Thứ bảy, 18/10/2025, 10:47 AM

Mùa sen mùa người

Nguyễn Thánh Ngã

Giữa trưa hè nóng bức, thoang thoảng đâu đây một làn hương thơm dịu, lùa qua ngõ vắng. Làn hương run khẽ, rồi len lỏi vào khứu giác khiến người ta bâng khuâng và thấy nhớ...

Dẫu không rõ mình đang nhớ gì, tôi vẫn bồi hồi xúc động. Quả thật mùa hè đã về, ve kêu miên man và phượng nở cháy cành. Hoa loa kèn thổn thức đã cắm vào trong những chiếc lọ sang trọng. Còn gì đây, nếu không phải là một loài hoa tinh khiết?

Tôi lần bước theo cảm giác rụt rè, khi đứng trước ngôi tịnh thất đơn sơ thì làn hương càng rõ rệt. Có một chút trộn lẫn với khói trầm từ cửa sổ tịnh thất bay ra. Phía sau tịnh thất là một cái ao rộng, những cánh sen hồng vươn lên. Bát ngát. Bát ngát ở đây là vừa trải rộng, lại vừa ngát hương…

Thì ra, vị Ni cô trong tịnh thất đã mang về trồng ở đây một loài hoa sen. Hỏi ra mới biết, ấy là giống sen Hồ Tây Hà Nội, loại sen mà người miền Bắc thường dùng ướp trà. Sư cô không phải người Hà Nội, nhưng đã được Sư bà truyền cho cái thú uống trà của nhà chùa. Nhờ thế mà mùa sen đầu tiên đã xuất hiện ở quê núi này. Chiếc ao xưa kia từng là một cái hồ rộng mênh mông, chứa nguồn nước ngọt giữa lũng núi đồi này; sau bao nhiêu san lấp, cái hồ ấy giờ còn lại là một chiếc ao, rộng hơn vài sào mặt nước, cá tôm cũng dần vơi. Sau khi vân du khắp nơi, Sư cô đã dừng bước nơi này, cất cái am nhỏ tịnh tu. Dần dà, của thập phương dâng cúng, nay đã thành một ngôi tịnh thất. Tịnh thất đơn sơ mà ao sen thì rực rỡ. Quả là bất chợt khi lần đầu tiên tôi được ngắm nhìn hoa sen nở thắm dưới bầu trời mùa hạ. Lưng trời mây xốp, lồng lộng núi đồi xanh thẳm, những cánh sen hồng thì thầm trong gió, đã làm cho cảnh núi đồi bớt cô độc. Tôi vẫn biết sen Tây Hồ là loài sen thích phóng khoáng, thích đầm lầy và gió đầm, nhưng khi về làm cư dân xứ núi đồi trầm mặc thì dáng sen trở nên thon thả, vẻ đẹp trở nên kín đáo, dịu dàng trong nét thuần khiết đến lạ.

Từ nay ao sen không còn là của tịnh thất nữa, sen đã thoát khỏi cái gì rất riêng tư, và trở thành ao sen của núi đồi, rẫy ruộng. Dân vùng này hầu hết là người Bắc nhập cư, nghe tin có một “ao sen” thì ai cũng quý.

Riêng tôi, hoa sen từ lâu đã bay ra từ bài ca dao:

Trong đầm gì đẹp bằng sen

Lá xanh bông trắng lại chen nhụy vàng...

Đây không phải là sen trắng, nhưng sen hồng cũng có khác là mấy đâu. Lá sen rộng vành, có thể tưởng tượng như chiếc nón quai thao, đung đưa vươn lên khỏi mặt nước, che chở cho từng nụ môi Quan họ chúm chím, hay điệu chèo mời trầu phơn phớt hơi men. Từng cánh sen hồng cong cong ôm lấy nhụy vàng; ôi cái nhụy vàng ươm của nắng mới, tinh ròng và thanh thoát biết bao. Tôi cũng biết người ta lấy hoa sen làm biểu tượng cho Đức Phật từ bi, nên dù sinh ra từ bùn lắng, hoa sen lại biết chắt lọc vị tanh của bùn, vị hôi của tôm cá, vị nồng nã của tù đọng, nắng nôi kết lại mà thành làn hương tinh khiết.

Và hương sen lan tỏa ấy, đối với người này thì nhẹ nhàng, thanh tịnh; đối với người kia thì ấp ủ, nỗi niềm... Vì thế, hương sen vào khứu giác người nào, liền trở thành tâm tư của người đó. Có điều, hương sen không bao giờ ác cảm với ai, hương sen chỉ đem đến sự nhẹ nhàng, khiến lòng người luôn hướng tới giá trị của một vẻ đẹp chân thiện mà thôi.

Nếu so với cuối đông, hoa cà-phê nở trắng những sườn đồi, thì mùa hè, ngọn gió núi chở đầy hương sen là một đặc ân khác nữa mà thiên nhiên ưu ái ban tặng. Đi quanh bờ ao, thưởng thức hương vị của sen đã đành, tôi còn phát hiện ra sen cũng giống như người. Kìa là một đóa sen đang tựa đầu vào cuống lá, đón nhận sự chở che, này là hai búp sen nõn tinh khôi như hai chị em đang còn e ấp. Còn đóa sen chúm chím trong gió mát gợn lên từ mặt ao thì tỏ ra bẽn lẽn dịu dàng. Đâu đó trong sự trẻ trung, đã có vài cánh hoa rụng trên lá sen lấp lánh sương mai. Trong tiếng cá quẫy mơ hồ, một bông sen cô độc mọc nghiêng giữa nước gờn gợn, sóng biếc lăn tăn. Và giữa một góc khuất của cụm đá xanh rêu, một lá sen vừa héo, giống chiếc áo nâu thường ngày của mẹ tôi bóng xế...

Tôi chợt ngộ ra, có một mùa người trong mùa sen tháng hạ. Và ngược lại, mùa sen đang diễn ra một mùa người nguyên bản. Giữa thực hư, ảo huyền của sương khói mong manh vùng đồi lũng, hoa sen như người khách lạ, mang đến hơi thở tinh khôi, khiến tâm hồn ai đó như lạc vào cõi thiền nghiêm trang thư thái, và tràn đầy niềm hạnh phúc của sự lặng lẽ ngát hương...

CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT

Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.

STK: 117 002 777 568

Ngân hàng Công thương Việt Nam

(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)

Dành cho bạn

Đọc và học Kinh Phật

Nguồn gốc Kinh Hộ trì (Paritta) trong Kinh tụng Phật giáo Nam tông

Phật nói kinh vô thường

Kinh Bách Dụ: Bị gấu cắn

Kinh Bách Dụ: Người ngu để dành sữa

Thiểu dục và tri túc trong kinh Di Giáo

Kết quả sau khi thân hoại mạng chung của người bố thí

Kinh Phân biệt bố thí (tiếng Việt, dễ đọc dễ hiểu)

Kinh Diệu Pháp Liên Hoa (Quyển 3)

Thông tin đầy đủ về Kinh Phật trên Cổng thông tin Phật giáo

Ta cứ tưởng thứ mình tìm nằm ở bên ngoài

Phật pháp và cuộc sống

10:00 20/11/2025

Khi trái tim chưa đủ đầy, nó sẽ yêu bằng mong muốn được lấp đầy. Khi trái tim chưa đủ tỉnh sáng, nó sẽ yêu bằng nỗi sợ và hờn ghen. Và ta không biết rằng đó chính là nguyên nhân khiến mọi thứ trở nên nặng nề: ta đang đặt vào người khác một nhiệm vụ không ai có thể làm thay ta đó là nhiệm vụ làm cho chính ta hạnh phúc.

Tuỳ bút: Thiền định

Phật pháp và cuộc sống

09:35 20/11/2025

Trong một lần trò chuyện về những chương trình trên màn ảnh truyền hình, một anh bạn thân bày tỏ với tôi, là có một chương trình anh rất thích, nhưng anh lại dị ứng với người dẫn chương trình nên không bao giờ anh xem. Anh nói với tôi anh ghét cái vẻ cao ngạo, trịch thượng của “cái thằng cha” dẫn chương trình đến nỗi anh không muốn mở cái kênh đó ra, chứ không phải đợi mở ra thấy cái mặt đáng ghét mới tắt máy, dù trong lòng anh rất thích chương trình đó. Cái ghét nó lấn át cả cái yêu, làm cho anh có chút khó chịu, không biết làm sao mà giải quyết. Và cho đến bây giờ, điều đó vẫn còn làm cho anh không được thoải mái chút nào.