Được theo Thầy đến chùa Hào Quang - Hải Phòng trong chuyến hoằng pháp; bước vào nhà khách, tôi không khỏi ngạc nhiên khi nhìn thấy tấm hình Thầy và Thượng tọa Trụ trì chụp chung tại Khánh An đã nhiều năm trước. Tôi thầm thán phục đạo tình mà Thượng tọa trụ trì đã trân quí Thầy tôi. Nhưng tôi ngạc nhiên hơn là vì Thầy tôi đâu có nói trước Thầy với TT. Thanh Nghiêm là bạn đạo. Cho đến khi nghe giảng, tôi mới biết Thầy và Thượng tọa đã gần 30 năm kết thân. Mười mấy năm trước, Thầy đến thăm TT Thanh Nghiêm, thấy còn vắng vẻ hoang sơ. Vậy mà hôm nay là ngôi phạm vũ huy hoàng, uy nghi, tú lệ. Đó chính là nhờ công đức tu tập. Thầy khâm khen trước chúng hội. Kỷ niệm ngày Thái Tử Siddartha xuất gia, Thầy giảng về "Ý nghĩa của xuất gia".

Lộ trình xuất gia giải thoát

Dạo chơi bốn cửa thành chứng kiến cảnh già, bệnh, chết, Siddartha ngộ lý vô thường phát nguyện xuất gia. Chúng ta, cái già, bệnh, chết gần như chứng kiến mỗi ngày nhưng mấy ai Giác ngộ như ngài. Ta không dám đối mặt với vô thường. Nhìn thấy sợi bạc trên mái đầu đã vội nhuộm, nhìn thấy mặt nhăn đã vội nghĩ đến tuýt kem...Siddartha xuất gia không chỉ cho mình mà còn cho chúng sinh vạn loại. Cụ thể là nhìn thấy cái già, bệnh, chết ngoài đường là lo đi tu để cứu đời. Nếu không có trái tim Bồ Tát sẽ khó khởi tâm được vậy. Trịnh đã nói “Hạt bụi nào hóa kiếp thân tôi, để một mai tôi trở về cát bụi... ” hay như Tổ Qui Sơn: Phù nghiệp hệ thọ thân vị miễn hình lụy bẩm phụ mẫu chi di thể giả chúng duyên nhi cọng thành. Tuy nãi tứ đại phò trì thường tương vi bội... ". Tứ đại rồi sẽ trả về cho tứ đại, cái còn lại là tâm thức đi tái sinh. Tu là lo phần tâm đi tái sinh.

Xuất gia là dứt bỏ đường thế tục, tránh xa lửa phiền não và thoát khỏi trầm luân sanh tử. Muốn vậy phải nương tựa các bậc tỉnh thức, thực tập giao pháp và sống trong đoàn thể thanh tịnh hoàn hợp với 6 pháp hoà kính.Thầy cũng dạy thêm, xuất gia là quá trình điều trị tâm bệnh. Có ba ung nhọt trong mỗi con người là tham, sân và si.

Thời gian cứ lặng lẽ trôi đi và thời giảng kết thúc. Pháp thoại của Thầy như vẫn cứ gợi lại trong tôi: "Sống giữa thế tục mà tâm không tục đó là xuất gia. Thân sống trong chùa mà tâm ở ngoài chùa thì chưa thể xuất gia. Sống giữa lụy phiền mà tâm không phiền đó là xuất gia. Thân sống trong chùa mà tâm đầy phiền não thì chưa thể xuất gia. Chúng sinh sống trong 6 nẻo luân hồi, xuất gia là để dứt đường sinh tử. Khoảnh khắc nào an lạc, giải thoát trong giáo pháp, khoảnh khắc đó là xuất gia".

Tại sao tôi đi tu?

Tôi cứ ngồi trầm tư "Mình đã xuất gia chưa?" Vâng, xuất gia rồi. Cuộc sống có còn tục không, có còn phiền không? Ừ, vẫn còn! Thì ra, thân đi tu đã lâu như tâm thì...tu còn chậm quá. Đúng rồi, trôi lăng trong sinh tử không biết bao kiếp rồi mà giờ được thế này là nhanh rồi đấy, không có lâu đâu. Tôi tự nghĩ thế. "Mình đã xuất gia chưa?", câu hỏi hay quá. Tôi sẽ thực tập, hỏi chính tôi mỗi ngày.

Quảng Thức