450
Nhất thiết duy tâm tạo
“Nhất thiết duy tâm tạo” nghĩa đen là “mọi sự, mọi vật đều do tâm mà ra”. Đức Phật dạy rằng, con người không bị chi phối hoàn toàn bởi ngoại cảnh, mà chính tâm mình là yếu tố quyết định cách ta nhìn, hiểu và phản ứng với thế giới.
Nếu tâm ta an, cảnh vật xung quanh cũng trở nên an. Nếu tâm ta động loạn, thì dù ở chốn yên bình, ta vẫn thấy bất an. Có người sống trong cung điện nhưng tâm luôn sợ hãi, lo lắng, đau khổ. Ngược lại, có người ở nơi nghèo khó, nhưng vẫn cảm thấy hạnh phúc vì trong lòng tràn đầy yêu thương và biết đủ. Thế giới bên ngoài chỉ là tấm gương phản chiếu nội tâm của mỗi người.
Trong đời sống hằng ngày, chúng ta thường dễ đổ lỗi cho hoàn cảnh, cho người khác, cho “số phận”. Khi gặp chuyện không như ý, ta nói: “Tại ông trời”, “tại người kia”, “tại tôi xui”. Nhưng ít ai chịu dừng lại để nhìn vào chính mình. Nếu ta khởi tâm sân hận, thì lời nói và hành động sau đó chắc chắn cũng mang theo năng lượng tiêu cực. Nếu ta khởi tâm thương, mọi việc dù khó khăn cũng có thể hóa giải bằng sự bao dung.
Người hiểu “nhất thiết duy tâm tạo” sẽ nhận ra rằng, hạnh phúc hay khổ đau không nằm ở việc ta có gì, mất gì, mà ở cách ta nghĩ về điều đó. Khi tâm đủ rộng, ta thấy mọi biến động của cuộc đời chỉ như những đợt sóng nổi lên rồi tan đi, còn biển tâm vẫn lặng lẽ, sâu thẳm. Ngược lại, khi tâm nhỏ hẹp, mọi chuyện dù rất nhỏ cũng dễ trở thành giông bão.
Đức Phật không dạy chúng ta chạy trốn khổ đau, mà dạy cách quay về quan sát tâm mình. Bởi chỉ khi hiểu tâm, ta mới hiểu được nguồn gốc của mọi phiền não. Cũng như người nghệ nhân nắn đất, nếu muốn có một tác phẩm đẹp, trước hết phải biết điều chỉnh bàn tay - tâm chính là “bàn tay” tạo nên mọi hình tướng của đời sống.
Vì thế, tu tập theo đạo Phật không phải là đi tìm cái gì xa xôi, mà là quay về với chính mình, nhận ra bản tâm thanh tịnh vốn có. Mỗi khi gặp khổ đau, thay vì than trách, hãy tự hỏi: “Tâm ta đang ở đâu?”. Khi ta điều phục được tâm, thế giới quanh ta cũng đổi khác.
Bởi “nhất thiết duy tâm tạo” không chỉ là triết lý, mà là chìa khóa mở ra tự do nội tâm. Tâm sáng thì cảnh sáng. Tâm tĩnh thì đời tĩnh. Và khi mỗi người biết làm chủ tâm mình, thế giới này - vốn đầy biến động - cũng sẽ trở nên hiền hòa, an lạc hơn.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Chánh niệm đôi khi chỉ đơn giản là nhớ ăn cơm trước khi quá đói
Phật giáo thường thức
17:00 22/11/2025
Người ta nói nhiều về chánh niệm, về sự tỉnh thức, về việc sống trong giây phút hiện tại. Nhưng nếu ta chịu khó ngồi xuống, hít thở ba hơi thật sâu, quán chiếu thật kỹ, ta sẽ thấy rằng chánh niệm đôi khi chỉ đơn giản là… nhớ ăn cơm trước khi quá đói.
Cái giá của thiền tập
Phật giáo thường thức
13:22 22/11/2025
Không khổ nào bằng khổ ngồi thiền. Không mệt mỏi nào bằng mệt mỏi ngồi thiền. Nhưng người ngồi thiền được trả giá rất xứng đáng, vì đã kinh nghiệm được già, đau, chết trong từng giây phút.
Công dụng của hồi hướng
Phật giáo thường thức
09:55 22/11/2025
Hồi nghĩa là chuyển, hồi chuyển. Hướng nghĩa là hướng đến một mục tiêu cụ thể. Hồi hướng là vận tâm, tác ý chuyển công đức phước báo từ những việc lành mình đã làm, hướng về một mục tiêu cao quý như giác ngộ, Phật quả, hoặc vì mục đích an siêu cho mình và người, vì lợi ích hữu tình chúng sinh.
Xem thêm
