Theo Phật Học Tinh Yếu, sát sanh có năm tướng trạng:

Cố tâm.

Sanh mạng khác. 

Nghi tâm.

Thân làm hoặc miệng bảo.

Dùng phương tiện.

1. Thế nào là Cố Tâm: Nếu có tâm giết hại, dù giết sanh mạng lớn nhỏ, cũng đều mang tội. Như vô tâm ngộ sát thì không thành tội. Nếu vô tâm giết mà thành tội thì bậc A-la-hán cũng không ưng đắc Niết-bàn. Bởi bậc A-la-hán, đã đoạn nhân thế gian, như vô tâm giết rồi bị đọa luân-hồi, thì không thành A-la-hán. Nhưng sự thật chẳng phải thế; vì nghĩa nầy nên biết vô tâm giết không thành tội sát.

2. Thế nào là Sanh Mạng Khác: Nói “sanh mạng khác”, tức không phải chính mình. Nếu giết sanh mạng khác mới đắc tội, còn tự sát thì không thành tội sát sanh.

3. Thế nào là Nghi Tâm: Nếu dùng nghi tâm mà giết hại, cũng mang tội sát, bởi kẻ ấy đã thiếu lòng từ bi.

4. Thế nào là Thân Làm Miệng Bảo: Tự mình giết, hoặc dùng tay chân, dao gậy, cung tên, thuốc độc, thư ếm, đã đành đắc tội. Như không tự giết mà bảo kẻ khác giết, nếu sự giết thành, người bảo liền mang tội sát.

5. Thế nào là Dùng Phương Tiện: Tuy thân không làm, miệng không bảo, nhưng khởi ý giết hại, dùng mưu mô phương tiện để đưa người đến chỗ chết, nếu kết quả thành cũng mang tội sát. 

Đức Phật dạy rằng: “Các loài có mạng sống đều có thể là cha mẹ, thân quyến từ nhiều đời trước của chúng ta.” Mỗi kiếp sinh ra làm người, tất nhiên đều có cha mẹ, quyến thuộc. Từ vô thủy đến nay, nếu chúng ta thác sinh qua số kiếp nhiều như số cát một sông Hằng, ắt phải từng có số cha mẹ, thân bằng quyến thuộc của số kiếp nhiều như số cát một sông Hằng. Nếu thác sinh qua số kiếp nhiều như số cát trăm ngàn sông Hằng, ắt phải từng có số cha mẹ, thân bằng quyến thuộc của số kiếp nhiều như số cát trăm ngàn sông Hằng, lẽ nào có thể mê muội sát sanh bừa được sao?

Trong kinh Thập-Thiện-Nghiệp-Ðạo, Đức Phật bảo: “Nầy Long-vương! Nếu không sát sanh, tất được thành tựu mười pháp ly não. Mười pháp ấy là:

Bố thí vô úy cho tất cả chúng-sanh. Ðối với hữu-tình thường khởi lòng đại từ. Dứt hết tập khí giận hờn.Thân thường không bịnh.Thọ mạng lâu dài.Hằng được loài phi nhân thủ hộ.Giấc ngủ yên ổn không ác mộng.Giải trừ hết oán thù.Không sợ đọa vào ác đạo.Mạng chung sanh lên cõi trời.Ðó là mười pháp. Nếu đem công đức ấy hồi hướng quả Vô-thượng-bồ-đề, về sau khi thành Phật, sẽ được thọ mạng tùy tâm tự tại.”