Không dùng những lời nói nặng nề, cộc cằn, thô lỗ, tục tỉu, mĩa mai, châm thọc, cống cao, ngã mạn, gây chia rẽ, hận thù. Tránh không nói lời sai sự thật, trừ lúc vị tha. Không đi chuyền nói lỗi người, cũng không phê phán những gì mình không biết.
1. Nhân tính căn bản thứ nhất: Tôn trọng mạng sống
Trước hết phải ý thức rằng: Thân mạng là quý nhất, nên phải tôn trọng mạng sống của mình và của người. Không tự hủy hoại nó bằng những độc tố, những nguồn thực phẩm có hóa chất và những sản phẩm tinh thần không lành mạnh như phim ảnh, sách báo có nội dung bạo động, hận thù v.v… Không giết hại mạng sống của nhau. Không gây chiến tranh cũng không tán thành mọi cuộc chiến tranh phi nghĩa. Phải lấy lý trí để hóa giải khổ đau và lấy từ tâm để yêu thương tất cả. Con người không phải là đối tượng đáng ghét, mà cái đáng ghét chính là chất liệu ngu si (vô minh) do không nhận ra lẽ sống trong mỗi tâm hồn. Giải trừ vô minh bằng cách sống đúng với năm nhân tính, là bước đầu làm một con người lương thiện vậy.
1. The First Basic Principle of Human Nature: Respect Body and Life
First and foremost, we have to understand consciously that: our body and life are most precious and valuable; therefore, we have to respect our body and life as well as the bodies and lives of others. We cannot self-destruct it using the poisons, the source of foods that have chemicals, and all the products of mind that is not healthy such as the video, audio, picture, newspapers that their contents contain violent, hatred and etc... We do not kill and harm each other body and life. We do not initiate war nor promote all the unjust and senseless wars. We must use our intellect and reason to solve and eliminate suffering and use our compassionate heart to love everyone. Human is not a subject for us to dislike or hate, rather the one raw material that we should dislike is our own ignorance; because we don’t see and recognize the ideal of life in each and every one of our mind. We can eliminate our ignorance by living correctly and accordingly with our Five Human Nature. That is the very first step to become a good and righteous human being.
2. Nhân tính căn bản thứ hai: Tạo ra nguồn sống chân chính
Có thân sống nên phải có nguồn sống để nuôi thân. Vì vậy cho nên, phải biết tạo ra nguồn sống bằng bàn tay, khối óc và con tim của mình. Phải ý thức bảo vệ nguồn sống của mình và nguồn sống của người, nên không manh tâm cướp đoạt nguồn sống của nhau, dưới mọi hình thức. Nguồn sống được làm ra, với sự soi sáng của trí tuệ và sự hướng dẫn của tình thương, nên không đánh mất nhân tính và không tạo khổ đau cho mình và người.
2. The Second Basic Principle of Human Nature: Create Right Source of Living
Knowing how to value and respect the body and life, we must also have a source of living to feed ourselves. Therefore, we must know how to create the source of living by using our hands, our brains, and our hearts. We must consciously protect our source of living as well as of others. Thus, we shall not under any circumstances have bad intention to steal the source of living from each other. The source of living we create must be shined upon by our wisdom and guided by our compassion; therefore, we will not lose our human nature and will not create suffering for ourselves and others.
3. Nhân tính căn bản thứ ba: Tạo ra hạnh phúc cùng nhau
Sự mưu cầu hạnh phúc lứa đôi là điều mà những người sắp trưởng thành trong thế gian đều mong ước. Nhưng, hạnh phúc ấy không từ một Ðấng nào ban cho, mà do chính mình tạo ra bằng lý trí và tình thương. Nhờ vào trí tuệ, nên chúng ta biết gạn đục khơi trong, trong mỗi hành vi của sự sống. Luôn trang điểm cho đời bằng những đóa hoa tươi thắm, và sưởi ấm tình đời bằng lòng thương yêu chân thật. Ý thức rằng, đem đến sự an vui hạnh phúc cho người cũng chính là xây dựng sự an vui và hạnh phúc cho chính mình. Thấu rõ lý tính ở trong nhau và đi vào nhau, nên không tự làm khổ mình, làm khổ người. Thực hiện một cuộc sống hạnh phúc chung cùng, là biết mở ra tuệ giác hiện pháp lạc trú cho mình và người vậy.
3. The Third Basic Principle of Human Nature: Create Happiness Together
Seek to have happiness between two persons or a couple is the thing that growing up people in this world hopes to have. However, happiness is not coming from any God or anybody but rather we create it using our wisdom and compassion. Because of wisdom, we know to decant and purify our thoughts in each action of our life. Always adorn life using fresh and bright flowers and warm up our loving life using our compassion genuinely. Know consciously that by bringing the peace and happiness to other is actually to build our own inner peace and happiness. By understand clearly each other rationality and go into each other mind; therefore, we don’t create suffering for ourselves and others. Carry out or work together to create an ultimate happy life is an indication that we know how to open our inner wisdom to live mindfully in the present at the moment (here and now) for ourselves and others.
4. Nhân tính căn bản thứ tư: Tập nói lời dễ thương
Và cũng chính nhờ vào tuệ giác an lạc, nên biết sử dụng ái ngữ trong mọi truyền thông của sự sống. Biết dùng lời nói nhẹ nhàng, êm ái, thân thương, đoàn kết và xây dựng. Không dùng những lời nói nặng nề, cộc cằn, thô lỗ, tục tỉu, mĩa mai, châm thọc, cống cao, ngã mạn, gây chia rẽ, hận thù. Tránh không nói lời sai sự thật, trừ lúc vị tha. Không đi chuyền nói lỗi người, cũng không phê phán những gì mình không biết. Ý thức rằng, ngôn ngữ là tài sản chung của mọi người, nên nguyện dùng lời hay ý đẹp để đi vào cuộc sống, nhằm đem đến cho nhau những truyền thông lành mạnh, tạo nên thế giới cộng thông trong niềm tin yêu và hòa kính. Không xem nghe những sách vở, phim ảnh và báo đài có nội dung không lành mạnh.
4. The Fourth Basic Principle of Human Nature: Speak With Kind Words
And because of depending on the peaceful and joyful wisdom we know how to use kind and loving words in all type of communications. We know how to use words that are positive, sweet, affectionate, united, and constructive. We therefore, don’t use words that are rough, rude, uncivil, coarse, obscene, ironic, tease, conceited, haughty, divided, and hateful. Avoid speaking about untrue matters, except when you’re trying to help someone. Understand consciously that language is a common property of humankind. Thus, we should vow to use kind words and good thoughts to walk into our life, so that we can share good and healthy communications with each other. By doing so, we will create the world of connected communications in trust and respect harmonically.
5. Nhân tính căn bản thứ năm: Giữ gìn sự định tĩnh và trong sáng của tâm hồn
Ý thức rằng, trí tuệ là ngọn đuốc soi đường đến chân thiện mỹ, nên nguyện luôn luôn gìn giữ sự định tĩnh và trong sáng của tâm hồn. Bởi tâm hồn có trong sáng mới giúp chúng ta thấu rõ mọi hành vi thiện ác, tốt xấu nhằm chuyển hóa thân tâm và ngoại tại. Vì vậy cho nên, phát huy trí tuệ và bảo vệ tình thương chính là giềng mối của nền đạo đức nhân bản. Ý thức như vậy, nên không sa vào rượu chè, cờ bạc, xì ke ma túy và những thú vui trụy lạc, đam mê mất lý trí. Ðó chính là sự trở về sống đúng năm nhân cách căn bản, để làm một con người sống có đạo đức trên cuộc đời.
5. The Fifth Basic Principle of Human Nature: Preserve The Tranquility and Brightness of Our Mind
Understand consciously that, wisdom is the torch of light that shine our path toward the ultimate good and happy life. Therefore, we must always preserve the tranquility and brightness of our mind. Because if the mind is bright clear then it can help us see through clearly all of our good and bad actions, so that we can change our body, mind, and external materials. Therefore, we must cultivate wisdom and protect the loving kindness. That is the essential foundation of the morality of human nature. Understand consciously so, we will not fall into alcoholism, gamble, drug addict, and other depraved pleasures. Those are the things that cause us to lose our reason and mind. Staying away from those harmful things is the return and lives righteously and correctly with the “Five Basic Principles of Human Nature”, so that we can become the very true and good human beings that have morality and virtue in this world.
Mười điều thiện:
Ngoài ra, đức Phật còn khuyên mọi người thực hành mười điều thiện để có được đạo đức của một vị trời. Cái gì là mười điều thiện?
1. Thân có ba là: không giết hại, không trộm cắp, và không tà dâm.
2. Miệng có bốn là: không nói dối (vọng ngôn), không nói hai chiều(lưỡng thiệt), không nói lời cộc cằn thô lỗ(ác khẩu), không nói lời vô ích(ỷ ngữ).
3. Ý có ba là: tham lam, sân giận, si mê tà kiến.
Thực hành mười thiện thì được một cuộc sống an vui của vị trời. Ngược lại, làm mười điều ác thì bị rơi xuống ba đường dữ là Ðịa ngục, Ngạ quỷ và Súc sinh. Vì vậy cho nên, phương trên ấy chính là phương của trời người.
Ten Good Deeds:
Beside the Five Basic Principles of Human Nature, our Buddha also advises us to practice the Ten Good Deeds so that we can have a virtue of a higher order being or Heaven. What are the Ten Good Deeds?
1. Our Body has Three Good Deeds: do not kill, do not steal, and do not cheat or commit adultery.
2. Our Mouth has Four Good Deeds: do not lie, do not speak two ways, do not speak using cruel words, and do not speak uselessly and senselessly.
3. Our Mind has Three Good Deeds: do not greed, do not angry or hate, and do not having ignorant thoughts.
If we can do these Ten Good Deeds then, we can have a life of peace and happiness like that of a Heaven. Otherwise, when we do the opposite of Ten Good Deeds (which means we do Ten Bad Deeds) then, we will fall into the Three Evil Realms: Hell, Ghost and Animal. Thus, the realms higher than those three are the realms of Human and Heaven.
Tỳ kheo Thích Minh Điền soạn viết
Thánh Tri dịch Việt sang Anh
450
11:34 07/12/2018
