450
“Người có công phu tu hành đi như trâu, nhìn như cọp”
Chư Tổ xưa dạy: “Người có công phu tu hành đi như trâu, nhìn như cọp.” Nghe qua tưởng là lời nói thô, nhưng ẩn chứa trong đó là tinh hoa của sự tu chứng, là phương thức hành trì giúp thể nhập đạo lý sâu xa.
“Đi như trâu” nghĩa là đi chậm rãi, vững vàng, từng bước đặt trên nền đất thật, không hấp tấp, không phóng tâm, không bị cảnh bên ngoài lôi kéo. Con trâu đi đâu thì thân và tâm nó ở đó. Nó không vội, nhưng không dừng. Người tu cũng thế. Mỗi bước đi là một bước trở về, mỗi hơi thở là một nhịp nhận biết. Khi đi như trâu, nghĩa là trong tâm không còn dao động, không còn phân tán. Cả thân và tâm đều quy tụ nơi trọn vẹn nhận biết.
“Nhìn như cọp” là cái nhìn sáng bén, tỉnh táo, đầy năng lượng. Con cọp không nhìn lơ đãng. Mỗi ánh nhìn của nó đều trọn vẹn, sâu, và tĩnh.
Người tu hành cũng phải có cái nhìn như thế nhìn mà không dính, thấy mà không chấp. Ánh nhìn ấy không phải là soi xét, mà là nhìn bằng tánh biết, bằng con mắt của trí tuệ thấy mọi pháp như chúng là, không thêm, không bớt, không nhuốm màu ưa ghét.
Oai nghi - tế hạnh của người xuất gia
Câu dạy “đi như trâu, nhìn như cọp” chính là sự kết hợp giữa định và tuệ. “Đi như trâu” là định vững vàng, an trú, không lay chuyển. “Nhìn như cọp” là tuệ sáng suốt, sắc bén, biết rõ mà không lầm. Khi định và tuệ hòa cùng nhau, hành giả có thể đi giữa thế gian mà không bị thế gian làm nhiễm ô; có thể thấy vạn pháp biến động mà tâm vẫn bất động, như người soi nước mà nước không lay.
Nhiều người tu chỉ thích “hiểu đạo”, nhưng không chịu “sống đạo”. Họ đọc kinh, nghe pháp, nói năng lưu loát, nhưng thân tâm còn rối loạn, bước đi còn gấp gáp, ánh mắt còn tán loạn. Vì vậy, lời dạy của Tổ sư như một tiếng chuông cảnh tỉnh, muốn thể nhập đạo lý, phải tu ngay trong hành động thường nhật. Đi cũng tu, đứng cũng tu, nhìn, nghe, nói, cười… đều là tu, nếu có trọn vẹn nhận biết.
“Đi như trâu, nhìn như cọp” cũng là nói về phong thái của người có nội lực thiền. Họ không còn hấp tấp, không còn hời hợt. Mọi cử chỉ đều nhu hòa mà mạnh mẽ, tĩnh lặng mà sâu xa. Không cần cố gắng tỏ ra thiền, vì thiền đã trở thành khí chất tự nhiên. Như trâu bước đi trong ruộng, chậm mà chắc; như cọp nhìn rừng sâu, tỉnh mà sáng.
Tu hành không phải chỉ ngồi trên tọa cụ, mà là tu trong từng động tác, từng ánh nhìn, từng hơi thở. Khi ta đi trong trọn vẹn nhận biết, nhìn trong trọn vẹn nhận biết, nói trong trọn vẹn nhận biết, thì lúc ấy, thân tâm đang được điều hòa, trí tuệ đang được nuôi dưỡng, và con đường đạo đang mở ra dưới mỗi bước chân.
“Đi như trâu, nhìn như cọp” đó không phải là phong thái của oai vệ hay oai quyền, mà là phong thái của người an trú trong thật tánh. Đi giữa trần gian mà như đi trong tịch tĩnh. Nhìn vạn pháp mà như nhìn chính tâm mình. Ở đâu, làm gì, người ấy cũng đang thể nhập đạo lý không qua lời nói, không qua suy tưởng, mà bằng chính sự sống đang vận hành trong trọn vẹn nhận biết.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Mẹ tôi cũng bán bắp
Phật pháp và cuộc sống
12:57 18/11/2025
Trên đường từ Trường Đại học Quy Nhơn về phòng trọ, chỗ gần ngã tư có một người phụ nữ lớn tuổi bán bắp luộc hay ngồi ở đấy. Tôi đi bộ đến trường, chiều nào tan học về cũng gặp cô và nghe cô mời chào.
Ta cứ tưởng thứ mình tìm nằm ở bên ngoài
Phật pháp và cuộc sống
08:50 18/11/2025
Tình yêu lớn nhất mà ta khao khát là cảm giác được hiểu, được an trú, được bình yên không đến từ ai cả. Nó đến từ khoảnh khắc ta quay về bên trong và thấy mình đủ.
Thân này thật sự là khách trọ
Phật pháp và cuộc sống
08:16 18/11/2025
Có thân là có khổ, điều ấy ai cũng từng nghe nhưng không phải ai cũng thấy. Ta chỉ thật sự thấy khi thân bắt đầu đau, khi hơi thở trở nên nhọc, khi một căn bệnh bất ngờ kéo đến và lấy đi những gì ta tưởng thuộc về mình.
Một mảnh đời
Phật pháp và cuộc sống
20:42 17/11/2025
Hôm nay, tôi đến thăm cô Ba H., người hàng xóm, mới từ bệnh viện Ung bướu. trở về. Dù là thầy thuốc, đã chứng kiến biết bao nhiêu là bệnh tật, chết chóc của đồng loại nhưng tôi vẫn thật sự giật mình vì sự tàn phá của căn bệnh ung thư phổi đối với cô ấy. Nếu không đến tận nhà, tôi chẳng cách nào nhận ra người hàng xóm vốn quen biết bấy lâu.
Xem thêm
