> Đức Phật nói về nguyên nhân thất bại ở đời

Và trong cách đề cập của đức Phật, “nói”, “khẩu” trong cách hiểu chung, tất nhiên không phân biệt các phương thức truyền ngôn ngữ là nói hay viết hay ngôn ngữ phi văn tự, trong khi đó, nhân gian nói chung - theo tôi - dường như hiểu vấn đề nghiêng về “nói” không bao gồm viết hay ngôn ngữ phi văn tự. Tất nhiên đang đề cập đến giới bình dân.

Thực tế tác động của các phương thức truyền đạt ngôn ngữ, giao tiếp ngôn ngữ đều quan trọng, lời nói bằng miệng và chữ viết trên văn bản, ngôn ngữ cử chỉ đều có hiệu quả tạo nghiệp.

Từng chứng kiến những chuyện dở cười dở khóc: có người rất thận trọng khi viết lách, chú ý từng dấu chấm phẩy lên hay xuống dòng, vắt óc cân đo từng ký tự để có một văn bản chuẩn mực, cả một công phu lao động miệt mài thâu đêm và điều đó đáng trân trọng. Nhưng cũng chính nhân vật ấy, khi nói, lại xuề xòa, vụng về ở những nơi nghiêm túc nhất. Đúng là được cái này mất cái khác! Tương tự, nhưng ít hơn, đấy là trường hợp nói thì cẩn trọng song viết lại cẩu thả.

Mọi phương thức tác  động đều tạo nghiệp, do đó sự nhấn mạnh chú ý đến cả nói - viết- ngôn ngữ cử chỉ là không bao giờ thừa, và tin rằng như thế là hiểu đúng lời Phật về “khẩu” trong thân – khẩu – ý.