450
Trí tuệ làm nên uy đức
Có một thời, hình ảnh vị tu sĩ xuất hiện trước đại chúng đã đủ khiến người ta cúi đầu kính ngưỡng. Nhưng trong xã hội hiện đại, khi kiến thức mở rộng, thông tin lan truyền nhanh và tiêu chuẩn đạo đức, trí tuệ được đặt ở mức cao hơn, sự kính trọng dành cho Tăng Ni không thể chỉ đến từ hình thức áo ca-sa hay vị trí trong Giáo hội.
Như lời Đại đức Bhikkhu Bodhi đã nhắc: Tôn kính dành cho người xuất gia phải được tạo dựng bằng khả năng giải thích, giảng dạy giáo pháp rõ ràng, chính xác và thuyết phục.
Nói cách khác, sự kính trọng chân thật đến từ năng lực hoằng pháp và phẩm hạnh, chứ không phải từ địa vị hay biểu tượng tôn giáo.
Một vị thầy thời nay đứng trước Phật tử không chỉ là người đọc lại kinh điển, mà phải trở thành người giúp đại chúng hiểu - và sống được - lời Phật dạy. Không chỉ nói hay, mà còn phải sống sâu; không chỉ trích dẫn, mà còn phải chuyển hóa; không chỉ thuộc chữ, mà cần nắm được tinh thần. Người Phật tử không tìm đến chùa để nghe những lời rỗng, những câu chuyện hoài niệm, hay những trò diễn lễ nghi. Họ tìm đến để tìm phương pháp tu tập, để tháo gỡ khổ đau, để học cách làm chủ thân tâm giữa cuộc đời đầy biến động này.
Bởi vì thời đại hôm nay, tín đồ không còn “chỉ nghe theo” mà có đủ nhận thức để chọn nơi gửi gắm niềm tin. Một vị tu sĩ không hiểu đạo, không nói được giáo pháp, hoặc chỉ nói những câu chung chung mà không chạm được vào nỗi khổ của con người hiện đại, sẽ khó giữ được lòng người lâu dài.
Ngược lại, hình ảnh những vị thầy giản dị, hiểu sâu, nói rõ, sống thật - lại trở thành điểm tựa tinh thần vững chãi cho hàng nghìn, hàng vạn người.
Điều này cũng là lời nhắc nhở hiền hòa nhưng mạnh mẽ: áo tu không tự động tạo ra uy đức; uy đức đến từ tu học nghiêm túc, trí tuệ sáng và tâm tử bi rộng. Khi vị thầy có tuệ giác, lời nói của họ có sức lay động, ánh mắt họ có từ bi, bước chân họ có chánh niệm, thì ngay cả khi họ im lặng, người khác vẫn cảm nhận được năng lượng tỏa ra.
Sự kính trọng với người tu như thế bền vững hơn bất kỳ nghi lễ tôn kính bề ngoài nào.
Trong truyền thống Phật giáo, Đức Phật không khuyến khích “tín ngưỡng mù quáng”. Ngài dạy phải nghe - tư duy - thực hành - chứng nghiệm. Ngày nay, khi Phật tử có thể đọc kinh bằng smartphone, có thể xem pháp thoại của các bậc danh tăng toàn cầu chỉ bằng một cú chạm, thì trách nhiệm hoằng pháp của Tăng Ni Việt Nam càng lớn hơn: không chỉ giữ truyền thống, mà còn phải học hỏi, cập nhật, mở trí để soi rọi giáo pháp vào đời sống mới.
Nhiều vị tu sĩ trẻ hiện nay đang nỗ lực học ngoại ngữ, nghiên cứu Phật học, tham gia các khóa đào tạo thiền - tâm lý trị liệu, sử dụng công nghệ để lan tỏa pháp âm. Đó là tín hiệu đáng mừng, vì họ đang xây dựng nền tảng vững chắc để Phật giáo không chỉ giữ chân Phật tử truyền thống mà còn bước đến gần hơn với giới trẻ - những người tìm đạo bằng lý trí và trải nghiệm, chứ không chỉ bằng tín ngưỡng.
Nhưng bên cạnh đó, vẫn còn đâu đó những lời giảng pháp mang tính giáo điều, thiếu chiều sâu, lẫn mê tín; những người xuất gia bận rộn với hình thức hơn nội dung; hoặc xem việc được cung kính như lẽ phải nhiên. Với những trường hợp ấy, lời nhắc của Bhikkhu Bodhi càng đáng suy ngẫm: sự tôn kính không thể được yêu cầu, nó chỉ có thể được tạo ra bằng phẩm hạnh và trí tuệ.
Một ngọn đèn chỉ sáng khi có dầu. Một vị thầy chỉ được nể kính khi có tu tập, học hỏi và tinh thần phụng sự. Phật tử ngày nay đủ trí để phân biệt giữa hào quang của trí tuệ thật và hào quang giả của hình thức. Và thật may mắn, khi giữa đời, vẫn có rất nhiều bậc chân tu âm thầm hành đạo, không ồn ào, không phô trương, nhưng ánh sáng của họ đang nuôi dưỡng cả cộng đồng.
Khi Tăng Ni nuôi lớn trí tuệ, giữ giới trong sáng, nói pháp đúng kinh, và sống bằng tâm khiêm cung - đó là khi hình ảnh người xuất gia trở nên đẹp đẽ nhất. Không phải vì họ được tôn trọng, mà bởi họ xứng đáng được tôn trọng.
Và rồi, sự kính ngưỡng ấy sẽ lan tỏa tự nhiên - như ngọn nến được truyền từ ngọn nến khác - bằng ánh sáng, không bằng mệnh lệnh.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Cội tùng Phật giáo Việt Nam: Hoa đàm tuy rụng vẫn còn hương... (kỳ cuối)
Xiển dương Đạo pháp
08:00 17/11/2025
Tôi gặp Cụ ở Viên Minh đầu năm 2001, khi sương sớm còn đọng trên bờ đê sông Hồng sau chùa. Hai mươi năm trôi qua, hình bóng ấy vẫn nguyên vẹn: một vị “nông tăng” gầy gò, áo nâu guốc mộc, tay thoảng mùi đất vườn, mắt sáng sau cặp kính đã xước.
ADN của Phật trong mỗi chúng ta
Xiển dương Đạo pháp
19:43 16/11/2025
Thầy dạy: “Con Phật thì phải có ADN của Phật”. Những lời ấy nghe tưởng như ví von, nhưng càng suy ngẫm càng thấm.
Hạnh nguyện phước đức nhất là được phụng sự Phật pháp
Xiển dương Đạo pháp
19:36 15/11/2025
Trong đời sống nhiều biến động, người ta dễ tìm kiếm phước đức qua những hình thức bên ngoài: vật chất cúng dường, công quả vài ngày, hay những hành động thiện lành tức thời.
Nhà sư đi học
Xiển dương Đạo pháp
18:48 11/11/2025
Buổi sáng, trong sân chùa, mấy chú tiểu ôm cặp sách lên vai, bước ra khỏi cổng chùa để đến lớp. Hình ảnh ấy gây xúc động lạ - giữa dòng người tấp nập, những chiếc áo nâu nhẹ lướt qua phố, như nhắc rằng trong đời sống hiện đại, đạo và đời vẫn có thể đi cùng nhau, trong cùng một nhịp học hỏi.
Xem thêm
