450
Tìm về an lạc giữa dòng đời vạn biến
Trong nhịp sống hiện đại hối hả, con người không ngừng xoay vần trong guồng quay của công việc, các mối quan hệ và những lo toan vật chất. Chúng ta mải mê đi tìm hạnh phúc ở những yếu tố bên ngoài mà đôi khi quên mất rằng, suối nguồn của an lạc đích thực lại nằm sâu bên trong tâm hồn mỗi người. Giữa dòng đời vạn biến ấy, lời dạy của Đức Phật từ hơn 2000 năm trước vẫn vẹn nguyên giá trị, soi đường cho chúng ta tìm về bình yên nội tại.
Tâm là nguồn cội của an vui và khổ đau
Cuộc sống vốn dĩ không phải lúc nào cũng trải đầy hoa hồng. Chúng ta phải đối mặt với bệnh tật, già yếu, sự chia ly và những điều không như ý. Đứng trước những nghịch cảnh đó, phản ứng của mỗi người sẽ quyết định trạng thái tâm của họ là an vui hay sầu khổ. Đức Phật đã dạy trong Kinh Pháp Cú (Phẩm Song Yếu):
“Ý dẫn đầu các pháp,
Ý làm chủ, ý tạo tác.
Nếu với ý ô nhiễm,
Nói lên hay hành động,
Khổ não bước theo sau,
Như xe, chân vật kéo.”
*
“Ý dẫn đầu các pháp,
Ý làm chủ, ý tạo tác.
Nếu với ý thanh tịnh,
Nói lên hay hành động,
An lạc bước theo sau,
Như bóng, không rời hình.”
Lời dạy này nhắc nhở chúng ta rằng, hạnh phúc hay khổ đau không hoàn toàn đến từ hoàn cảnh bên ngoài, mà phần lớn được quyết định bởi thái độ và cách nhìn của chúng ta. Một sự việc tự nó không có tính chất tốt hay xấu, chính tâm phân biệt, chấp trước của chúng ta đã gán cho nó những ý nghĩa đó. Khi tâm ta bình lặng, thanh tịnh, ta có thể nhìn thấu bản chất của sự việc và chấp nhận nó một cách nhẹ nhàng. Ngược lại, khi tâm ta đầy tham ái, sân hận và si mê, thì dù ở trong hoàn cảnh thuận lợi nhất, ta vẫn cảm thấy bất an và phiền não.
Chánh niệm – Nghệ thuật sống trong hiện tại
Để có thể làm chủ được tâm ý, Phật giáo đưa ra một phương pháp thực tập vô cùng hữu hiệu, đó là Chánh niệm. Chánh niệm là sự tỉnh thức, là năng lực biết rõ những gì đang xảy ra trong giây phút hiện tại, ngay tại đây và bây giờ, mà không phán xét. Chúng ta thường có thói quen để tâm trí lang thang, nuối tiếc về quá khứ hoặc lo lắng cho tương lai, mà đánh mất đi giây phút hiện tại quý giá.
Đức Phật từng dạy trong Kinh Người Biết Sống Một Mình:
“Đừng truy tìm quá khứ,
Đừng ước vọng tương lai.
Quá khứ đã đoạn tận,
Tương lai lại chưa đến.
Chỉ có pháp hiện tại,
Tuệ quán chính ở đây.”
Thực tập chánh niệm không phải là điều gì cao siêu. Đó đơn giản là việc chúng ta ý thức trọn vẹn từng hành động của mình: biết mình đang thở vào, biết mình đang thở ra; biết mình đang đi, biết mình đang đứng; biết mình đang ăn, và cảm nhận rõ hương vị của thức ăn. Khi tâm ta an trú trong hiện tại, những lo âu về quá khứ và tương lai sẽ tự động lắng xuống, trả lại cho ta sự bình yên sâu sắc.
Từ bi – Chất liệu chữa lành mọi mối quan hệ
Con người không thể tồn tại đơn độc. Hạnh phúc của chúng ta gắn liền với hạnh phúc của những người xung quanh. Tuy nhiên, trong các mối quan hệ, sự va chạm, hiểu lầm là điều khó tránh khỏi, dễ làm nảy sinh oán giận, hận thù. Để hóa giải những cảm xúc tiêu cực này, Đức Phật dạy chúng ta thực tập lòng Từ Bi. Từ là mong muốn cho chúng sinh được an vui. Bi là mong muốn cho chúng sinh thoát khỏi khổ đau.
Kinh Pháp Cú (Phẩm Sân Hận) có câu:
“Hận thù diệt hận thù,
Là điều không thể có.
Từ bi diệt hận thù,
Là định luật ngàn thu.”
Khi ai đó làm ta tổn thương, thay vì nuôi dưỡng sự tức giận, ta hãy thử quán chiếu về những nỗi khổ mà họ có thể đang phải gánh chịu, những nguyên nhân sâu xa đã khiến họ hành động như vậy. Bằng sự thấu hiểu và cảm thông, lòng từ bi trong ta sẽ trỗi dậy, giúp hóa giải oán kết và chữa lành vết thương trong tâm hồn của cả đôi bên. Lòng từ bi không chỉ dành cho người khác mà còn dành cho chính bản thân mình, biết cách tha thứ cho những lầm lỗi của mình để bước tiếp một cách nhẹ nhàng hơn.
Phật pháp không phải là một hệ thống triết lý xa vời hay những nghi lễ dành riêng cho người xuất gia. Phật pháp chính là con đường, là phương pháp sống tỉnh thức và từ bi, giúp chúng ta đối diện và chuyển hóa những khổ đau của cuộc đời.
Việc áp dụng lời Phật dạy vào đời sống – từ việc quan sát và làm chủ tâm ý, sống trọn vẹn trong giây phút hiện tại, đến việc lan tỏa yêu thương và lòng từ bi – chính là chìa khóa để mở ra cánh cửa của hạnh phúc và an lạc đích thực, ngay giữa cuộc sống đời thường đầy biến động.
Nguyện cho ánh sáng từ bi và trí tuệ của Đức Thế Tôn luôn soi rọi, để mỗi chúng ta đều tìm thấy sự bình yên trong tâm hồn và góp phần xây dựng một thế giới hòa bình, an vui.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Người ta khổ hơn mình…
Phật pháp và cuộc sống
23:18 21/11/2025
Mấy hôm nay, xem tin lũ ở Phú Yên, Nha Trang, Quy Nhơn, lòng tôi cứ chùng xuống.
Niềm vui từ một chén trà
Phật pháp và cuộc sống
16:22 21/11/2025
Anh bạn tôi nhỏ hơn tôi vài tuổi, còn là sinh viên, nhưng lại có sở thích thưởng thức trà hàng ngày. Mỗi buổi sáng thức dậy, anh bạn tự pha cho mình một ấm trà thơm nóng rồi ngồi nhâm nhi đọc sách. Những khi tôi đến chơi, thể nào anh bạn cũng pha một ấm trà thật đậm ngon mời tôi. Biết anh bạn có sở thích này nên nhiều lần đến tôi thường mua theo một gói bánh ngọt, thế là anh em lại có một buổi uống trà, ăn bánh nói chuyện thật hợp ý. Cũng vì sở thích này mà bạn tôi hay bị bạn bè trêu chọc, rằng thanh niên gì mà cứ như ông già, bia rượu cà-phê thì họa hoằn gọi mãi mới chịu đi, còn nhắc đến trà thì khoái cả chí, cứ có bộ ấm là tìm trà pha ngay.
Không thể nghĩ bàn
Phật pháp và cuộc sống
16:02 21/11/2025
Tôi sinh ra và lớn lên trong một gia đình tương đối khá. Cha mẹ chăm lo cho ăn học chu đáo nên tôi phần nào có “bệnh công tử”. Học xong ở lại thành phố và lấy vợ, nhà vợ cũng khá nên cho chúng tôi một căn nhà nhỏ, cuộc sống như thế cũng quá đẹp so với bạn bè.
Đồng niên huynh đệ
Phật pháp và cuộc sống
12:21 21/11/2025
Từ xa xưa, chư Tổ sư đã ngộ Đạo từ tuổi nhỏ. Ngày nay, con thấy mình và chú Tuệ Đạo cũng mang trong lòng khát khao ấy, mong muốn được sống trong ngôi nhà chung của Đức Thế Tôn. Hai huynh đệ mang hai hành trình khác biệt, nhưng cùng chung một chí lớn: Đi trên đường Đạo.
Xem thêm
