450
Ở trú xứ thích hợp, phúc lành từ bên trong
Một người có phúc lành cao thượng có thể đối diện biến động bên ngoài với tâm ít xao động hơn, vì họ biết mình đang đứng ở đâu và đi về đâu.
Ở trú xứ thích hợp
Công đức trước đã làm
Chơn chánh hướng tự tâm
Là phúc lành cao thượng.
(Kinh Hạnh phúc)
Suy ngẫm:
Bốn câu kệ trong Kinh Hạnh Phúc nghe qua tưởng như giản dị, nhưng càng đọc càng thấy sâu. Đức Phật không nói đến những điều lớn lao bên ngoài, không nhắc tới quyền lực hay thành tựu, mà chỉ nhẹ nhàng chỉ ra những nền tảng âm thầm làm nên một đời sống an ổn. Phúc, theo tinh thần ấy, không phải là điều được ban cho, mà là kết quả của sự lựa chọn tỉnh thức trong từng bước sống.
Ở trú xứ thích hợp, trước hết, không chỉ là ở một vùng đất thuận lợi hay một ngôi nhà khang trang. Trú xứ còn là môi trường sống về tinh thần. Đó là nơi con người được nuôi dưỡng bởi những mối quan hệ lành mạnh, những giá trị thiện lành, những điều giúp tâm mình bớt nhiễu loạn. Một người ở giữa ồn ào, thị phi, ganh ghét, dù vật chất đủ đầy, tâm vẫn khó yên.
Ngược lại, có người sống đơn sơ nhưng biết chọn nơi trú xứ phù hợp với căn cơ, với con đường tu tập của mình, thì mỗi ngày đều có thể an trú. Chọn trú xứ, vì vậy, cũng là chọn cách sống: chọn điều gì để gần, điều gì để xa, chọn nuôi dưỡng hay để tâm mình bị bào mòn.
“Công đức trước đã làm” nhắc đến luật nhân quả rất tự nhiên trong giáo lý nhà Phật. Những gì ta đang có hôm nay không phải ngẫu nhiên xuất hiện, mà là kết quả của nhiều nhân duyên tích lũy từ trước. Khi hiểu điều này, con người bớt oán trách hoàn cảnh, bớt so sánh hơn thua. Thay vì hỏi “vì sao tôi không được như người khác”, ta quay về tự hỏi “hôm nay tôi đang gieo nhân gì cho ngày mai”.
Công đức không chỉ là những việc lớn lao như bố thí nhiều hay làm phước lớn, mà còn là những điều rất nhỏ: một lần nhẫn nhịn thay vì nổi giận, một lần nói lời chân thật thay vì gian dối, một lần giúp người khác mà không mong đền đáp. Những hạt giống ấy âm thầm tích lũy, đến khi đủ duyên sẽ trổ quả.
Câu kệ thứ ba, “Chơn chánh hướng tự tâm”, là điểm then chốt. Đức Phật đưa con người trở về với chính mình. Hướng tự tâm nghĩa là biết quay vào trong để soi chiếu, để điều chỉnh, thay vì luôn đổ lỗi hay tìm kiếm bên ngoài.
Chơn chánh là ngay thẳng, là không tự dối mình. Khi hướng tâm một cách chơn chánh, ta dám nhìn thấy những tham, sân, si đang vận hành trong mình, dám nhận diện những tập khí cũ đang chi phối hành vi. Đây không phải là việc dễ, vì quay vào trong thường đòi hỏi sự thành thật và can đảm. Nhưng chỉ khi tâm được hướng đúng, con đường mới không lạc.
Ba điều trên kết lại thành câu cuối: “Là phúc lành cao thượng”. Phúc lành cao thượng không nằm ở sự giàu có hay danh tiếng, mà nằm ở khả năng sống tỉnh thức, biết chọn môi trường lành mạnh, hiểu nhân quả và quay về sửa mình. Đó là thứ phúc không ai có thể lấy mất, vì nó nằm trong chính đời sống nội tâm.
Một người có phúc lành cao thượng có thể đối diện biến động bên ngoài với tâm ít xao động hơn, vì họ biết mình đang đứng ở đâu và đi về đâu.
Suy ngẫm lời kinh trong đời sống hôm nay, ta thấy Đức Phật như đang nhắc nhở rất nhẹ: hãy sống chậm lại để chọn trú xứ cho tâm, hãy kiên nhẫn gieo những nhân lành dù chưa thấy kết quả, và hãy đủ tỉnh thức để quay về với chính mình. Khi ba điều ấy được nuôi dưỡng, phúc không còn là điều phải cầu xin, mà trở thành dòng chảy tự nhiên trong từng ngày sống. Và có lẽ, đó chính là hạnh phúc bền vững nhất mà con người có thể chạm tới.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Ở trú xứ thích hợp, phúc lành từ bên trong
Lời Phật dạy
20:04 15/12/2025
Một người có phúc lành cao thượng có thể đối diện biến động bên ngoài với tâm ít xao động hơn, vì họ biết mình đang đứng ở đâu và đi về đâu.
Pháp thí và tâm người cho
Lời Phật dạy
10:28 13/12/2025
Trong tất cả các hình thức bố thí, Đức Phật dạy rằng Pháp thí là tối thượng.
Bốn loại ân oán trả vay trong gia đình theo lời Phật dạy
Lời Phật dạy
17:00 09/12/2025
Trong gia đình, những đứa con sinh ra đều do luật nhân quả chi phối. Có bốn loại con sinh ra (do luật nhân quả) để báo ân, báo oán, trả nợ và đòi nợ.
Sắc dục nguy hiểm ra sao?
Lời Phật dạy
16:50 07/12/2025
Trong năm món ngũ dục - Tài, Sắc, Danh, Thực, Thụy - Đức Phật dạy rằng Sắc là một trong những chướng ngại mạnh mẽ và khó vượt qua nhất. Không phải vì sắc đẹp tự nó xấu, mà vì tâm phàm phu bám víu vào sắc, rồi từ đó sinh ra vô số hệ lụy.
Xem thêm
