450
Thích nghi tỉnh giác
Thích nghi tỉnh giác là sự hiểu biết rõ ràng về điều kiện thích nghi của công việc. Trong cuộc sống hằng ngày có nhiều việc mang lại lợi ích nhưng lại không thích nghi, không hợp thời, đúng chỗ.
Chẳng hạn, cũng là việc đi nghe pháp nhưng ở một nơi ồn ào náo nhiệt hoặc vào những ngày lễ hội đông đúc thì cũng không đem lợi lạc gì nhiều.
Trong mọi chuyện, biết áp dụng làm sao cho hợp lúc đúng nơi chính là thích nghi tỉnh giác. Sư cũng có một câu chuyện về thích nghi tỉnh giác trong đời tu của Sư.
Sau khi ở Mỹ hơn 10 năm, Sư muốn về Miến Điện hành thiền trở lại. Lần này, Sư muốn học thiền tâm từ nên định đến trung tâm Mahasi. Trước kia, trung tâm Mahasi có dạy đủ cả hai phương pháp hành thiền là Thiền Vắng Lặng và Thiền Minh Sát Niệm Xứ, đặc biệt là Thiền Minh Sát Niệm Xứ. Ví dụ cụ thể là bà Dipa Ma, sau khi thành công về Thiền Minh Sát Niệm Xứ (vipassanā) rồi, bà được vị thầy khuyên nên hành Thiền Vắng Lặng (samatha) và bà lại thành công một lần nữa, đạt được nhiều thần thông (abhiñña).
Năm 1997, trở lại trung tâm Mahasi, Sư muốn học Thiền Vắng Lặng nhưng không có ai ở đó đang thực tập loại thiền này. Khi đó, một đệ tử của Sư cho biết có một trung tâm của Hòa Thượng Thiền Sư Shwe Oo Min chuyên dạy về Tâm Quán Niệm Xứ (cittanupassana) và đề nghị Sư nên đi gặp Ngài thử xem.
Dù đang muốn học thiền tâm từ nhưng Sư cũng đến gặp Ngài. Lúc đó, Sư nghĩ Ngài là bậc thiền sư có uy tín về Thiền Minh Sát Niệm Xứ, chắc thế nào cũng biết về Thiền Vắng Lặng. Trong một buổi vấn đạo trước khi vào hành thiền, Sư mới bạch hỏi Ngài thế nào là hành thiền tâm từ. Ngài giải thích tóm tắt tâm từ là lòng thương phát sanh vĩnh viễn không cần luyện tập. Người nào không có tâm sân thì tự nhiên có tâm từ, và phương pháp Thiền Minh Sát Niệm Xứ là để đi đến chỗ diệt trừ tham, sân, si.
Chẳng hạn, bố thí là do không tham. Đức Phật không tham, do đó tuy không bố thí vật nhưng trong suốt 45 năm hoằng pháp, Ngài bố thí pháp không ngừng nghỉ và cho lòng thương suốt ngày, suốt đời.
Sáng đi trì bình khất thực độ người dân thường, trưa dạy đạo cho thiện tín, chiều thuyết giảng cho chư tăng, khuya dành cho Chư Thiên và khuya nữa cho Phạm Thiên. Tình thương của Đức Phật không có điều kiện. Trái lại, thiền chỉ phải có đối tượng, nếu mất đối tượng, tham sân si sẽ trở lại. Thiền chỉ giống như lấy đá đè cỏ, đem đá ra khỏi cỏ thì cỏ mọc lại như thường.
Vậy khi hành thiền Minh Sát Niệm Xứ diệt trừ được phần nào tâm sân thì tình thương tự nhiên tới. Sư hiểu được điều này và theo học phương pháp Quán Tâm (cũng thuộc Thiền Minh Sát Niệm Xứ) với Ngài Shwe Oo Min trong một tháng thôi và có kết quả. Đó là nhờ Sư đã áp dụng đúng lúc, đúng nơi lợi ích tỉnh giác và thích nghi tỉnh giác.
Trích trong: Vài Làn Hương Pháp
Đại Trưởng Lão Thiền Sư Kim Triệu.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Thích nghi tỉnh giác
Phật giáo thường thức
20:30 14/12/2025
Thích nghi tỉnh giác là sự hiểu biết rõ ràng về điều kiện thích nghi của công việc. Trong cuộc sống hằng ngày có nhiều việc mang lại lợi ích nhưng lại không thích nghi, không hợp thời, đúng chỗ.
Để tâm thanh tịnh không gì tốt hơn niệm Phật
Phật giáo thường thức
20:27 14/12/2025
Niệm Phật cũng là pháp dưỡng khí điều thần, mà cũng là pháp tham cứu bản lai diện mục! Vì sao nói thế? Cái tâm của chúng ta thường luôn rối loạn, nếu chí thành niệm Phật thì sẽ thấy hết thảy tạp niệm vọng tưởng dần dần tiêu diệt. Hễ vọng tưởng tiêu diệt thì tâm quy về một mối, quy về một mối thì thần khí tự nhiên sung mãn, thông suốt.
Sáu cửa suy vong mà người cư sĩ phải tránh
Phật giáo thường thức
17:42 14/12/2025
Đức Phật đã thuyết điều này cho gia chủ tử Siṅgālaka nghe. Gia chủ tử Siṅgālaka là người theo hạnh lễ bái lục phương theo truyền thống của cha. Khi gặp Đức Phật, gia chủ tử này đã yêu cầu Đức Phật giảng cho nghe hình thức lễ bái lục phương theo pháp bậc Thánh.
"Bố thí giúp nghiệp nhẹ" có đúng không?
Phật giáo thường thức
12:00 14/12/2025
Quả thực, trong truyền thống Phật giáo, việc bố thí (dāna) được xem là một nghiệp (kamma) thiện lành mạnh, có khả năng làm "nhẹ nghiệp" hoặc chuyển hóa nghiệp theo hướng tích cực. Sự giảng giải này dựa trên giáo lý căn bản về Nghiệp (Kamma) và Quả (Vipāka).
Xem thêm
