Nhật Bản: Tòa bác đơn yêu cầu trao trả di sản văn hóa cho Hàn Quốc

Di vật này có từ vương thất triều đại Joseon (Thế kỷ XIV đến thế kỷ XIX), các di vật nơi ngôi cổ mộ Geumgwan ở thành phố Gyeongju (tỉnh Bắc Gyeongsang), thế kỷ thứ VI của triều đại Silla và các cổ vật vào thời cổ đại được khai quật tại huyện Changnyeong (tỉnh Nam Gyeongsang), những cổ vật quý giá này bị đánh cắp và mang ra khỏi quốc gia Hàn Quốc vào thời thời kỳ đế quốc Nhật chiếm đóng bán đảo Hàn Quốc.

Okura bộ sưu tập gồm trên 1.000 (một nghìn) di vật, Takenosuke Okura, một doanh nhân Nhật Bản sưu tầm từ năm 1910 đến năm 1950 trên toàn bán đảo Hàn Quốc, trong đó có khoảng trên 30 di vật đã được chỉ định là di sản văn hóa quốc gia của Nhật Bản. Sau khi ông Takenosuke Okura qua đời, con trai ông đã phát tâm hiến tặng bộ sưu tập này cho Bảo tàng quốc gia Tokyo.

Tổ chức dân sự Hàn Quốc cho rằng: “Bảo tàng quốc gia Tokyo lưu giữ những di sản được cho là đã bị đánh cắp hoặc khai quật bất hợp pháp là trái với đạo lý, và đệ đơn yêu cầu trao trả lại, nhưng bị Tòa án Nhật Bản bác đơn. Quyết định bác đơn của tòa có nghĩa là đơn kiện không đạt đủ các tiêu chuẩn về hình thức hoặc do đã quá thời gian gởi đơn kiện”.

Bảo tàng quốc gia Tokyo cho rằng: “Các vấn đề về trao trả di sản văn hóa đã được giải quyết thông qua Hiệp định về quyền yêu sách Hàn - Nhật ký vào năm 1965. Tuy nhiên, khi đó văn bản đã dùng cụm từ khá mơ hồ là “chuyển nhượng lại” chứ không phải là “trao trả”. Hiện tại, phía Nhật Bản mới chỉ trả lại cho Hàn Quốc một phần ba trên tổng số 4.400 di vật được yêu cầu. Được biết, Nhật Bản đang nắm giữ lên tới trên 67.000 di sản văn hóa của Hàn Quốc, bao gồm cả bộ sưu tập Okura”.

Cùng thời điểm khi Tòa án Nhật Bản bác đơn kiện về việc trao trả lại bộ sưu tập Okura, Bắc Triều Tiên đã gửi thông cáo ủng hộ những nỗ lực của tổ chức phi chính phủ Hàn Quốc thông qua Đại sứ quán Bắc Triều Tiên tại Bắc Kinh (Trung Quốc). Theo Liên đoàn Phật giáo Bắc Triều Tiên, bộ sưu tập Okura của Bảo tàng quốc gia Nhật Bản đã vi phạm quyền tự quyết dân tộc và cho đây là một hành vi phạm tội, yêu cầu Tokyo nhanh chóng trả lại những di sản bị đánh cắp. Đồng thời, thông cáo nhấn mạnh miền Bắc sẽ phối hợp với miền Nam triển khai vận động truy tìm lại những di sản văn hóa bị đánh cắp. Những động thái này dự kiến sẽ gây áp lực tới Nhật Bản.

Tổ chức “Truy tìm di sản văn hóa” đã từng thu hồi lại được các di sản văn hóa quý báu như “Joseon vương triều thực lục” (Biên niên sử của Triều đại Joseon) vào năm 2006 và “Nghi quỹ” (Ghi chép về các nghi lễ trong vương thất triều đại Joseon) vào năm 2011. Tổ chức này còn tiến hành cuộc vận động trong dân chúng yêu cầu Chính phủ Mỹ trao trả ấn triện thời Đại Hàn Đế Quốc (1897-1910).

Tổ chức này đã đóng góp lớn trong việc Tổng thống Mỹ Barack Obama trực tiếp trao trả các ấn triện quý trong chuyến thăm Hàn Quốc vào tháng 4 vừa qua.