Hỏi: Kính bạch thầy, con thờ Bồ Tát Quan Âm riêng biệt trên một cái trang cao, còn ba tượng Phật: Di Đà, Dược Sư và Di Lặc thì con thờ ba Ngài chung trên một cái tủ thờ. Xin hỏi, con thờ như thế có sai trái gì không? Kính xin thầy cho con biết. Cám ơn thầy.

Đáp: Tôi xin đáp ngay là Phật tử không có gì sai trái cả. Bởi việc thờ Phật hay Bồ tát ở trong nhà là điều hợp lý và rất quý báu. Tuy nhiên, có điều nếu mình thờ nhiều tượng Phật, Bồ tát trong nhà quá, thì có thể mất đi phần trang nghiêm thẩm mỹ. Như Phật tử thờ chỗ này, chỗ kia cao thấp khác nhau, khi tưởng niệm hay hành lễ thì mình cũng khó giữ được nhiếp tâm chánh niệm lắm. Bởi khi thì nghĩ đến Di Đà lúc lại nghĩ đến Quan Âm, rồi Dược Sư, Di Lặc... Chính vì thế, nên chư Tổ mới khuyên chúng ta nên thờ trong nhà một tượng Phật hay tượng Bồ tát là đủ. Tùy theo hành giả tu tập hành trì theo pháp môn nào thì thờ Phật hay Bồ tát theo pháp môn đó cho thích hợp. Như người tu theo pháp môn Tịnh độ thì chư Tổ khuyên chúng ta nên thờ một tượng Phật Di Đà hoặc thờ tượng Tam Thánh: Di Đà, Quan Âm và Thế Chí cũng được. Bởi Đức Phật Di Đà là vị giáo chủ ở cõi Tây phương Cực lạc. Người niệm Phật với mục đích là muốn được vãng sanh về thế giới Cực lạc của Ngài. Còn hai vị Bồ Tát Quán Thế Âm và Đại Thế Chí thì luôn hầu cận bên Đức Phật A Di Đà, với thâm ý là để trợ tuyên nhiếp hóa cùng với Đức Phật A Di Đà. Các Ngài có bản nguyện là sẽ tiếp dẫn những chúng sanh nào đủ duyên lành sanh về thế giới Cực lạc. Đó là cách thức thờ phụng của người tu theo pháp môn Tịnh độ.

Còn người tu Thiền thường thì người ta thờ tượng Phật Thích Ca. Vì Đức Phật Thích Ca tu thiền thành Phật dưới cội cây Bồ đề ở Ấn Độ. Đồng thời Ngài cũng là vị giáo chủ của cõi Ta bà nầy. Sở dĩ chư Tổ khuyên chúng ta nên thờ Phật hay Bồ tát như thế là vì các Ngài muốn cho chúng ta dễ được nhiếp tâm. Nghĩa là chúng ta chỉ chú tâm vào một nơi thôi. Như thế thì tâm hành giả dễ được an định hơn. Còn nếu chúng ta không chú tâm như thế thì sẽ không có chánh niệm. Chính cái chỗ nhiếp tâm đó mới có được cái chánh niệm. Có chánh niệm tất nhiên hành giả có an lạc, còn thất niệm tất sẽ bị đau khổ.

Tuy nhiên, người Phật tử thường có cái tâm lý cho rằng, mình thờ nhiều tượng Phật hay Bồ tát trong nhà, thì sẽ được các Ngài gia hộ nhiều. Nếu thờ một vị thì e sự gia hộ không được nhiều lắm. Thậm chí có người còn có cái quan niệm sai lầm là xem việc thờ Phật hay Bồ tát như thờ một vị thần linh. Thờ để được sự che chở phù hộ của các Ngài mà trong gia đạo luôn được bình an. Hơn nữa không có ma quỷ nào dám bén mãng tới quấy phá. Bởi các Ngài có thần lực hơn quỷ thần. Do đó mà quỷ thần phải kiêng nể kính sợ các Ngài. Thờ Phật với quan niệm như thế thì thật là sai trái.

Thậm chí có người còn lo lót hối lộ cho các Ngài bằng cách cúng cho các Ngài một vài món vật phẩm nào đó để mong cầu các Ngài phải luôn nhớ đến mà phù hộ. Thờ Phật với quan niệm như thế thì thật là tội lỗi sai lầm. Thờ như thế chẳng khác nào chúng ta đã xê dịch Ngài từ một con người ở vị trí giác ngộ chuyển Ngài sang ở vị trí thần linh và còn bắt các Ngài phải phò hộ độ trì cho chúng ta nữa. Chúng ta nên nhớ rằng, Phật hay Bồ tát các Ngài không có quyền năng thưởng phạt hay ban phước giáng họa cho ai cả. Các Ngài chỉ là những người hướng dẫn chỉ giáo cho chúng ta tu hành đúng theo con đường chánh lý để được giác ngộ và giải thoát. Chúng ta phải tin chắc vào luật nhân quả mà Phật và Bồ tát đã chỉ dạy. Là Phật tử chúng ta cần phải học hỏi giáo lý để có được trí tuệ sáng suốt biện biệt lẽ chánh tà chân ngụy cho rõ ràng. Nếu không, thì chúng ta dễ rơi vào con đường cạm bẫy tà ngoại. Cho nên chánh kiến, chánh tín đối với người Phật tử thật hết sức quan trọng. Có chánh kiến thì chúng ta mới nhận định mọi vấn đề không bị sai lầm. Chánh kiến là ngọn hải đăng soi sáng cho chúng ta đi đúng hướng chân lý.

Như vậy, chúng ta phải thờ Phật như thế nào mới đúng ý nghĩa? Thờ Phật với mục đích là để chúng ta noi theo tấm gương đức hạnh từ bi trí tuệ cao cả của Ngài. Vì Phật là người đã giác ngộ giải thoát hoàn toàn. Ngài luôn thể hiện một đời sống cao thượng qua những ngôn từ và hành động. Nhứt cử nhứt động đời Ngài đều đáng cho chúng ta noi gương thật hành theo. Thờ Phật trong nhà để mỗi khi chúng ta ra vô chiêm ngưỡng hình tượng Ngài mà nghĩ đến cái công ơn vị tha cao cả vĩ đại của Ngài mà chúng ta cố gắng noi gương và thật hành theo. Thật hành được phần nào thì chúng ta sẽ được lợi lạc phần đó.

Điều chúng ta cũng nên lưu ý, khi thờ Phật hay Bồ tát trong nhà chúng ta nên thiết lập chỗ thờ các Ngài phải trang nghiêm thanh tịnh. Và cũng không nên thờ nhiều vị quá mà mất đi phần trang nghiêm thẩm mỹ như trên đã nói.

Về cách thức thờ tượng Phật và Bồ tát, như Phật tử đã nói, Phật tử thờ Thánh tượng Quan Âm ở trên trang cao, còn ba tôn tượng Phật: Di Đà, Dược Sư, Di Lặc thì thờ chung trên một cái tủ. Nếu như Phật tử thờ Thánh tượng Quan Âm ở trên ba tôn tượng: Di Đà, Dược Sư, Di Lặc, thiết nghĩ thờ như thế thì không được đúng lắm. Bởi Kinh nói, Bồ tát Quan Thế Âm và Đại Thế Chí là hai vị Bồ tát luôn hầu cận bên đức Phật A Di Đà ở cõi Tây phương Cực lạc. Như vậy mà Phật tử thờ Bồ tát Quan Thế Âm ở trên các Ngài thì điều đó không nên. Tôi đề nghị với Phật tử nên thờ tượng Phật Di Đà ở trên còn ba vị: Quan Âm, Dược Sư và Di Lặc thờ ngang nhau thì được.

Kính chúc Phật tử có đầy đủ niềm tin vững chắc vào Tam bảo và lý nhân quả để tu hành cho đến ngày viên thành Phật quả.