450
Một lần viếng chùa ông Mẹt
Nguyễn Thành Công
Chùa ông Mẹt thuộc hệ phái Phật giáo Nam tông Khmer, và hiện là nơi đặt Trường trung cấp Phật học Nam tông Khmer. Ngày 3 tháng 3 năm 2009, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ra Quyết định số 834/QĐ - BVHTTDL công nhận chùa Ông Mẹt là di tích cấp Quốc gia.
>>Những ngôi chùa Việt độc đáo
Tỉnh Trà Vinh có hơn 140 ngôi chùa Khmer Nam Bộ. Chùa Ông Mẹt là một trong những ngôi chùa nổi tiếng nhất nơi đây. Ảnh: Internet
Trích từ điển mở bách khoa toàn thư (Wikipedia): "Chùa Ông Mẹk (លោកតាមាស" Lokta Meas)" tại Việt Nam do phát âm không được từ Ta Meas nên gọi là Ông Mẹt. Chùa chính thức theo tiếng Khmer là Bodhisálaràja, còn có tên gọi khác là chùa Kom Pong); tọa lạc ở số 50/1 đường Lê Lợi, thuộc phường 1, thành phố Trà Vinh, tỉnh Trà Vinh, Việt Nam.
Đây là một ngôi chùa rất cổ ở Trà Vinh. Theo lời truyền kể thì chùa được tạo dựng đầu tiên vào khoảng năm 642 tại khu vực gần sân vận động tỉnh bây giờ. Đến khoảng năm 711, chùa mới được dời về vị trí hiện nay.
Ngôi chùa hiện nay có diện tích 12.900 m2. Chính điện được trùng tu vào những năm đầu của thế kỷ 20. Đây là một tòa nhà hình chữ nhật, mặt quay về hướng Đông, tọa lạc trên nền cao tam cấp. Mái chùa lợp ngói và có ba lớp. Mái trên cùng dốc hơn các mái kia. Các góc đầu đao của mái đều có đuôi rồng cao vút uốn lượn. Giữa các cấp mái có rèm che mưa, che nắng làm bằng gỗ, chạm khắc hoa văn. Trên các bờ dãy giáp mí của mái là các con rồng (phu chông) nằm dài. Ở các đầu cột ngoài hành lang chùa đều có tượng vũ nữ Kaynor dang tay chống đỡ mái ngói. Cột, kèo, xiên, đòn tay, la phông...ở ngôi chính điện đều bằng gỗ quý sơn son thếp vàng và chạm khắc hoa văn hết sức công phu, sắc sảo với nhiều đề tài khác nhau. Trên vách có vẽ các tranh phân kỳ sự tích Phật Thích Ca. Trên mái có đắp hình tượng rồng rất độc đáo. Như bao ngôi chùa thuộc hệ phái Nam tông Khmer khác, bên trong chính điện chùa Ông Mẹt cũng thờ duy nhất Phật Thích Ca.
Chánh điện chùa Ông Mẹt thanh nghiêm.
Ngoài ngôi chính điện, trong khuôn viên chùa còn có thư viện được xây dựng năm 1916, theo kiểu nhà sàn, quay mặt về hướng Đông, hai đầu có cầu thang lên xuống. Thư viện được chia làm ba gian: gian chính dùng để trưng bày sách; hai gian hai bên dùng để đọc. Sàn thư viện được làm bằng gỗ quý. Các chân cột được xây gạch bên dưới để tránh mối mọt, ẩm. Các đầu cột và xiên bên trong được chạm khắc hoa văn và sơn son thếp vàng. Đầu hồi ở phía tây chạm khắc hoa hướng dương, đầu hồi ở phía đông là hai sư tử cầm dù che mâm để kinh sách. Đặc biệt, ở gian chính có bức bình phong gỗ là tác phẩm mỹ thuật độc đáo. Trải qua thời gian, ngôi chùa được trùng tu sửa chữa trùng lần, nhưng hai công trình trên (chính điện và thư viện) vẫn giữ được giá trị về mặt kiến trúc nghệ thuật.
Để tạo điều kiện tốt cho quý sư ở các nơi về chùa tu học, năm 2001, chùa xây dựng thêm ngôi Tăng xá Đại Đoàn Kết".
Theo truyền kể dân gian, chùa Ông Mẹt được xây dựng lần đầu tiên vào khoảng năm 642 tại khu vực gần sân vận động tỉnh Trà Vinh bây giờ. Đó là khu đất giồng cao ráo, thoáng mát.
Tôi đến viếng chùa ông Mẹt bằng ô tô khách theo hướng từ Bạc Liêu, theo tỉnh lộ. Từ chỗ nghỉ ở nhà khách chùa Lưỡng Xuyên cạnh bên trên đường Lê Lợi, nương theo hàng sao vút cao, nhẹ chân viếng cổ tự Khmer khi chiều đã buông.
Cổ tự tọa trên diện tích rộng ở tỉnh lỵ, "tích hợp" một trường trung cấp phật học Pali tương tự chùa Lưỡng Xuyên có trường trung cấp phật học cạnh bên của Trà Vinh. Được bao bọc bởi tường thành kiên cố tiếp giáp bốn cung phố và có những tán cây xanh vút cao che mát, chùa ông Mẹt khiến khách hành hương lần đầu như tôi ngẩn ngơ...
Chính điện trên nền cao, tường dày, các bậc thang vững chãi và bên trong linh thiêng, tượng Phật sắc sảo trầm mặt mang đậm đà phong cách điêu khắc Khmer. Từ chính điện, buông ánh nhìn xung quanh tiếng ì ào nho nhỏ của đời sống đô thị vọng vào không phá vỡ được bước thời gian nhẹ nhàng của không gian thiền môn, bóng áo cà sa, nhịp chỗi lao tác, và các đóa sen rung rinh trong hồ con con bệ thánh tượng lộ thiên....
Đến TP Trà Vinh là đến với rừng cây xanh mướt mát. Chùa Ông Mẹt tọa lạc trong bóng mát thâm trầm đó, là nơi tôn nghiêm, cổ kính mà du khách đến "thành phố rừng cây xanh" thường đến bái viếng. Ảnh: Internet
Chùa ông Mẹt hội tụ phong cách đặc sắc của nền văn hóa khmer, một biểu trương của hệ phái Nam Tông Khmer Nam Bộ trên tiến trình lịch sử phật giáo vùng. Ở đất thiêng Trà Vinh, nơi tập trung số lượng chùa Nam Tông Khmer, ba cổ tự và cũng là đại tự: chùa Âng, chùa Hang và chùa ông Mẹt, trong đáy chùa ông Mẹt được các tư liệu sử ghi nhận cổ nhất, có sớm hơn chùa Âng mấy trăm năm! Xuất hiện vào khoảng giữa thế kỷ thứ VII theo Tây Lịch, từng giọt không khí từng vuông đất nhỏ đã thành cổ tích...
Một vị cư sĩ tự hào nhấn mạnh với tôi về việc chùa được ghi nhận là di tích lịch sử quốc gia, còn các cô dì bán hàng bên bờ tường thành bên hông chùa lại cười nói về chuyện người Kinh Việt hóa tên chùa Khmer thành một danh từ gần gũi: Chùa ông Mẹt!
Chuyến đi của tôi may mắn viếng đủ ba ngôi cổ tự: chùa Ông Mẹt, chùa Âng và chùa Hang. Nhưng dư vị cảm xúc tâm linh về ngôi chùa Khmer trên đường Lê Lợi thực khó nguôi trong lòng và không hề dễ diễn tả...Vài dòng kỷ niệm, cũng mấy năm rồi.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Bảo vật quốc gia chuông chùa Thiên Mụ
Chùa Việt
09:28 19/12/2024
Chùa Thiên Mụ, nằm bên bờ sông Hương thơ mộng, không chỉ là một danh lam thắng cảnh nổi tiếng của thành phố Huế mà còn là một công trình kiến trúc và văn hóa có giá trị lịch sử sâu sắc.
Độc đáo ngôi chùa cổ ở TP. HCM được trang trí bằng 30 tấn mảnh sành, sứ
Chùa Việt
09:37 18/12/2024
Mất khoảng 20.000 ngày công để gắn hơn 30 tấn mảnh sành, sứ phế liệu lên toàn bộ công trình, chùa An Phú sở hữu nhiều kỷ lục Việt Nam, trở thành ngôi chùa có kiến trúc độc đáo bậc nhất TPHCM.
Truyền thuyết ly kỳ ở ngôi chùa cổ có mái xanh nổi bật TPHCM
Chùa Việt
10:02 09/12/2024
Không chỉ là một trong những ngôi chùa cổ nhất TPHCM, chùa Huê Nghiêm còn lưu truyền truyền thuyết ly kỳ về người phụ nữ giàu có, sau khi chết tái sinh thành công chúa.
Chiêm ngưỡng nhiều cảnh “độc, lạ” ở chùa Linh Sơn
Chùa Việt
09:37 07/12/2024
Nằm trên gò cao bên triền núi Ba Thê, chùa Linh Sơn có kiến trúc nghệ thuật độc đáo trong quần thể di tích khảo cổ Óc Eo - Ba Thê (thị trấn Óc Eo, huyện Thoại Sơn). Từ lâu, nơi đây được xem là địa chỉ du lịch tâm linh nổi tiếng khắp vùng. Tham quan ngôi chùa trăm năm tuổi, chúng ta sẽ cảm nhận vẻ đẹp an yên, thanh tịnh ở đây.
Xem thêm
