Không phải chuyện gì cũng nhờ Bồ tát

Sau đó, thầy và đệ tử mỗi người cỡi một con lừa đi du phương. Tới một quán trọ, sư phụ vào trước, dặn đệ tử buộc lừa cẩn thận.

Đệ tử đứng bên ngoài quán trọ, ngắm trời nhìn mây. Sau đó chú cẩn thận tụng một thời kinh cầu an, thành khẩn lễ bái, rồi ngửa mặt lên trời, lâm râm khấn nguyện:

- Thưa Bồ-tát, xin Ngài để mắt tới hai con lừa giùm con.

Khấn xong, chú lạy vùi ba lạy, chẳng thèm cột nhốt gì, ung dung bước vào quán trọ ngủ một giấc tới sáng.

Sau buổi điểm tâm, trước lúc lên đường, sư phụ phát hiện lừa đã mất, bèn kêu đệ tử hỏi:

- Lừa của chúng ta đâu?

Đệ tử bấy giờ mới hoảng hốt, cuống quýt đi tìm quanh, không thấy lừa bèn thưa với sư phụ:

- Việc này thầy phải hỏi Bồ-tát ấy. Tối qua con có gởi gắm nhờ Bồ-tát coi chừng lừa giùm, con cũng đã tụng niệm, lạy Ngài ba lạy rất là thành khẩn. Thầy không phải đã từng dạy con nên tin tưởng Bồ-tát sao?

Sư phụ tức giận nói:

- Đúng là ta có dạy chú phải tin Bồ-tát, nhưng trước khi cầu tha lực, chú phải tự lực hết sức mình chứ. Chú cũng có tay thì nên dùng tay của mình mà buộc kỹ lừa, sao lại nạnh Bồ-tát cột giùm? Chú có mắt, sao chẳng chịu dòm ngó… mà lại nhờ Bồ-tát coi giùm? Cái gì làm được thì tự làm, làm không được mới nhờ bên ngoài trợ giúp, đừng có lười nhác ỷ lại vào bất cứ ai.

Trong ngàn tay ngàn mắt của Bồ-tát cũng có tay, mắt của chú ở trong đó. Chú không chịu mó tay, để mắt vào thì mất lừa là lẽ tất nhiên thôi! Có vị Bồ-tát nào lại chịu giúp cho chú tăng thêm thói tật lười nhác?...

Theo Truyện Ngụ ngôn. 

Bài học đạo lý: 

Đúng là ‘Trước khi cầu tha lực, chúng ta phải tự lực hết sức mình’. Bồ-tát luôn lắng nghe đau khổ của chúng sinh rồi phương tiện ứng hiện cứu giúp nhưng cũng phải ‘đồng thanh tương ứng, đồng khí tương cầu’ mới được.

Nhất là ‘Cái gì làm được thì tự làm, làm không được mới nhờ bên ngoài trợ giúp, đừng có lười nhác ỷ lại vào bất cứ ai’. Tác nhân chính vẫn là mình. Bồ-tát chỉ giúp cho những nhân duyên thiện lành hội đủ, nhất là trong những lúc nguy khốn mà thôi. Ỷ lại, phó thác hết mọi chuyện cho Ngài hẳn không đúng với ý nguyện ‘cứu khổ’ của Bồ-tát.

Đặc biệt, ‘Trong ngàn tay ngàn mắt của Bồ-tát cũng có tay, mắt của mình ở trong đó’. Nên học theo hạnh Ngài ‘từ bi hỉ xả’ để được ‘cứu khổ’ chứ không phải cái gì cũng cầu xin nơi Ngài.