động nhỏ bé nhưng thiết thực ấy chính là đóa hoa tươi thắm nhất mà người nghệ sĩ dâng lên cúng dường chư Phật.

Khép lại đêm nhạc, dư âm đọng lại trong lòng khán giả không chỉ là những giai điệu đẹp mà là sự nhẹ nhõm, bình yên. Đúng như thông điệp mà chương trình gửi gắm, âm nhạc Phật giáo khi được cất lên từ trái tim thanh tịnh sẽ có công năng chữa lành, giúp mỗi người nhận diện và chuyển hóa khổ đau, để rồi vững chãi hơn trên hành trình tìm về bến giác.

Mini show “Dẫn lối con về” của Diệu Đan là một minh chứng sống động cho thấy: Đạo Phật không ở đâu xa, Đạo Phật hiện hữu ngay trong từng hơi thở của cuộc sống, trong từng nốt nhạc, lời ca, dẫn lối chúng ta trở về với ngôi nhà bình yên trong tâm hồn.