Theo cấu tạo sinh học, con người phù hợp với ăn chay hay ăn mặn?

Theo kiến thức phổ thông môn Sinh học lớp 11, chung ta biết được rằng có 2 sự khác biệt quan trọng trong hệ tiêu hoá giữa động vật ăn thịt và động vật ăn thực vật, người là:

1. Trong dạ dày của loài động vật ăn thịt, dịch tiêu hóa chứa lượng acid clohydric nhiều hơn 10 lần lượng acid clohydric của loài động vật ăn rau quả và loài người (chưa kể một số men chuyên hỗ trợ tiêu hoá thịt và xương khác).

2. Đường ruột, nơi thức ăn được tiêu hóa để biến thành dưỡng chất rồi được hấp thụ vào máu, của động vật ăn thịt chỉ dài gấp 3 lần chiều dài của cơ thể và thành ruột trơn láng. Trong khi đó đường ruột của loài người và loài động vật ăn rau quả thì dài gấp 6 lần chiều dài của cơ thể. Vì thế chất cặn bã ở trong ruột của loài thú ăn thịt sẽ được bài tiết ra ngoài nhanh chóng hơn, khỏi bị nhiễm bệnh vì sự thối rã của thức ăn. Trong khi đó thịt sẽ ở lại trong ruột của loài người và loài động vật ăn cây cỏ lâu hơn, chất cặn bã còn lại sẽ tích lũy lâu trong cơ thể và sẽ sinh ra nhiều độc tố, nguyên nhân và mầm móng gây ra các bệnh tật nguy hiểm.

Theo đó, từ góc độ giải phẫu học, cơ thể con người phù hợp với cấu trúc của động vật ăn thực vật. Tuy nhiên, việc hấp thu một số khoáng chất hoăc vitamin như sắt, vitamin B12,… trong thực vật khó hơn (hoặc không có để hấp thu) so với hấp thu các chất này từ thịt động vật. Do đó, với cuộc sống bận rộn, nếu chỉ ăn chay và không có thời gian để ăn cân đối, phong phú các loại thực vật thì con người có thể bị thiếu một số chất khoáng và vitamin thiết yếu.

Hiện tại, con người đang vừa ăn thực vật vừa ăn động vật. Điều này cho thấy con người thay đổi từ động vật ăn thực vật sang động vật ăn tạp. Quá trình chuyển đổi này có dừng lại ở đây hay chuyển hẳn sang chuyên biệt một loại thì còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố và chưa thể nói trước, đặc biệt khi loài người đang chạm ngưỡng phá vỡ sự cân bằng của tự nhiên.

Hiện nay, theo một số bác sĩ và nhiều nghiên cứu cũng như khuyến nghị của các tổ chức y tế hàng đầu thế giới, con người nên thay đổi chế độ ăn theo hướng giảm thịt để ngăn ngừa các bệnh mãn tính mà y học chưa có phương thức chữa trị như tim mạch, tiểu đường, ung thư,…

Ví dụ, theo bác sĩ y khoa Hiromi Shinaya (tác giả bộ sách về Nhân tố Enzyme rất nổi tiếng: “Con người có tổng cộng 32 chiếc răng (bao gồm cả răng khôn), trong đó có hai cặp răng cửa trên và dưới, một cặp răng nanh trên và dưới, và năm cặp răng hàm trên và dưới. Như vậy, ở người có tỷ lệ "1" răng nanh để ăn thịt, "2” răng cửa và "5” răng hàm, tức là "7” răng để ăn thực vật. Theo đó, nên ăn các món ăn theo tỷ lệ  85% - 90% món ăn thực vật, 10%-15% món ăn động vật, trong đó ngũ cốc chiếm 50% (nên chọn ngũ cốc chưa được tinh chế); rau, củ, quả chiếm 35% – 40%; thịt động vật chiếm 10% ~ 15%”.

TS Nguyễn Nhã - Viện trưởng Viện Nghiên cứu ẩm thực Việt Nam cũng cho biết, theo lịch sử về sự ra đời của con người, do sự biến hóa dài lâu qua nhiều hình thức mà loài khỉ được xem là gần với con người nhất. Cấu tạo của cơ thể khỉ thì không ăn thịt, chỉ ăn các loại trái cây. Con người sinh ra bắt đầu chỉ uống sữa mẹ, sau này phát triển các loại sữa từ sữa bò là chính. Thời kỳ con người sống trong hang động mặc khố, chủ yếu sống bằng trái cây. Mãi sau khi phát minh ra kim khí mới có vũ khí đi săn, khi phát triển nông nghiệp mới có gia súc nuôi và mới ăn thịt.

Bác sĩ y khoa Hiromi Shinaya cũng lấy ví dụ: “Hãy quan sát con tinh tinh, loài động vật có gen hầu hết giống con người (98,7%). Bữa ăn của tinh tinh là 95,6% thực vật. Chia tỷ lệ là 50% trái cây, 45,6% là các loại hạt, khoai tây, rễ cây và còn lại là 4,5% động vật như kiến. Tôi đã kiểm tra đường ruột của con tinh tinh bằng đèn nội soi, chúng cũng giống con người nhưng tôi hết sức ngạc nhiên là đặc tính đường ruột của chúng rất tốt. Động vật hoang dã khác con người, chúng sẽ chết ngay nếu bị bệnh. Theo bản năng, chúng biết ăn những thức ăn nào hỗ trợ và bảo vệ sức khoẻ, vì chúng biết không có bệnh viện nào dành cho chúng cả”.

Trong thời buổi nhiễu loạn thông tin về thực phẩm, có quá nhiều lựa chọn để con người thỏa mãn nhu cầu ẩm thực của mình. Đôi khi chúng ta lựa chọn thực phẩm mà không nghĩ đến sự phù hợp và an toàn cho sức khỏe. Hơn nữa, chúng ta quen ỷ lại vào thuốc men, bệnh viện, cho đến gần đây, dịch covid bùng phát mới khiến chúng ta nhận ra hệ miễn dịch, cơ thể chúng ta mới là bác sĩ giỏi nhất. Hiểu về cấu tạo sinh học mà tạo hoá đã ban tặng cho con người có thể là kim chỉ nam, giúp chúng ta nhận thức được chế độ ăn nào là phù hợp nhất để tránh được rủi ro bệnh tật về sau.